Koeien (BSE), kippen (dioxine) en varkens (varkenspest) hebben we al zien “ruimen”. Geiten hadden tot nu toe nooit de hoofdrol, maar afgelopen week was het hun beurt: in Nederland bracht men preventief 40.000 drachtige geiten en schapen om, om de verdere verspreiding van Q-koorts een halt toe te roepen.
De beelden van bulldozers, containers, brandstapels en massagraven met duizenden dieren zijn we nog niet vergeten. Niet dat we er massaal vegetariër door geworden zijn, maar dergelijke apocalyptische taferelen hebben hun impact in de huiskamer alleszins niet gemist. En dat weet ook Nederlands minister van landbouw Gerda Verburg. Samen met minister van volksgezondheid Klink schreef zij een brief aan het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren. Daarin vragen beiden aan de media om “terughoudendheid te betrachten” bij het verslaan van de ruimingen. Het is iets wat ruikt naar wat ze in Nederland “persbreidel” noemen, ofwel het beperken van de persvrijheid. Er werd één modelmediabezoek georganiseerd aan een te ruimen bedrijf, en verder moeten de journalisten het gebeuren maar filmen vanaf de openbare weg. Niet veel van te zien, aldus een Nederlands journalist op onze Radio 1, maandag.
Verburgs motivatie voor haar vraag? De positie van de geitenhouders. “Het zien ruimen van een deel van hun dieren is een ingrijpende en aangrijpende gebeurtenis.” Wat een schaamteloze larie is dit. De Nederlandse Vereniging van Journalisten adviseert haar leden gelukkig om “zelf een afweging te maken op welke wijze verslag zal worden gedaan van de ruimingen en verwacht dat het ministerie de media hierbij niet zal hinderen”. Dezelfde autonomie wil Marianne Thieme, voorzitster van de Partij voor de Dieren, voor de geitenhouders: waarom zouden zij zelf niet mogen beslissen wie ze toelaten op hun erf?
Uiteraard spelen hier andere dingen mee. Eerst en vooral was er ooit beloofd dat gezonde dieren niet meer zouden geruimd worden. Dat staat niet goed. Maar nu “moet” het weer, en dat kunnen we maar beter niet aan de grote klok hangen. De overheid zou ook te laat ingegrepen hebben. Maar er is meer dan dat. De veeteelt moet worden beschermd, en die ruimingen kunnen maar beter niet getoond worden om dezelfde reden waarom slachthuizen geen glazen muren hebben: we willen niet weten wat we eten.
Een tegelijkertijd moedwillig én inmiddels onbewust vermijden van alles wat met het doden van een dier te maken heeft, is de hoofdreden waarom vleesconsumptie en de intensieve veeteelt konden groeien tot hun hedendaagse proporties. De paradoxen en conflicten worden zo goed mogelijk weggemoffeld, maar steken nu en dan toch de kop op. Een goedmenend dierenarts op de radio vindt de methode van doden (een spuitje voor verdoving en een spuitje dat doodt) niet humaan. Wordt het leven van deze dieren in het (rituele) slachthuis dan nog zachtaardiger beëindigd? De geitenboeren vinden het allemaal zeer onwerkelijk om hun dieren zo te zien doodgaan. Maar wat doen ze met de pasgeboren bokjes die geen melk geven en waarvoor de vraag naar vlees niet voldoende groot is? Juist: ongeveer hetzelfde als met de haantjes in de eierindustrie
Willen we dierlijke producten consumeren – en dan vooral van dieren uit de vandaag gangbare veeteelt – dan moeten we de confrontatie vermijden met wat ermee gebeurde toen het nog dier was. Toen ging het nog om leven, dat gewoon leven wou.
Dezer viert een dergelijke ‘morele spreidstand’ (kwestie van het woord hypocrisie niet te gebruiken) trouwens haar hoogdagen: nooit eten we meer geslachte dieren op dan in de tijd van “vrede op aarde”.
zaterdag 26 december 2009
zaterdag 12 december 2009
Mensen of dieren, mensen en dieren
Michiko Kakutani is een van de meest gerespecteerde literaire critici in de Verendigde Staten. Ze won onder meer de Pulitzer Prize voor haar werk, en schrijft voor een van de meest gereputeerde kranten ter wereld, de New York Times. Men zou dus verwachten: een intelligent iemand, die een dom argument weet te onderscheiden van een schrander.
Maar ofwel is mevrouw Kakutani niet zo intelligent, ofwel ben ik dat niet. Beide zijn eigenlijk, in alle bescheidenheid, niet zo waarschijnlijk, en dus moet er nog iets anders aan de hand zijn.
Maar laat ons eerst even kijken waarover we 't hier eigenlijk hebben. Mevrouw Kakutani schreef een (jawel) literaire kritiek van Eating Animals, de laatste pennevrucht van bestseller-auteur Jonathan Safran Foer. Eating animals gaat over de feiten achter ons dagelijks lapje vlees, en ik kan het werk alleen maar aanraden.
Mevrouw Kakutani kan dat niet. In haar recensie in de New York Times komt ze dus, zoals reeds geïnsinueerd, niet bijzonder intelligent over. En een beetje harteloos ook, eigenlijk. Ik verbaas me er steeds weer over hoe mensen, wanneer ze geconfronteerd worden met wreedheden tegenover dieren, toch andere reacties kunnen manifesteren dan gewoon zeggen "miljaar, dat is erg, en dat moet gewoon ophouden." Onze literaire criticus is zo iemand. Ze is weinig onder de indruk van de wantoestanden die Foer aanhaalt, en beschuldigt hem van sentimentaliteit (de wereld zou veel mooier zijn met wat meer sentiment, en vrouwen hoeven wat mij betreft écht niet te bewijzen dat ze niet sentimenteel zijn, maar goed). En meer dan dat. Mevrouw Kakutani stelt zich ernstige vragen bij Foers "sense of priorities and proportion". Foer waagt het voorwaar, zegt zij, om in in de context van dieren te spreken over "atrocities" (wreedheden) en meer nog, hij durft vergelijkingen maken met wantoestanden met mensen!
En zo zien we dat ook een normaal gezien intelligent persoon na een lange inleiding eindigt bij een huizenhoog cliché, een platitude en een enorme dwazigheid: Kakutani vraagt zich af
"how the author can expend so much energy and caring on the fate of pigs and chickens, when, say, malaria kills nearly a million people a year (most of them children), and conflict and disease in Congo since the mid-1990s have left an estimated five million dead and hundreds of thousands of women and girls raped and have driven more than a million people from their homes."
Misschien schrijf ik een ander keertje iets meer over waarom het een het ander niet uitsluit. Laat ons ondertussen volstaan met te veronderstellen dat Mevrouw Kakutani zelf wel beter weet, en de zoveelste persoon is die zal blijven proberen niet te horen wat ze niet wil horen, en daartoe alle mogelijke absurde redenen uitvindt.
Maar ofwel is mevrouw Kakutani niet zo intelligent, ofwel ben ik dat niet. Beide zijn eigenlijk, in alle bescheidenheid, niet zo waarschijnlijk, en dus moet er nog iets anders aan de hand zijn.
Maar laat ons eerst even kijken waarover we 't hier eigenlijk hebben. Mevrouw Kakutani schreef een (jawel) literaire kritiek van Eating Animals, de laatste pennevrucht van bestseller-auteur Jonathan Safran Foer. Eating animals gaat over de feiten achter ons dagelijks lapje vlees, en ik kan het werk alleen maar aanraden.
Mevrouw Kakutani kan dat niet. In haar recensie in de New York Times komt ze dus, zoals reeds geïnsinueerd, niet bijzonder intelligent over. En een beetje harteloos ook, eigenlijk. Ik verbaas me er steeds weer over hoe mensen, wanneer ze geconfronteerd worden met wreedheden tegenover dieren, toch andere reacties kunnen manifesteren dan gewoon zeggen "miljaar, dat is erg, en dat moet gewoon ophouden." Onze literaire criticus is zo iemand. Ze is weinig onder de indruk van de wantoestanden die Foer aanhaalt, en beschuldigt hem van sentimentaliteit (de wereld zou veel mooier zijn met wat meer sentiment, en vrouwen hoeven wat mij betreft écht niet te bewijzen dat ze niet sentimenteel zijn, maar goed). En meer dan dat. Mevrouw Kakutani stelt zich ernstige vragen bij Foers "sense of priorities and proportion". Foer waagt het voorwaar, zegt zij, om in in de context van dieren te spreken over "atrocities" (wreedheden) en meer nog, hij durft vergelijkingen maken met wantoestanden met mensen!
En zo zien we dat ook een normaal gezien intelligent persoon na een lange inleiding eindigt bij een huizenhoog cliché, een platitude en een enorme dwazigheid: Kakutani vraagt zich af
"how the author can expend so much energy and caring on the fate of pigs and chickens, when, say, malaria kills nearly a million people a year (most of them children), and conflict and disease in Congo since the mid-1990s have left an estimated five million dead and hundreds of thousands of women and girls raped and have driven more than a million people from their homes."
Misschien schrijf ik een ander keertje iets meer over waarom het een het ander niet uitsluit. Laat ons ondertussen volstaan met te veronderstellen dat Mevrouw Kakutani zelf wel beter weet, en de zoveelste persoon is die zal blijven proberen niet te horen wat ze niet wil horen, en daartoe alle mogelijke absurde redenen uitvindt.
donderdag 3 december 2009
Een historisch moment
Vandaag vond Less Meat = Less Heat plaats, een evenement in het Europees Parlement over vleesvermindering. Twee prominente vegetariërs kregen met een bijna volle "plenary chamber" en heel wat pers een enorm forum om hun boodschap over vleesvermindering te verspreiden: poplegende Paul McCartney en IPCC voorzitter Rachendra Pachauri. Ook present was de VN rapporteur voor het Recht op Voedsel Olivier De Schutter. Van zijn assistent vernam ik achteraf dat hij zelf nooit vlees koopt of kookt, maar het op verplaatsing soms eet.
Daarnaast waren er kortere interventies van een aantal sprekers. Daaronder Alain Dangour, van de London School of Hygiene en Tropical Medecine, die de nieuwe Lancet studie over de gezondheids- en klimaatvoordelen van minder veeteelt coordineerde. Daarin lees je dat een vermindering van de veeteelt van 30% een daling zou veroorzaken van 17% van de gevallen van hart- en vaatziekten alleen.
Dangour deed even de wenkbrauwen fronsen bij sommigen in de zaal toen hij zei dat vlees wel noodzakelijk blijkt bij kinderen onder de vijf jaar. Toen groene MEP Caroline Lucas (VK) vroeg waar hij dit haalde zei hij dat hij vooral bedoelde dat het in arme landen niet zo evident was om kinderen vegetarisch op te voeden. Hmm.
Grotere nonsens kwam van mevrouw Mairead McGuiness, rapporteur voor de CAP (Europees gemeenschappelijk landbouwbeleid) en lid van de commissie landbouw. "Ik eet havermoutpap 's morgens, maar dat wil niet zeggen dat ik iedereen havermoutpap door de strot wil duwen." Mevrouw McGuiness ontkende zo ongeveer alles, maar dat was niets vergeleken met Meneer Paul Nuttall, die het jammer genoeg ook tot Europees Parlementslid heeft geschopt. De man kondige tijdens zijn interpellatie voorwaar aan dat iedereen welkom was vlak naast het parlement op een BBQ, onder de titel "All you need is meat". Aan het applaus dat volgde te horen - en ook aan sommige van de interventies - zaten er genoeg 'tegenstanders' in de zaal die helemaal niet opgezet waren met de hele zaak en speciaal daarvoor naar het Parlement waren afgezakt.
Pachauri was expliciet in zijn boodschap. Net zoals McCartney pleitte hij voor een vleesloze dag, maar hij stak zijn sympathie voor vegetarisme as such niet onder stoelen of banken. Hij citeerde Einstein ("niets kan de mensheid zo helpen als de evolutie naar een vegetarische levenswijze") en Tolstoy ("als een mens een rechtvaardig leven wil leiden, dan moet hij zich eerst en vooral onthouden van dierlijke producten").
En tenslotte kwam Sir Paul zelf zijn zegje doen. Zoals Edward McMillan Scott, vicepresident van het parlement en organisator van het evenement (en zelf pescatarier) aankondigde: "he wrote the world's most popular song: Yesterday. But today, he talks about tomorrow." Paul haalde nog wat feiten aan (voor een hamburger heb je evenveel water nodig als voor een douche van vier uur - volgens mij is het meer, maar soit) en zei dat de overheid en specifiek Europa werk moest maken van het aanmoedigen van haar burgers om minder vlees te eten. Veel vlees eten is immers niet langer een persoonlijke keuze, maar een daad die gevolgen heeft voor de hele planeet. Hij pleitte er ook voor dat de boeren geholpen zouden worden om zich in te stellen op nieuwe praktijken - iets wat in de geschiedenis constant gebeurd is. Verrassend was dat Sir Paul een quote voorlas van Al Gore, waar hij hem om had gevraagd (als je Paul McCartney bent kan je dat). Ik heb ze niet genoteerd, maar blijkbaar kan ook Al niet langer ontkennen dat minder vlees eten een serieuze impact kan hebben op het klimaat.
Aangezien ik geholpen had bij de voorbereiding van het evenement mocht ik achteraf mee eten in de "presidential dining room", op de 12de verdieping, met een prachtig zicht op Brussel. McCartney was al snel naar Berlijn vertrokken voor een optreden (en hij kwam van Hamburg die morgen), maar Pachauri at met ons mee en was duidelijk erg gelukkig met het hele gebeuren. De lunch was uiteraard vegetarisch en best te pruimen.
Alles bij mekaar is dit weer een van de zovele tekenen des tijds: bekende vegetariërs die hun boodschap zo massaal de wereld kunnen insturen en de kwestie eindelijk ter sprake kunnen brengen. Zoals De Schutter zei: we kunnen alleen maar vooruitgang boeken wanneer taboes doorbroken worden, en wanneer een aantal mensen dapper genoeg zijn om vragen te stellen die anderen liefst onbeantwoord zien.
Een mijlpaal, jawel.
PS We zijn vanuit EVA uiteraard fier dat alle belangrijke sprekers verwezen naar de Stad Gent als voorbeeld.
Daarnaast waren er kortere interventies van een aantal sprekers. Daaronder Alain Dangour, van de London School of Hygiene en Tropical Medecine, die de nieuwe Lancet studie over de gezondheids- en klimaatvoordelen van minder veeteelt coordineerde. Daarin lees je dat een vermindering van de veeteelt van 30% een daling zou veroorzaken van 17% van de gevallen van hart- en vaatziekten alleen.
Dangour deed even de wenkbrauwen fronsen bij sommigen in de zaal toen hij zei dat vlees wel noodzakelijk blijkt bij kinderen onder de vijf jaar. Toen groene MEP Caroline Lucas (VK) vroeg waar hij dit haalde zei hij dat hij vooral bedoelde dat het in arme landen niet zo evident was om kinderen vegetarisch op te voeden. Hmm.
Grotere nonsens kwam van mevrouw Mairead McGuiness, rapporteur voor de CAP (Europees gemeenschappelijk landbouwbeleid) en lid van de commissie landbouw. "Ik eet havermoutpap 's morgens, maar dat wil niet zeggen dat ik iedereen havermoutpap door de strot wil duwen." Mevrouw McGuiness ontkende zo ongeveer alles, maar dat was niets vergeleken met Meneer Paul Nuttall, die het jammer genoeg ook tot Europees Parlementslid heeft geschopt. De man kondige tijdens zijn interpellatie voorwaar aan dat iedereen welkom was vlak naast het parlement op een BBQ, onder de titel "All you need is meat". Aan het applaus dat volgde te horen - en ook aan sommige van de interventies - zaten er genoeg 'tegenstanders' in de zaal die helemaal niet opgezet waren met de hele zaak en speciaal daarvoor naar het Parlement waren afgezakt.
Pachauri was expliciet in zijn boodschap. Net zoals McCartney pleitte hij voor een vleesloze dag, maar hij stak zijn sympathie voor vegetarisme as such niet onder stoelen of banken. Hij citeerde Einstein ("niets kan de mensheid zo helpen als de evolutie naar een vegetarische levenswijze") en Tolstoy ("als een mens een rechtvaardig leven wil leiden, dan moet hij zich eerst en vooral onthouden van dierlijke producten").
En tenslotte kwam Sir Paul zelf zijn zegje doen. Zoals Edward McMillan Scott, vicepresident van het parlement en organisator van het evenement (en zelf pescatarier) aankondigde: "he wrote the world's most popular song: Yesterday. But today, he talks about tomorrow." Paul haalde nog wat feiten aan (voor een hamburger heb je evenveel water nodig als voor een douche van vier uur - volgens mij is het meer, maar soit) en zei dat de overheid en specifiek Europa werk moest maken van het aanmoedigen van haar burgers om minder vlees te eten. Veel vlees eten is immers niet langer een persoonlijke keuze, maar een daad die gevolgen heeft voor de hele planeet. Hij pleitte er ook voor dat de boeren geholpen zouden worden om zich in te stellen op nieuwe praktijken - iets wat in de geschiedenis constant gebeurd is. Verrassend was dat Sir Paul een quote voorlas van Al Gore, waar hij hem om had gevraagd (als je Paul McCartney bent kan je dat). Ik heb ze niet genoteerd, maar blijkbaar kan ook Al niet langer ontkennen dat minder vlees eten een serieuze impact kan hebben op het klimaat.
Aangezien ik geholpen had bij de voorbereiding van het evenement mocht ik achteraf mee eten in de "presidential dining room", op de 12de verdieping, met een prachtig zicht op Brussel. McCartney was al snel naar Berlijn vertrokken voor een optreden (en hij kwam van Hamburg die morgen), maar Pachauri at met ons mee en was duidelijk erg gelukkig met het hele gebeuren. De lunch was uiteraard vegetarisch en best te pruimen.
Alles bij mekaar is dit weer een van de zovele tekenen des tijds: bekende vegetariërs die hun boodschap zo massaal de wereld kunnen insturen en de kwestie eindelijk ter sprake kunnen brengen. Zoals De Schutter zei: we kunnen alleen maar vooruitgang boeken wanneer taboes doorbroken worden, en wanneer een aantal mensen dapper genoeg zijn om vragen te stellen die anderen liefst onbeantwoord zien.
Een mijlpaal, jawel.
PS We zijn vanuit EVA uiteraard fier dat alle belangrijke sprekers verwezen naar de Stad Gent als voorbeeld.
donderdag 26 november 2009
Van slachthuis tot slagveld
De beelden van onverdoofde slachtingen die dierenrechtenorganisatie GAIA het land instuurde zijn choquerend. Dat is het minste wat je ervan kan zeggen. Als we dieren willen doden voor voedsel, dan moeten we hen vanzelfsprekend een zo snel en pijnloos mogelijke dood bezorgen. Onverdoofd doden kan niet, punt.
Maar hoe enorm belangrijk ook, uiteindelijk is het al dan niet verdoven eigenlijk… bijzaak. Het gaat niet om moslims of niet, of om verdoving of niet. Het gaat om het slachten zelf. In een slachthuis zal nooit iets moois gebeuren. Een slachthuis biedt alleen maar een logisch einde aan wat voor de rest doorgaans een kort en vreselijk leven was.
Wereldwijd is zo’n einde jaarlijks het lot van zestig miljard dieren – een kleine twee duizend per seconde. Dat einde is wreed voor deze kippen, koeien, varkens en kalkoenen, maar niet minder wreed voor de mensen die het moeten bezorgen. Slachten is een job beneden ieders waardigheid, gelijk op welke manier het gebeurt. Wie vlees wil eten, dient zich te realiseren dat hij een mensonterende taak uitbesteedt aan een ander mens.
Wie moet slachten, kan niet anders dan een deel van zijn empathie uitschakelen, en moet van zijn hart een steen maken. Sociologisch onderzoek wees al uit dat slachthuiswerkers vaker gewelddadig gedrag vertonen. Van slachten wordt de wereld niet beter. Of, zoals de Russische schrijver Leo Tolstoy zei: zolang er slachthuizen zijn, zullen er slagvelden zijn.
Ik droom van een groot feest van de hele mensheid bij het sluiten van het laatste slachthuis, nadat we ons hebben gerealiseerd dat we niet hoeven te slachten, en dat we tot veel hogere en mooiere dingen in staat zijn.
Maar hoe enorm belangrijk ook, uiteindelijk is het al dan niet verdoven eigenlijk… bijzaak. Het gaat niet om moslims of niet, of om verdoving of niet. Het gaat om het slachten zelf. In een slachthuis zal nooit iets moois gebeuren. Een slachthuis biedt alleen maar een logisch einde aan wat voor de rest doorgaans een kort en vreselijk leven was.
Wereldwijd is zo’n einde jaarlijks het lot van zestig miljard dieren – een kleine twee duizend per seconde. Dat einde is wreed voor deze kippen, koeien, varkens en kalkoenen, maar niet minder wreed voor de mensen die het moeten bezorgen. Slachten is een job beneden ieders waardigheid, gelijk op welke manier het gebeurt. Wie vlees wil eten, dient zich te realiseren dat hij een mensonterende taak uitbesteedt aan een ander mens.
Wie moet slachten, kan niet anders dan een deel van zijn empathie uitschakelen, en moet van zijn hart een steen maken. Sociologisch onderzoek wees al uit dat slachthuiswerkers vaker gewelddadig gedrag vertonen. Van slachten wordt de wereld niet beter. Of, zoals de Russische schrijver Leo Tolstoy zei: zolang er slachthuizen zijn, zullen er slagvelden zijn.
Ik droom van een groot feest van de hele mensheid bij het sluiten van het laatste slachthuis, nadat we ons hebben gerealiseerd dat we niet hoeven te slachten, en dat we tot veel hogere en mooiere dingen in staat zijn.
maandag 16 november 2009
Een misdaad van niet te vatten proportie?
Af en toe (bijvoorbeeld wanneer ik zoals vandaag dingen zoals dit tegenkom) ben ik het beu om als vegetariër de kalmte en beleefdheid zelve te zijn (want dat probeer ik). ’t Is ongetwijfeld niet eenvoudig voor de gewone “omnivoor” om te begrijpen hoe vele vegetariërs zich voelen. En ik heb het dan even over een welbepaalde (grote) groep vegetariërs, namelijk diegenen onder hen die geen vlees of vis eten omwille van de dieren. Ik wil even een poging te doen om uit te leggen hoe ik het aanvoel – en misschien nog anderen met mij.
Er is iets vreemds aan de hand. Het zou niet mogen, maar ethiek – wat juist is en wat niet – blijkt uiteindelijk nog altijd voor een heel groot stuk een reflectie te zijn van de mening van de meerderheid. Het lijkt erop dat je, wanneer 98% van de mensen iets goedkeurt, als enkeling behorende tot de resterende 2% moeilijk kan zeggen dat het een soort misdaad is. Ik heb het over vlees eten natuurlijk. Als vegetariër heb ik op een bepaald moment in mijn leven een klik gemaakt: ik ben dertien jaar geleden opgehouden dieren te eten omdat ik het compleet verkeerd vind een leven te beëindigen om triviale redenen, of daaraan medeplichtig te zijn. Waarom zou een wezen met een redelijk goed geëvolueerd moreel besef zoals ik, het leven van een ander wezen beëindigen omdat hij het vlees van dat wezen lekker vindt? Ik dood je, koe, want ik vind je lekker. Daar komt het op neer. Maar leven wil leven. Punt. De rest is fout. O zo fout. Zo voel ik dat.
Maar als het fout is om vlees te eten, dan is het een fout die miljoenen en miljarden mensen maken. En aangezien de meerderheid beslist wat fout is en wat niet, kunnen we niet zeggen dat vlees eten fout is. Maar stel nu dat het aantal vegetariërs langzaam aan groeit, tot we pakweg 75% bereiken en er nog een vierde overschiet dat dieren doden ok vindt. En uiteindelijk nog maar 5%. Op dat moment zal dieren doden voor vlees fout zijn, zal het niet meer toegelaten worden door de wet, enzovoort. Stel dat dat echt gebeurt, wat zegt dat over de situatie van vandaag? En wat impliceert dit over de concepten juist en fout (in morele zin dan)? Als iets fout wordt in de toekomst, doordat de meeste mensen het fout vinden, was het dan voorheen eigenlijk ook al fout, toen hetzelfde gebeurde maar minder mensen het als fout beschouwden? Was slavernij ooit juist of is het altijd fout geweest? En wat zegt dat over de minderheid van de mensen die iets al fout vinden terwijl de meerderheid het nog helemaal niet fout vindt? Die minderheid moet dan vooruitstrevend genoemd worden, visionair. Het zijn mensen die in hun hart aanvoelen of met hun verstand beredeneerd hebben dat iets fout is, ook al zal bijna iedereen die zij tegenkomen zeggen dat zij het bij het verkeerde eind hebben.
Nobelprijswinnaar literatuur J.M. Coetzee, zelf een vegetarier, verwoordt in The Lives of Animals bij monde van hoofdpersonage Elisabeth Costello op uitstekende wijze wat wellicht heel veel vegetariërs voelen:
I seem to move around perfectly easily among people, to have perfectly normal relations with them. Is it possible, I ask myself, that all of them are participants in a crime of stupefying proportions? Am I fantasizing it all? I must be mad! (…) Calm down, I tell myself, you are making a mountain out of a molehill. This is life. Everyone else comes to terms with it, why can't you? Why can't you?'
Een misdaad van niet te vatten proportie. Is het mogelijk dat dat precies is wat er aan de hand is?
Jazeker. Meer nog: we zijn er ons wel degelijk van bewust. Laat ons het wat gemakkelijker maken, for the sake of the argument en niet hebben over het doden van dieren, maar over wat er met hen gebeurt voor ze sterven. We kunnen kort zijn: we behandelen welzijnsgevoelige, vaak intelligente dieren als machines die vlees moeten produceren. We dokteren uit hoe we hen op zo kort mogelijke tijd zo vet mogelijk kunnen maken. Daarna slachten we hen en eten we hen.
Er zijn weinig mensen die de industriële veeteelt OK of juist vinden. Bijna iedereen die vindt dat we dieren mogen doden voor voedsel, zal terzelfder tijd vinden dat die dieren wel een menswaardig leven moeten hebben gekregen. Maar dat kregen ze niet. En toch eten die mensen die dieren. Ze doen iets wat ze zelf afkeuren.
Soms ben ik het beu de geduldige en begrijpende vegetariër uit te hangen, en heb ik zin om te zeggen waar het om gaat. Dat we momenteel per jaar 60 miljard dieren doden voor voedsel. En dat dat, jawel, een misdaad van niet te vatten proportie is.
Er is iets vreemds aan de hand. Het zou niet mogen, maar ethiek – wat juist is en wat niet – blijkt uiteindelijk nog altijd voor een heel groot stuk een reflectie te zijn van de mening van de meerderheid. Het lijkt erop dat je, wanneer 98% van de mensen iets goedkeurt, als enkeling behorende tot de resterende 2% moeilijk kan zeggen dat het een soort misdaad is. Ik heb het over vlees eten natuurlijk. Als vegetariër heb ik op een bepaald moment in mijn leven een klik gemaakt: ik ben dertien jaar geleden opgehouden dieren te eten omdat ik het compleet verkeerd vind een leven te beëindigen om triviale redenen, of daaraan medeplichtig te zijn. Waarom zou een wezen met een redelijk goed geëvolueerd moreel besef zoals ik, het leven van een ander wezen beëindigen omdat hij het vlees van dat wezen lekker vindt? Ik dood je, koe, want ik vind je lekker. Daar komt het op neer. Maar leven wil leven. Punt. De rest is fout. O zo fout. Zo voel ik dat.
Maar als het fout is om vlees te eten, dan is het een fout die miljoenen en miljarden mensen maken. En aangezien de meerderheid beslist wat fout is en wat niet, kunnen we niet zeggen dat vlees eten fout is. Maar stel nu dat het aantal vegetariërs langzaam aan groeit, tot we pakweg 75% bereiken en er nog een vierde overschiet dat dieren doden ok vindt. En uiteindelijk nog maar 5%. Op dat moment zal dieren doden voor vlees fout zijn, zal het niet meer toegelaten worden door de wet, enzovoort. Stel dat dat echt gebeurt, wat zegt dat over de situatie van vandaag? En wat impliceert dit over de concepten juist en fout (in morele zin dan)? Als iets fout wordt in de toekomst, doordat de meeste mensen het fout vinden, was het dan voorheen eigenlijk ook al fout, toen hetzelfde gebeurde maar minder mensen het als fout beschouwden? Was slavernij ooit juist of is het altijd fout geweest? En wat zegt dat over de minderheid van de mensen die iets al fout vinden terwijl de meerderheid het nog helemaal niet fout vindt? Die minderheid moet dan vooruitstrevend genoemd worden, visionair. Het zijn mensen die in hun hart aanvoelen of met hun verstand beredeneerd hebben dat iets fout is, ook al zal bijna iedereen die zij tegenkomen zeggen dat zij het bij het verkeerde eind hebben.
Nobelprijswinnaar literatuur J.M. Coetzee, zelf een vegetarier, verwoordt in The Lives of Animals bij monde van hoofdpersonage Elisabeth Costello op uitstekende wijze wat wellicht heel veel vegetariërs voelen:
I seem to move around perfectly easily among people, to have perfectly normal relations with them. Is it possible, I ask myself, that all of them are participants in a crime of stupefying proportions? Am I fantasizing it all? I must be mad! (…) Calm down, I tell myself, you are making a mountain out of a molehill. This is life. Everyone else comes to terms with it, why can't you? Why can't you?'
Een misdaad van niet te vatten proportie. Is het mogelijk dat dat precies is wat er aan de hand is?
Jazeker. Meer nog: we zijn er ons wel degelijk van bewust. Laat ons het wat gemakkelijker maken, for the sake of the argument en niet hebben over het doden van dieren, maar over wat er met hen gebeurt voor ze sterven. We kunnen kort zijn: we behandelen welzijnsgevoelige, vaak intelligente dieren als machines die vlees moeten produceren. We dokteren uit hoe we hen op zo kort mogelijke tijd zo vet mogelijk kunnen maken. Daarna slachten we hen en eten we hen.
Er zijn weinig mensen die de industriële veeteelt OK of juist vinden. Bijna iedereen die vindt dat we dieren mogen doden voor voedsel, zal terzelfder tijd vinden dat die dieren wel een menswaardig leven moeten hebben gekregen. Maar dat kregen ze niet. En toch eten die mensen die dieren. Ze doen iets wat ze zelf afkeuren.
Soms ben ik het beu de geduldige en begrijpende vegetariër uit te hangen, en heb ik zin om te zeggen waar het om gaat. Dat we momenteel per jaar 60 miljard dieren doden voor voedsel. En dat dat, jawel, een misdaad van niet te vatten proportie is.
vrijdag 30 oktober 2009
Vlees essentieel voor evenwichtige voeding. Yeah right.
Lord Stern, ex vicepresident van de Wereldbank en auteur van de Stern Review on the economics of climate change brak deze week een lans voor vegetarisme, als middel om de planeet te redden, in een artikel in The Times. Een journalist van Het Nieuwsblad belde me om onze mening daarover te horen. (lees zijn artikel: 'word vegetariër om de wereld te redden)' Of ik het ermee eens was dat we allemaal vegetariër moeten worden om milieuredenen? Eerlijk gezegd: neen. Dat hoeft niet, uiteraard. Een klein beetje vlees eten (iets heel anders dan de kilo's die we nu verzetten) zal wel geen kwaad kunnen voor onze Aarde. Ik zeg geen dingen waarvan ik weet dat ze niet waar zijn.
Datzelfde kan niet gezegd worden van de Boerenbond. Ik heb het hier al eens gehad over gebrek aan intellectuele eerlijkheid van hun kant, en jammer genoeg moet ik het nog eens herhalen. De journalist die me belde sprak vervolgens ook met de woordvoerder van de landbouwersorganisatie, en wat kwam daar weer uit? Juist, de aloude nonsens dat vlees "voor een evenwichtige voeding essentieel is". Ofwel weten ze dat dit niet klopt, en dat zijn ze oneerlijk. Ofwel geloven ze het werkelijk en ter goeder trouw, maar dan zijn ze bijzonder slecht geïnformeerd. Which is it gonna be, Boerenbonders?
Uiteraard betwisten zij ook de cijfers die wij aanhalen. Maar nogmaals, van onze kant zeggen we niets waarvan we weten dat 't niet klopt. De 15.000 liter water (die ze betwisten) per kilogram rundvlees is een cijfer waar diverse onafhankelijke organisaties toe gekomen zijn. En dat veeteelt verantwoordelijk is voor 18% van de broeikasgassen is een cijfer van de FAO. Boerenbond zegt dat 't lang niet zo hoog is voor België, maar we zeggen er dan ook altijd bij dat het het om het mondiale cijfer gaat.
Soit, ze mogen zeggen wat ze willen natuurlijk, maar je geloofwaardigheid stijgt niet echt als je anno 2009 nog durft schrijven dat we vlees nodig hebben om gezond te zijn. Alsjeblieft zeg.
Datzelfde kan niet gezegd worden van de Boerenbond. Ik heb het hier al eens gehad over gebrek aan intellectuele eerlijkheid van hun kant, en jammer genoeg moet ik het nog eens herhalen. De journalist die me belde sprak vervolgens ook met de woordvoerder van de landbouwersorganisatie, en wat kwam daar weer uit? Juist, de aloude nonsens dat vlees "voor een evenwichtige voeding essentieel is". Ofwel weten ze dat dit niet klopt, en dat zijn ze oneerlijk. Ofwel geloven ze het werkelijk en ter goeder trouw, maar dan zijn ze bijzonder slecht geïnformeerd. Which is it gonna be, Boerenbonders?
Uiteraard betwisten zij ook de cijfers die wij aanhalen. Maar nogmaals, van onze kant zeggen we niets waarvan we weten dat 't niet klopt. De 15.000 liter water (die ze betwisten) per kilogram rundvlees is een cijfer waar diverse onafhankelijke organisaties toe gekomen zijn. En dat veeteelt verantwoordelijk is voor 18% van de broeikasgassen is een cijfer van de FAO. Boerenbond zegt dat 't lang niet zo hoog is voor België, maar we zeggen er dan ook altijd bij dat het het om het mondiale cijfer gaat.
Soit, ze mogen zeggen wat ze willen natuurlijk, maar je geloofwaardigheid stijgt niet echt als je anno 2009 nog durft schrijven dat we vlees nodig hebben om gezond te zijn. Alsjeblieft zeg.
zaterdag 5 september 2009
Eieren
In Het Laatste Nieuws stond gisteren een bericht over wat er gebeurt met de mannelijke kuikens wanneer die uit het ei komen in een kippenkwekerij: die diertjes worden levend vermalen, want ze kunnen geen eieren leggen. Ze zijn ook niet geschikt als vleeskuikens want ze zijn van een andere variant. Voor elke hen in de ei-industrie is er een mannelijk kuiken gedood. Het Laatste Nieuws zegt:
"Duizenden pasgeboren kuikentjes worden levend vermalen, enkel en alleen omdat het mannetjes zijn."
Wie gechoqueerd is over wat er in de VS gebeurt moet zich even afvragen of wat wij doen zoveel beter is: vervang "vermalen" door "vergast", en je bent er.
Er is weinig bezwaar aan te tekenen tegen het eten van eieren van kippen uit je eigen tuin (kippen die voldoende plaats hebben en hun leven mogen uitzitten in redelijke omstandigheden). Dat gaat echter niet op voor alle andere eieren, van legbatterijeieren tot biologische. De mannetjes mogen niet blijven leven, maar ook de hennetjes worden na een tijdje gedood: nadat ze een paar jaar trouw eieren gelegd hebben, meestal in zeer onaangename omstandigheden, en dan op termijn niet genoeg meer renderen. Is het "extreem" om dit soort producten te weigeren? Is het "extreem" om zo'n dingen niet fair te vinden?
Ik leef ondertussen al ruim tien jaar zonder het eten van eieren, dus noodzakelijk zijn ze in elk geval niet.
Bekijk hier de video die de Amerikaanse dierenrechtenorganisatie Mercy for Animals maakte (niet voor gevoelige kijkers).
"Duizenden pasgeboren kuikentjes worden levend vermalen, enkel en alleen omdat het mannetjes zijn."
Wie gechoqueerd is over wat er in de VS gebeurt moet zich even afvragen of wat wij doen zoveel beter is: vervang "vermalen" door "vergast", en je bent er.
Er is weinig bezwaar aan te tekenen tegen het eten van eieren van kippen uit je eigen tuin (kippen die voldoende plaats hebben en hun leven mogen uitzitten in redelijke omstandigheden). Dat gaat echter niet op voor alle andere eieren, van legbatterijeieren tot biologische. De mannetjes mogen niet blijven leven, maar ook de hennetjes worden na een tijdje gedood: nadat ze een paar jaar trouw eieren gelegd hebben, meestal in zeer onaangename omstandigheden, en dan op termijn niet genoeg meer renderen. Is het "extreem" om dit soort producten te weigeren? Is het "extreem" om zo'n dingen niet fair te vinden?
Ik leef ondertussen al ruim tien jaar zonder het eten van eieren, dus noodzakelijk zijn ze in elk geval niet.
Bekijk hier de video die de Amerikaanse dierenrechtenorganisatie Mercy for Animals maakte (niet voor gevoelige kijkers).
donderdag 27 augustus 2009
Piet ziet het niet
't Is lang geleden dat ik hier iets neerpende, en da's alleen maar omdat 't (zoals altijd) druk was. Vandaag moet me nog iets van het hart.
Ik maak me sterk dat ik altijd tenminste mijn best doe (soms zal ik falen) om mijn pro-vegetarische argumentatie zo objectief, wetenschappelijk correct, fair, rationeel en logisch mogelijk te houden. Ik ga tegenargumenten altijd zo goed mogelijk analyseren, en ik probeer geen zever te vertellen. Ik geloof dat het vegetarische verhaal op zich zo sterk is dat ik geen gebruik hoef te maken van overdrijving, sentimentele argumenten, selectiviteit of geveinsde onwetendheid. Ik ben met andere woorden intellectueel zo eerlijk mogelijk.
Datzelfde kan niet van iedereen gezegd worden. Neem nu Piet Vanthemsche, kopman van de Boerenbond (die trouwens ook de operatie tegen H1N1 orchestreert - u weet wel: dat virus dat niets met varkens te maken heeft). Kijk even naar deze Japanse reportage over Donderdag Veggiedag in Gent. Amusant over de hele lijn, maar als je geen geduld hebt, spoel door naar 7min.50. Daar is de heer Vanthemsche aan het woord. Hij lijkt 't allemaal niet fair te vinden. Ja, we moeten ervoor zorgen dat mensen gezonder gaan eten, zegt ie. 'But we should not stigmatise meat production as the one and only cause of the greenhouse gasses.'
Wie, o beste Piet, wie heb jij al horen zeggen dat vleesconsumptie de enige oorzaak is van klimaatverandering? Dat wou je toch echt niet zeggen he, want je wéét heel goed dat niemand dat beweert. Je zou kunnen zeggen dat 't door je Engels kwam, maar die taal beheers je vrij goed (over dat 'hasses' spreek ik niet). Er zijn met andere woorden geen excuses voor deze flagrant nonsensikale uitspraak, Piet. Ik kan alleen maar blij zijn dat ze je niet langer aan het woord lieten, want wie weet wat had je dan nog allemaal uitgekraamd. If anything, beste Piet, wordt vlees genegeerd als een oorzaak van global warming (hoewel ik snap dat jouw perceptie anders is). We spreken over energie en auto's, maar relatief zelden over vlees.
Beste Piet, toen Mr Susumu, de Japanse journalist, me vroeg naar iemand die zich zou kunnen uitspreken tegen Donderdag Veggiedag, heb ik jou getipt. Maar als je niet serieus kan praten, dan zal dat toch de laatste keer geweest zijn denk ik. Volgende keer ietsje beter? Thx man!
Ik maak me sterk dat ik altijd tenminste mijn best doe (soms zal ik falen) om mijn pro-vegetarische argumentatie zo objectief, wetenschappelijk correct, fair, rationeel en logisch mogelijk te houden. Ik ga tegenargumenten altijd zo goed mogelijk analyseren, en ik probeer geen zever te vertellen. Ik geloof dat het vegetarische verhaal op zich zo sterk is dat ik geen gebruik hoef te maken van overdrijving, sentimentele argumenten, selectiviteit of geveinsde onwetendheid. Ik ben met andere woorden intellectueel zo eerlijk mogelijk.
Datzelfde kan niet van iedereen gezegd worden. Neem nu Piet Vanthemsche, kopman van de Boerenbond (die trouwens ook de operatie tegen H1N1 orchestreert - u weet wel: dat virus dat niets met varkens te maken heeft). Kijk even naar deze Japanse reportage over Donderdag Veggiedag in Gent. Amusant over de hele lijn, maar als je geen geduld hebt, spoel door naar 7min.50. Daar is de heer Vanthemsche aan het woord. Hij lijkt 't allemaal niet fair te vinden. Ja, we moeten ervoor zorgen dat mensen gezonder gaan eten, zegt ie. 'But we should not stigmatise meat production as the one and only cause of the greenhouse gasses.'
Wie, o beste Piet, wie heb jij al horen zeggen dat vleesconsumptie de enige oorzaak is van klimaatverandering? Dat wou je toch echt niet zeggen he, want je wéét heel goed dat niemand dat beweert. Je zou kunnen zeggen dat 't door je Engels kwam, maar die taal beheers je vrij goed (over dat 'hasses' spreek ik niet). Er zijn met andere woorden geen excuses voor deze flagrant nonsensikale uitspraak, Piet. Ik kan alleen maar blij zijn dat ze je niet langer aan het woord lieten, want wie weet wat had je dan nog allemaal uitgekraamd. If anything, beste Piet, wordt vlees genegeerd als een oorzaak van global warming (hoewel ik snap dat jouw perceptie anders is). We spreken over energie en auto's, maar relatief zelden over vlees.
Beste Piet, toen Mr Susumu, de Japanse journalist, me vroeg naar iemand die zich zou kunnen uitspreken tegen Donderdag Veggiedag, heb ik jou getipt. Maar als je niet serieus kan praten, dan zal dat toch de laatste keer geweest zijn denk ik. Volgende keer ietsje beter? Thx man!
dinsdag 11 augustus 2009
Engeland op veggie rantsoen?
De plantaardige toekomst is misschien dichterbij dan je zou denken, als je de Times mag geloven. De voedselcrisis doet misschien wat een hoopje vegetarische organisaties niet kunnen (en ook niet willen, uiteraard): mensen ertoe dwingen geen vlees meer te eten. Alleen jammer dat het in zo'n verhalen altijd overkomt als een straf: een vegetarisch voedingspatroon wordt in één adem genoemd met "oorlogsrantsoenen".
De betrokken minister van Landbouw, Hilary Benn, is zelf vegetarier. Voor mijn discussiepartner Caroline Van der Plas van Meat & Meal is dat voldoende om dit bericht meteen af te doen als gekleurd. Gemakkelijk natuurlijk. Nu, wie de blog meevolgt ziet zelf ook wel dat in haar antwoorden weinig inhoudelijke zaken aan bod komen. Makkelijker is het om mij/vegetariërs opdringerigheid en arrogantie te verwijten.
Verder nog interessant in het Nieuws: een paard dat dankzij een dure operatie weer leerde lopen ontlokte aan VILT voorzitter Dirk Lips de reactie dat men die 3.000 euro ook kon spenderen aan het helpen van de "arme kindjes". Gek dat men vlug zo redeneert wanneer het om een investering in het welzijn van een dier gaat. Wie voor 3.000 euro op vakantie gaat of zijn geld besteedt aan een of andere futiliteit, zal die opmerking veel minder snel horen.
Landbouw is verantwoordelijk voor giftig zeewier aan de Franse kust, dat voorwaar al mensen naar de andere wereld hielp - aldus een bericht in VILT.
En een boek om in november naar de boekhandel voor te stormen: Eating Animals, van Jonathan Safran Foer, die de dieren-eten kwestie goed onderzocht nu hij een zoontje kreeg en een antwoord moet vinden op een belangrijke vraag: hoe zal mijn kind eten?
De betrokken minister van Landbouw, Hilary Benn, is zelf vegetarier. Voor mijn discussiepartner Caroline Van der Plas van Meat & Meal is dat voldoende om dit bericht meteen af te doen als gekleurd. Gemakkelijk natuurlijk. Nu, wie de blog meevolgt ziet zelf ook wel dat in haar antwoorden weinig inhoudelijke zaken aan bod komen. Makkelijker is het om mij/vegetariërs opdringerigheid en arrogantie te verwijten.
Verder nog interessant in het Nieuws: een paard dat dankzij een dure operatie weer leerde lopen ontlokte aan VILT voorzitter Dirk Lips de reactie dat men die 3.000 euro ook kon spenderen aan het helpen van de "arme kindjes". Gek dat men vlug zo redeneert wanneer het om een investering in het welzijn van een dier gaat. Wie voor 3.000 euro op vakantie gaat of zijn geld besteedt aan een of andere futiliteit, zal die opmerking veel minder snel horen.
Landbouw is verantwoordelijk voor giftig zeewier aan de Franse kust, dat voorwaar al mensen naar de andere wereld hielp - aldus een bericht in VILT.
En een boek om in november naar de boekhandel voor te stormen: Eating Animals, van Jonathan Safran Foer, die de dieren-eten kwestie goed onderzocht nu hij een zoontje kreeg en een antwoord moet vinden op een belangrijke vraag: hoe zal mijn kind eten?
zondag 2 augustus 2009
Paardenvlees
In Het Laatste Nieuws, De Morgen en VILT had men het afgelopen dagen even over paardenvlees. 'We moeten jongeren opnieuw paardenvlees leren eten', zo citeert VILT een mevrouw uit de paardenvleesverwerkingsindustrie (mooi woord he). Ik schreef mijn bedenkingen aan de kranten:
Paardenvlees?
Anne-Mie De Nil vindt dat we jongeren opnieuw paardenvlees moeten leren eten, zo stond er te lezen in Het Laatste Nieuws. Evident dat Mevrouw De Nil dat vindt, want ze runt een vleesbedrijf dat gespecialiseerd is in het verwerken van paardenvlees.
Vandaag proberen wereldwijd honderdduizenden mensen andere mensen duidelijk te maken dat we beter wat minder vlees kunnen eten. Ze halen daarbij heel goede argumenten aan: volksgezondheid, het milieu, dierenwelzijn, de hongerproblematiek, voedselveiligheid… Er zijn ook mensen, zoals Mevrouw De Nil, die het tegenovergestelde doen, en anderen willen overtuigen om juist méér vlees te eten. Ze hebben daar ook argumenten voor: smaak en winst maken.
Laat paardenvlees nu inderdaad net een van de vleessoorten zijn waar we – jammer genoeg voor mevrouw De Nil – niet zo warm voor te maken zijn. Wellicht omdat we een paard zien als een ‘edeler’ diersoort dan de kip, of zelfs de koe of het varken. België is overigens een van de weinige landen waar paard gegeten wordt (vaak onbewust trouwens: in frituursnacks blijkt het vaak op te duiken). Zelfs in de VS vindt men dat barbaars. De laatste paardenslachterij aldaar - tot onze schade en schande in voorwaar Belgische handen – is er onlangs gesloten.
Sorry voor uw handeltje, mevrouw De Nil, maar als mensen liever geen paardenvlees eten, dan stel ik voor dat we dat zo houden. We slachten hier jaarlijks al bijna 300 miljoen dieren, en het is echt niet nodig om daar nog een hoop paarden aan toe te voegen. Ik ben ervan overtuigd dat er andere en betere manieren zijn om uw boterham te verdienen. Zonder filet d’anvers.
Paardenvlees?
Anne-Mie De Nil vindt dat we jongeren opnieuw paardenvlees moeten leren eten, zo stond er te lezen in Het Laatste Nieuws. Evident dat Mevrouw De Nil dat vindt, want ze runt een vleesbedrijf dat gespecialiseerd is in het verwerken van paardenvlees.
Vandaag proberen wereldwijd honderdduizenden mensen andere mensen duidelijk te maken dat we beter wat minder vlees kunnen eten. Ze halen daarbij heel goede argumenten aan: volksgezondheid, het milieu, dierenwelzijn, de hongerproblematiek, voedselveiligheid… Er zijn ook mensen, zoals Mevrouw De Nil, die het tegenovergestelde doen, en anderen willen overtuigen om juist méér vlees te eten. Ze hebben daar ook argumenten voor: smaak en winst maken.
Laat paardenvlees nu inderdaad net een van de vleessoorten zijn waar we – jammer genoeg voor mevrouw De Nil – niet zo warm voor te maken zijn. Wellicht omdat we een paard zien als een ‘edeler’ diersoort dan de kip, of zelfs de koe of het varken. België is overigens een van de weinige landen waar paard gegeten wordt (vaak onbewust trouwens: in frituursnacks blijkt het vaak op te duiken). Zelfs in de VS vindt men dat barbaars. De laatste paardenslachterij aldaar - tot onze schade en schande in voorwaar Belgische handen – is er onlangs gesloten.
Sorry voor uw handeltje, mevrouw De Nil, maar als mensen liever geen paardenvlees eten, dan stel ik voor dat we dat zo houden. We slachten hier jaarlijks al bijna 300 miljoen dieren, en het is echt niet nodig om daar nog een hoop paarden aan toe te voegen. Ik ben ervan overtuigd dat er andere en betere manieren zijn om uw boterham te verdienen. Zonder filet d’anvers.
donderdag 30 juli 2009
Rationaliteit
Er zijn verschillende mogelijke indelingen van de diverse redenen waarom mensen ervoor kiezen geen vlees te eten. Een van die mogelijke indelingen is 'rationeel versus emotioneel'. De argumenten of motivaties voor vegetarisme zijn niet altijd eenduidig in een van die twee categorieen in te delen (ik denk dat bijvoorbeeld tegen het doden van dieren zijn zowel een rationeel als een emotioneel argument genoemd kan worden), maar goed. Markant hierbij is ook dat voor- en tegenstanders van vleesconsumptie elkaars argumenten liefst in het emo-hoekje duwen, want dan worden ze gedevalueerd. Rationaliteit en rationele argumenten hebben de bovenhand en zijn, tenminste in deze wereld, het sterkst. Dat neemt natuurlijk niet weg dat binnen de zogezegde rationele argumenten vaak heel wat irrationaliteit te vinden is, en dat er emotionele gronden achter of onder steken.
Als ik beweer dat er heel weinig redelijke, degelijke, écht rationele argumenten tegen vegetarisme en voor vlees eten bestaan, dan zien 'tegenstanders' zo'n statement natuurlijk als een bevestiging van de 'verwaandheid van de vegetariër'. Om na te gaan wie gelijk heeft, moeten we de rationele argumenten goed uitpluizen, en zo'n werk is vandaag moeilijker dan ooit, omdat er, meer dan vroeger, over alles tegenovergestelde dingen gezegd kunnen worden, elkaar tegensprekende onderzoeken werden uitgevoerd, enzovoort. Zoals Oscar Wilde zei: the truth is rarely pure and never simple. Toch geloof ik dat ALS er een grote, maatschappelijk belangrijke kwestie is waar je een zeer stevige case kan voor maken, dat vegetarisme is (en ZEKER vleesvermindering, daar is gewoon niets tegen in te brengen vandaag).
Een mooi overzicht van mogelijke voor en tegenargumenten voor vlees eten, waaruit de armoede van de eerste groep blijkt, vind je op de website Opposing Views, onder de vraag Should we eat meat? Bestudeer gewoon even de titels van de items tegen vegetarisme, die komen van instanties met zeer eerbiedwaardig klinkende namen als The Reason Foundation en The Center for Consumer Freedom. En kijk ook even naar mijn correspondentie met Meat & Meal.
De meeste tegenargumenten zijn zo makkelijk te weerleggen, dat een mens zich op de duur zou afvragen of hij er door een of andere vorm van fundamentalisme blind voor is geworden. Dat mag natuurlijk niet gebeuren. En we hebben de rationaliteit om ons daarvoor te behoeden. Het blijft dus enorm belangrijk om alles zo goed mogelijk af te toetsen aan feiten, studies en onderzoeken. En vooral: om eerlijk te zijn en niet te zien wat je wil zien.
Het grappige is dat - ik herhaal het - de argumenten voor geen of minder vlees eten ZO overtuigend blijken, dat we ze soms moeten 'onderdrijven'. Dit weekend stond ik op een EVA-stand, en op een van de posters die we hadden uitgehangen stond dat 1 kg biefstuk 15.000 liter water vereist. Er kwam een man langs, zelf een vegetariër, die een beetje geïrriteerd deed naar ons: 'als jullie zo gaan overdrijven,' zei hij, 'zal niemand iets van wat jullie zeggen geloven.' Ik legde de brave man uit dat andere onderzoeken het waterverbruik voor een kilogram vlees inschatten op 100.000 liter, en dat we met opzet het lagere cijfer genomen hadden om geloofwaardiger over te komen. Zo zie je maar.
Soit, we blijven voorzichtig, kritisch, bescheiden en liefdevol argumenteren :-)
Als ik beweer dat er heel weinig redelijke, degelijke, écht rationele argumenten tegen vegetarisme en voor vlees eten bestaan, dan zien 'tegenstanders' zo'n statement natuurlijk als een bevestiging van de 'verwaandheid van de vegetariër'. Om na te gaan wie gelijk heeft, moeten we de rationele argumenten goed uitpluizen, en zo'n werk is vandaag moeilijker dan ooit, omdat er, meer dan vroeger, over alles tegenovergestelde dingen gezegd kunnen worden, elkaar tegensprekende onderzoeken werden uitgevoerd, enzovoort. Zoals Oscar Wilde zei: the truth is rarely pure and never simple. Toch geloof ik dat ALS er een grote, maatschappelijk belangrijke kwestie is waar je een zeer stevige case kan voor maken, dat vegetarisme is (en ZEKER vleesvermindering, daar is gewoon niets tegen in te brengen vandaag).
Een mooi overzicht van mogelijke voor en tegenargumenten voor vlees eten, waaruit de armoede van de eerste groep blijkt, vind je op de website Opposing Views, onder de vraag Should we eat meat? Bestudeer gewoon even de titels van de items tegen vegetarisme, die komen van instanties met zeer eerbiedwaardig klinkende namen als The Reason Foundation en The Center for Consumer Freedom. En kijk ook even naar mijn correspondentie met Meat & Meal.
De meeste tegenargumenten zijn zo makkelijk te weerleggen, dat een mens zich op de duur zou afvragen of hij er door een of andere vorm van fundamentalisme blind voor is geworden. Dat mag natuurlijk niet gebeuren. En we hebben de rationaliteit om ons daarvoor te behoeden. Het blijft dus enorm belangrijk om alles zo goed mogelijk af te toetsen aan feiten, studies en onderzoeken. En vooral: om eerlijk te zijn en niet te zien wat je wil zien.
Het grappige is dat - ik herhaal het - de argumenten voor geen of minder vlees eten ZO overtuigend blijken, dat we ze soms moeten 'onderdrijven'. Dit weekend stond ik op een EVA-stand, en op een van de posters die we hadden uitgehangen stond dat 1 kg biefstuk 15.000 liter water vereist. Er kwam een man langs, zelf een vegetariër, die een beetje geïrriteerd deed naar ons: 'als jullie zo gaan overdrijven,' zei hij, 'zal niemand iets van wat jullie zeggen geloven.' Ik legde de brave man uit dat andere onderzoeken het waterverbruik voor een kilogram vlees inschatten op 100.000 liter, en dat we met opzet het lagere cijfer genomen hadden om geloofwaardiger over te komen. Zo zie je maar.
Soit, we blijven voorzichtig, kritisch, bescheiden en liefdevol argumenteren :-)
maandag 20 juli 2009
5 keer veggie aliens
Vandaag heb ik het over aliens.
In de fantasieën van onze cultuur zijn ET's vaak vegetariërs. Waarom? Omdat ze, wanneer wij ze zien, bijna per definitie moreel verder staan dan ons (anders zouden ze zichzelf vernietigd hebben met hun technologie, nog voor ze ons konden bezoeken). Hier zijn vijf voorbeelden van veggie aliens uit de Aardse cultuur.
1. La Belle Verte
Een vrij onbekende Franse film, maar zeer de moeite waard. Een inspectrice van een andere planeet komt de Aarde bezoeken, en is verbaasd in 't straat "een tentoonstelling van lijken" aan te treffen. Hier een fragment met duitse dubbing, maar zoek op Youtube op La Belle Verte of The Green beautiful, en je kan de hele film bekijken in 't Frans (verschillende deeltjes).
2. Nos Amis les Terriens
Alweer Frans. Een heel leuke film naar een scenario van Bernard Werber (bij ons bekend van 'De Mieren'). Menselijke gedragingen en acties worden een hele film lang becommentarieerd door een alien voiceover. Zeer bevreemdend. De aliens onderzoeken ook wat we eten, en tonen hoe het meest gegeten dier (de kip) wordt geproduceerd. Ze geven hun menselijke onderzoekssubjecten (die ze even opgesloten hebben) een levende kip te eten, maar merken dat ze die niet kunnen doden. Boeiend! Zie het fragment hieronder.
3. Ami, child of the stars
Een enorme bestseller van de Zuid-Amerikaanse auteur Enrique Barrios, maar bij ons helemaal onbekend. Een prachtige parabel van een ET jongetje (Ami) dat een aardlingetje onmoet. Ze geven elkaar uitleg. Ami is stomverbaasd dat onze aardling nog vlees eet. Ergens in het boekje is er ook een scene met een jager. Het boek is hier moeilijk te vinden, maar je kan het voor 10 dollar downloaden van de site van de auteur.
4. K-Pax
K-Pax is een film met Kevin Spacy, gebaseerd op een boek van Gene Brewer (waarin nog veel meer veggie en dierenrechtencontent voorkomt). Spacy zit in een instelling omdat ie zegt dat ie van een andere planeet komt, maar uiteindelijk is niemand zeker van de ware toedracht. Ik spoil niets, maar hier is de trailer.
5. Star Trek
Jawel, de (meeste) Vulcans zijn veggies. Al heeft Spock hier wel een zwak moment:
Ken je nog voorbeelden van veggie aliens? Let me know!
In de fantasieën van onze cultuur zijn ET's vaak vegetariërs. Waarom? Omdat ze, wanneer wij ze zien, bijna per definitie moreel verder staan dan ons (anders zouden ze zichzelf vernietigd hebben met hun technologie, nog voor ze ons konden bezoeken). Hier zijn vijf voorbeelden van veggie aliens uit de Aardse cultuur.
1. La Belle Verte
Een vrij onbekende Franse film, maar zeer de moeite waard. Een inspectrice van een andere planeet komt de Aarde bezoeken, en is verbaasd in 't straat "een tentoonstelling van lijken" aan te treffen. Hier een fragment met duitse dubbing, maar zoek op Youtube op La Belle Verte of The Green beautiful, en je kan de hele film bekijken in 't Frans (verschillende deeltjes).
2. Nos Amis les Terriens
Alweer Frans. Een heel leuke film naar een scenario van Bernard Werber (bij ons bekend van 'De Mieren'). Menselijke gedragingen en acties worden een hele film lang becommentarieerd door een alien voiceover. Zeer bevreemdend. De aliens onderzoeken ook wat we eten, en tonen hoe het meest gegeten dier (de kip) wordt geproduceerd. Ze geven hun menselijke onderzoekssubjecten (die ze even opgesloten hebben) een levende kip te eten, maar merken dat ze die niet kunnen doden. Boeiend! Zie het fragment hieronder.
3. Ami, child of the stars
Een enorme bestseller van de Zuid-Amerikaanse auteur Enrique Barrios, maar bij ons helemaal onbekend. Een prachtige parabel van een ET jongetje (Ami) dat een aardlingetje onmoet. Ze geven elkaar uitleg. Ami is stomverbaasd dat onze aardling nog vlees eet. Ergens in het boekje is er ook een scene met een jager. Het boek is hier moeilijk te vinden, maar je kan het voor 10 dollar downloaden van de site van de auteur.
4. K-Pax
K-Pax is een film met Kevin Spacy, gebaseerd op een boek van Gene Brewer (waarin nog veel meer veggie en dierenrechtencontent voorkomt). Spacy zit in een instelling omdat ie zegt dat ie van een andere planeet komt, maar uiteindelijk is niemand zeker van de ware toedracht. Ik spoil niets, maar hier is de trailer.
5. Star Trek
Jawel, de (meeste) Vulcans zijn veggies. Al heeft Spock hier wel een zwak moment:
Ken je nog voorbeelden van veggie aliens? Let me know!
vrijdag 17 juli 2009
Kaviaar
Vandaag kregen we de vraag of kaviaar vegetarisch is. Eieren van een kip zijn natuurlijk een vegetarisch product (de kip moet er niet voor worden gedood), maar de eitjes van de steur - kaviaar dus - zijn dat niet. De vis moet er wel voor worden doodgemaakt, en we nemen de eitjes eruit terwijl ze nog in hem zitten.
Wat een delicatesse! Soms valt het mij zo op - zo ook in het geval van kaviaar: dat contrast tussen zogenaamde verfijndheid, elegant tafelen, chique diners enerzijds... en wat men eigenlijk aan het doen is anderzijds. I mean, beeld je in: we doden een dier om zijn eitjes af te nemen. We nemen een leven om vele andere levens-in-wording op te eten. Is dat iets waar je fier op kan zijn?
Wat meer info, evenals veggie alternatieven lees je hier.
En nog wat nieuws...
De virussen zijn aan 't aanschuiven om in de spotlights te komen: na de momenteel welig tierende varkensgriep, maakt de Wereldgezondheidsorganisatie zich nu ook zorgen over varkensebola.
Soms komen pioniersinitiatieven uit onverwachte hoeken: Bolivie, of all places, werd het eerste land dat alle dieren in circussen verbiedt, niet alleen de wilde.
Wat een delicatesse! Soms valt het mij zo op - zo ook in het geval van kaviaar: dat contrast tussen zogenaamde verfijndheid, elegant tafelen, chique diners enerzijds... en wat men eigenlijk aan het doen is anderzijds. I mean, beeld je in: we doden een dier om zijn eitjes af te nemen. We nemen een leven om vele andere levens-in-wording op te eten. Is dat iets waar je fier op kan zijn?
Wat meer info, evenals veggie alternatieven lees je hier.
En nog wat nieuws...
De virussen zijn aan 't aanschuiven om in de spotlights te komen: na de momenteel welig tierende varkensgriep, maakt de Wereldgezondheidsorganisatie zich nu ook zorgen over varkensebola.
Soms komen pioniersinitiatieven uit onverwachte hoeken: Bolivie, of all places, werd het eerste land dat alle dieren in circussen verbiedt, niet alleen de wilde.
zondag 12 juli 2009
Cultuur en traditie: de stierenrennen in Pamplona
De stierenrennen in het Spaanse dorpje Pamplona zijn weer afgelopen. Als je niet weet wat die inhouden, kijk even naar videobeelden van dit jaar. Tijdens het feest van San Firmin worden elke dag zes stieren losgelaten in de nauwe straatjes van Pamplona. Honderden mensen (ik zie niet echt vrouwen op de beelden) tonen hun 'moed' door voor de stieren te lopen en proberen niet vertrappeld te worden door de hoeven of doorboord te worden door de hoorns van de dolgedraaide dieren. Voor 't eerst sinds 2003 viel er dit jaar weer een dode, en daarnaast verschillende zwaargewonden. De stierenrennen zijn om deze en om dierenwelzijnsredenen controversieel, en aanleiding tot hevige discussies, zoals je kan zien in de commentaren op de website van De Standaard.
In discussies over de stierenrennen (en stierengevechten) komen soms interessante tegenstrijdigheden naar voren. Interessant is met name wat men denkt over de het belang en de waarde van deze activiteit, vooral in vergelijking met het belang en de waarde van het eten van vlees. :
Argument A luidt als volgt: de stierenloop is niet aanvaardbaar omdat dit gesol is met dieren om triviale redenen. Het gaat om gewoon volksvermaak, amusement, entertainment, ten koste van levende wezens. Een reactie op De Standaard verwoordt dit als volgt: "Er is een groot verschil tussen consumptie en zo maar in 't wilde weg dieren doden voor de sport."
Argument B luidt als volgt: de stierenloop is wél aanvaardbaar omdat het hier gaat om een belangrijke culturele traditie. Men bedoelt dan dat een eeuwenoude culturele traditie veel minder triviaal is dan iets als smaak (hoewel vlees eten op zich ook kan geinterpreteerd worden in het licht van een eeuwenoude culinair-culturele traditie). En men voegt er vaak nog aan toe dat deze dieren langer leven dan de dieren in de intensieve veeteelt.
Interessant is vooral hoe zij die het stierenrennen verdedigen, vaak terzelfdertijd de intensieve veeteelt (of soms zelfs het eten van vlees in het algemeen) veroordelen. Iemand op De Standaard:
terwijl andere stieren (voor vleesproductie) nooit hun eerste verjaardag halen, hebben de stieren die de stierenring halen gedurende een jaar of 3-4 in de meest 'luxueuze' omstandigheden geleefd, i.e. in een open weide zonder menselijk contact en altijd eten genoeg. (...) Misschien eerst zich verdiepen in de kwestie voor het dierenmishandeling te noemen!
Mijn mening: de gemiddelde omnivore westerling mag wat mij betreft gerust oordelen dat dergelijke vormen van entertainment (of cultuur) barbaars zijn, en traditie of cultuur zijn geen goede argumenten om iets goed te praten of in stand te houden dat fundamenteel problematisch is. Het argument van cultuur of traditie zegt eigenlijk weinig meer dat de dingen zo zijn omdat ze al lang zo zijn, en dat kan nooit volstaan als argument.
Terzelfdertijd moet diezelfde omnivore westerling er zich inderaad bewust zijn van zijn inconsequentie: wanneer hij/zij deelneemt aan het westerse culturele gebruik van het (massale) vleeseten (uit de intensieve veeteelt), dan maakt hij zich schuldig aan een even triviaal iets.
Ik ben er geen voorstander van cultureel relativisme, en we moeten niet wachten tot we zelf perfect zijn om ons ongenoegen met bepaalde zaken te uiten (dus niet: 'wie zonder zonde is werpe de eerste steen', in dit geval). We moeten ons wel bewust zijn van onze eigen fouten en weten dat zolang we die maken, onze argumenten minder sterk zullen klinken. Wanneer een vegetariër de stierenrennen veroordeelt, klinkt dat dus overtuigender dan wanneer een omnivoor dat doet.
In discussies over de stierenrennen (en stierengevechten) komen soms interessante tegenstrijdigheden naar voren. Interessant is met name wat men denkt over de het belang en de waarde van deze activiteit, vooral in vergelijking met het belang en de waarde van het eten van vlees. :
Argument A luidt als volgt: de stierenloop is niet aanvaardbaar omdat dit gesol is met dieren om triviale redenen. Het gaat om gewoon volksvermaak, amusement, entertainment, ten koste van levende wezens. Een reactie op De Standaard verwoordt dit als volgt: "Er is een groot verschil tussen consumptie en zo maar in 't wilde weg dieren doden voor de sport."
Argument B luidt als volgt: de stierenloop is wél aanvaardbaar omdat het hier gaat om een belangrijke culturele traditie. Men bedoelt dan dat een eeuwenoude culturele traditie veel minder triviaal is dan iets als smaak (hoewel vlees eten op zich ook kan geinterpreteerd worden in het licht van een eeuwenoude culinair-culturele traditie). En men voegt er vaak nog aan toe dat deze dieren langer leven dan de dieren in de intensieve veeteelt.
Interessant is vooral hoe zij die het stierenrennen verdedigen, vaak terzelfdertijd de intensieve veeteelt (of soms zelfs het eten van vlees in het algemeen) veroordelen. Iemand op De Standaard:
terwijl andere stieren (voor vleesproductie) nooit hun eerste verjaardag halen, hebben de stieren die de stierenring halen gedurende een jaar of 3-4 in de meest 'luxueuze' omstandigheden geleefd, i.e. in een open weide zonder menselijk contact en altijd eten genoeg. (...) Misschien eerst zich verdiepen in de kwestie voor het dierenmishandeling te noemen!
Mijn mening: de gemiddelde omnivore westerling mag wat mij betreft gerust oordelen dat dergelijke vormen van entertainment (of cultuur) barbaars zijn, en traditie of cultuur zijn geen goede argumenten om iets goed te praten of in stand te houden dat fundamenteel problematisch is. Het argument van cultuur of traditie zegt eigenlijk weinig meer dat de dingen zo zijn omdat ze al lang zo zijn, en dat kan nooit volstaan als argument.
Terzelfdertijd moet diezelfde omnivore westerling er zich inderaad bewust zijn van zijn inconsequentie: wanneer hij/zij deelneemt aan het westerse culturele gebruik van het (massale) vleeseten (uit de intensieve veeteelt), dan maakt hij zich schuldig aan een even triviaal iets.
Ik ben er geen voorstander van cultureel relativisme, en we moeten niet wachten tot we zelf perfect zijn om ons ongenoegen met bepaalde zaken te uiten (dus niet: 'wie zonder zonde is werpe de eerste steen', in dit geval). We moeten ons wel bewust zijn van onze eigen fouten en weten dat zolang we die maken, onze argumenten minder sterk zullen klinken. Wanneer een vegetariër de stierenrennen veroordeelt, klinkt dat dus overtuigender dan wanneer een omnivoor dat doet.
dinsdag 30 juni 2009
In dialoog met Meat & Meal
Op de Nederlandse website Meat & Meal (de naam zegt alles) is hoofdredactrice en rabiaat vleeseetster Caroline van der Plas ruimdenkend genoeg om openlijk met mij in discussie te treden over vlees eten. Wij zullen in de komende tijd elkaar het vuur aan de schenen leggen. Niemand koestert de hoop de ander van eender wat te overtuigen, maar iedereen hoopt op amusante, informatieve en spetterende discussies. Lees mee en mail gerust je commentaar door.
Hoera voor het WWF. Ze stellen voor om maximum drie keer per week rood vlees te eten, en wat meer is, om vlees te voorzien van waarschuwingsetiketten à la "maximum 3 keer per week". WWF weet ook dat zuivel een grote impact heeft op het klimaat en wil zuivelalternatieven aanmoedigen. Revolutionair. Uiteraard vindt de industrie dit allemaal geen goed idee, wat had je gedacht.
En weer interessant nieuws over de link tussen vlees/vegetarisme en kanker - ditmaal bloedkanker. Vele vegetariers en veggie organisaties vertellen dat vegetarisme het risico op kanker enorm verkleint. De bewijzen daarvoor zijn er echter nog niet, wanneer men naar de grootste studies kijkt. Daarom is dit onderzoek, dat toch duidt op een mogelijk significante link, interessant en veelbelovend. Maar verder onderzoek is nodig.
Hoera voor het WWF. Ze stellen voor om maximum drie keer per week rood vlees te eten, en wat meer is, om vlees te voorzien van waarschuwingsetiketten à la "maximum 3 keer per week". WWF weet ook dat zuivel een grote impact heeft op het klimaat en wil zuivelalternatieven aanmoedigen. Revolutionair. Uiteraard vindt de industrie dit allemaal geen goed idee, wat had je gedacht.
En weer interessant nieuws over de link tussen vlees/vegetarisme en kanker - ditmaal bloedkanker. Vele vegetariers en veggie organisaties vertellen dat vegetarisme het risico op kanker enorm verkleint. De bewijzen daarvoor zijn er echter nog niet, wanneer men naar de grootste studies kijkt. Daarom is dit onderzoek, dat toch duidt op een mogelijk significante link, interessant en veelbelovend. Maar verder onderzoek is nodig.
maandag 29 juni 2009
Food Inc, enzo
't Is al wat langer geleden dat ik een blogje pleegde, maar 't is druk überdruk geweest.
Eerst en vooral: de dialoog met de Nederlandse vleessector gaat verder. Vleesredacteur Caroline verwijt de veggies emotioneel gedrag, misbruik van het klimaatargument, enzovoort. Ik heb het in mijn antwoord over de validiteit van het milieuargument, en de zeer beperkte waarde van 'smaak' als argument. Lees mee...
Vorige week bekeken we met ons team in beperkte kring de hier nog niet verschenen docu Food Inc. Daarin worden heel wat malafide praktijken van 'Big Food' - de voedingsindustrie - aangeklaagd. Onder meer Monsanto en Smithfield passeren de revu. De film gaat voor een relatief groot stuk over vleesproductie, maar zoals gewoonlijk wordt er nooit melding gemaakt van de mogelijkheid om in de eerste plaats minder vlees te eten, als een deel van de oplossing. Wél komt men natuurlijk aandraven met andere manieren om dieren te houden en vlees te produceren. Als vegetariër ben ik in geen enkele omstandigheden voor het slachten van dieren voor voedsel, hoe goed zij ook geleefd hebben, en ben ik sceptisch tegenover dit zogenaamde 'happy meat'. In Food Inc komt er nou toch een scène voor die dat scepticisme helemaal bevestigt. Die scène is zo markant dat je bijna moet denken dat ze er speciaal in gestopt werd door een veggie. Ze gaat als volgt: aan het werk en aan het woord is Joel Salatin van Polyface Farms. Hij werd een beetje bekend doordat hij als voorbeeld werd voorgedragen voor duurzame en humane landbouw door Michael Pollan in zijn Het Dilemma van de Omnivoor (zeer aan te raden boek overigens). Op Polyface Farms slachten ze zelf, en in open lucht. Iedereen kan het zien. Zoals Salatin zegt: volgens de overheid mag dat niet, wegens niet hygienisch, maar hijzelf vindt 't super. Wat is leuker, zegt hij in de camera, dan zo buiten te werken, terwijl 'the birds are singing in the sky'. Op het moment dat hij 't zegt, onthooft hij een andere 'bird': een kip, die hij in een trechter gestopt heeft en waar onderaan enkel de kop uitkomt. Hallucinant.
Nee, ik ben geen voorstander van 'happy meat' - ook niet van de barbecues met die o zo smakelijke Gallowaykoeien van Natuurpunt, bijvoorbeeld. Ongetwijfeld is het een stap vooruit ten opzichte van conventioneel geproduceerd vlees in de intensieve veeteelt, maar het is nergens een oplossing voor. Ik vertel later nog wel eens waarom.
Het meest markante vind ik nog dit: bijna alle omnivoren vinden biologisch en ander alternatief geproduceerd vlees een serieuze verbetering. Maar bijna niemand eet het.
(Tussen haakjes: niet zo lang geleden kregen de abonnees op deze blog een post met als titel Happy Meat in hun inbox. Dat was een kladje dat per ongeluk verstuurd raakte. Ik doe het later eens beter).
Eerst en vooral: de dialoog met de Nederlandse vleessector gaat verder. Vleesredacteur Caroline verwijt de veggies emotioneel gedrag, misbruik van het klimaatargument, enzovoort. Ik heb het in mijn antwoord over de validiteit van het milieuargument, en de zeer beperkte waarde van 'smaak' als argument. Lees mee...
Vorige week bekeken we met ons team in beperkte kring de hier nog niet verschenen docu Food Inc. Daarin worden heel wat malafide praktijken van 'Big Food' - de voedingsindustrie - aangeklaagd. Onder meer Monsanto en Smithfield passeren de revu. De film gaat voor een relatief groot stuk over vleesproductie, maar zoals gewoonlijk wordt er nooit melding gemaakt van de mogelijkheid om in de eerste plaats minder vlees te eten, als een deel van de oplossing. Wél komt men natuurlijk aandraven met andere manieren om dieren te houden en vlees te produceren. Als vegetariër ben ik in geen enkele omstandigheden voor het slachten van dieren voor voedsel, hoe goed zij ook geleefd hebben, en ben ik sceptisch tegenover dit zogenaamde 'happy meat'. In Food Inc komt er nou toch een scène voor die dat scepticisme helemaal bevestigt. Die scène is zo markant dat je bijna moet denken dat ze er speciaal in gestopt werd door een veggie. Ze gaat als volgt: aan het werk en aan het woord is Joel Salatin van Polyface Farms. Hij werd een beetje bekend doordat hij als voorbeeld werd voorgedragen voor duurzame en humane landbouw door Michael Pollan in zijn Het Dilemma van de Omnivoor (zeer aan te raden boek overigens). Op Polyface Farms slachten ze zelf, en in open lucht. Iedereen kan het zien. Zoals Salatin zegt: volgens de overheid mag dat niet, wegens niet hygienisch, maar hijzelf vindt 't super. Wat is leuker, zegt hij in de camera, dan zo buiten te werken, terwijl 'the birds are singing in the sky'. Op het moment dat hij 't zegt, onthooft hij een andere 'bird': een kip, die hij in een trechter gestopt heeft en waar onderaan enkel de kop uitkomt. Hallucinant.
Nee, ik ben geen voorstander van 'happy meat' - ook niet van de barbecues met die o zo smakelijke Gallowaykoeien van Natuurpunt, bijvoorbeeld. Ongetwijfeld is het een stap vooruit ten opzichte van conventioneel geproduceerd vlees in de intensieve veeteelt, maar het is nergens een oplossing voor. Ik vertel later nog wel eens waarom.
Het meest markante vind ik nog dit: bijna alle omnivoren vinden biologisch en ander alternatief geproduceerd vlees een serieuze verbetering. Maar bijna niemand eet het.
(Tussen haakjes: niet zo lang geleden kregen de abonnees op deze blog een post met als titel Happy Meat in hun inbox. Dat was een kladje dat per ongeluk verstuurd raakte. Ik doe het later eens beter).
Koetjes en kalfjes
Het Laatste Nieuws publiceerde vandaag een hallucinant gezondheidsartikel. Donderdag Veggiedag maakt je dik. Een Britse arts aan het woord over de nadelen van vegetarisme, en dan zomaar eventjes zijn conclusies overnemen voor Donderdag Veggiedag, en dat in de titel zetten.
Waalse melkveehouders hebben de aankoopcentrales van Lidl en Colruyt geblokkeerd, uit protest tegen de lage melkprijzen, volgens hen bepaald door de supermarktketens. Interessant is vooral de reactie van Colruyt:
Colruyt roept dan ook op om de situatie zeer ernstig te nemen en samen met de boeren tot een oplossing te komen. “Als er echt te veel melk is, hoe kan dit dan worden opgelost? Is het niet zinnig om steun te geven aan heroriëntering? Er is schaarste aan vis. Moeten we dan bijvoorbeeld niet naar aquacultuur of vis-farms? Of nog andere oplossingen. Hoe kunnen de boeren daarbij geholpen worden”?
Aquacultuur of vis-farms zijn natuurlijk de verkeerde voorbeelden, maar voor de rest toch wel zinnige praat. Ongetwijfeld zullen we in de toekomst meer en meer horen over heroriëntering.
Ook in Brazilië heeft de vleessector het moeilijk. Ongeveer vijftig slachthuizen moesten dit jaar al hun deuren sluiten en twee van de vier grootste vleesverpakkingsconcerns, Marfrig en Bertin, zijn vanwege mindere resultaten fusiegesprekken gestart. De sector wordt geplaagd door een hoge schuldenlast.
Waalse melkveehouders hebben de aankoopcentrales van Lidl en Colruyt geblokkeerd, uit protest tegen de lage melkprijzen, volgens hen bepaald door de supermarktketens. Interessant is vooral de reactie van Colruyt:
Colruyt roept dan ook op om de situatie zeer ernstig te nemen en samen met de boeren tot een oplossing te komen. “Als er echt te veel melk is, hoe kan dit dan worden opgelost? Is het niet zinnig om steun te geven aan heroriëntering? Er is schaarste aan vis. Moeten we dan bijvoorbeeld niet naar aquacultuur of vis-farms? Of nog andere oplossingen. Hoe kunnen de boeren daarbij geholpen worden”?
Aquacultuur of vis-farms zijn natuurlijk de verkeerde voorbeelden, maar voor de rest toch wel zinnige praat. Ongetwijfeld zullen we in de toekomst meer en meer horen over heroriëntering.
Ook in Brazilië heeft de vleessector het moeilijk. Ongeveer vijftig slachthuizen moesten dit jaar al hun deuren sluiten en twee van de vier grootste vleesverpakkingsconcerns, Marfrig en Bertin, zijn vanwege mindere resultaten fusiegesprekken gestart. De sector wordt geplaagd door een hoge schuldenlast.
zaterdag 27 juni 2009
Economische prioriteiten
Twee illustraties van hoe het economische argument altijd het laatste woord krijgt, ten koste van al de rest. Voorlopig toch.
In Europa is men druk bezig te proberen de zuivelsector een boost te geven. De Europese landbouwminister Fischer-Boel maakte de winnaars bekend van de Milk: drink it up! campagne. De Nederlandse minister van Landbouw Gerda Verburg diende een subsidiedossier in bij Europa voor 4 miljoen euro voor de zuivelsector, volgens de Partij voor de Dieren zonder de Tweede kamer daarover op de hoogte te stellen. Nochtans zijn, aldus diezelfde partij (en uiteraard volgens ondergetekende) de kosten van de zuivelsector hoog, en is de zuivelconsumptie in Nederland al enorm hoog:
"De Partij voor de Dieren wil van de minister weten waarom zij miljoenen euro’s belastinggeld wil uitgeven aan een niet duurzame en zelfs zeer vervuilende sector. De uitlaatgassen en mest geproduceerd door koeien zorgen voor 30% van de methaanuitstoot wereldwijd. Daarnaast zijn ook de effecten van melk op de gezondheid de afgelopen jaren ter discussie komen te staan. Marianne Thieme: ‘Het is ongelooflijk dat de minister van LNV een campagne wil starten waarin beweerd wordt dat ons lijf schreeuwt om zuivel terwijl zelfs de Wereld Gezondheidsorganisatie zegt dat het tegendeel waar is’."
Ondertussen aan de andere kant van de oceaan: terwijl ze bezig is met het onderzoeken van hoe ze broeikasgasemissies kan reguleren en verminderen, lijkt de Obama administratie geen aanstalten te maken om zich te ontfermen over de methaanuitstoot via koeien. Waarom niet? Omdat het de ruinering van de landbouw zou betekenen. CAFO's (concentrated animal feedlot operations) zouden vrijgesteld worden van de rapporteringsplicht over broeikasgasemissies.
Hoe lang kan dit allemaal nog blijven duren?
In Europa is men druk bezig te proberen de zuivelsector een boost te geven. De Europese landbouwminister Fischer-Boel maakte de winnaars bekend van de Milk: drink it up! campagne. De Nederlandse minister van Landbouw Gerda Verburg diende een subsidiedossier in bij Europa voor 4 miljoen euro voor de zuivelsector, volgens de Partij voor de Dieren zonder de Tweede kamer daarover op de hoogte te stellen. Nochtans zijn, aldus diezelfde partij (en uiteraard volgens ondergetekende) de kosten van de zuivelsector hoog, en is de zuivelconsumptie in Nederland al enorm hoog:
"De Partij voor de Dieren wil van de minister weten waarom zij miljoenen euro’s belastinggeld wil uitgeven aan een niet duurzame en zelfs zeer vervuilende sector. De uitlaatgassen en mest geproduceerd door koeien zorgen voor 30% van de methaanuitstoot wereldwijd. Daarnaast zijn ook de effecten van melk op de gezondheid de afgelopen jaren ter discussie komen te staan. Marianne Thieme: ‘Het is ongelooflijk dat de minister van LNV een campagne wil starten waarin beweerd wordt dat ons lijf schreeuwt om zuivel terwijl zelfs de Wereld Gezondheidsorganisatie zegt dat het tegendeel waar is’."
Ondertussen aan de andere kant van de oceaan: terwijl ze bezig is met het onderzoeken van hoe ze broeikasgasemissies kan reguleren en verminderen, lijkt de Obama administratie geen aanstalten te maken om zich te ontfermen over de methaanuitstoot via koeien. Waarom niet? Omdat het de ruinering van de landbouw zou betekenen. CAFO's (concentrated animal feedlot operations) zouden vrijgesteld worden van de rapporteringsplicht over broeikasgasemissies.
Hoe lang kan dit allemaal nog blijven duren?
woensdag 24 juni 2009
Goed veggienieuws
Gisterenavond in het KBC-gebouw in Brussel werden we, niet zonder enige trots, laureaat van de Grote Prijs voor Toekomstige Generaties. Daar hangt geen geld aan vast, maar natuurlijk wel eeuwige roem. 't Is geen prutsprijsje en er zit een serieuze organisatie achter. De voorzitter van de jury werkt bij de Task Force duurzamen ontwikkeling van het Federaal Planbureau, en als er vanuit zo'n hoeken erkenning komt voor het belang van vleesvermindering, dan wil dat toch zeggen dat we weer een stapje dichter zijn. Lees er hier meer over en bekijk hieronder het clipje dat de Stichting voor Toekomstige Generaties maakte over EVA.
Maar er is nog meer prachtig nieuws...
In Zweden spoort de overheid haar burgers nu officieel aan om minder vlees te eten! Vlees is verantwoordelijk voor meer dan 20% van de ecologische impact, en voor slechts 6% van de economie, zo luidt het in een studie waarop ze zich daar beroepen. You rock, Zweden!
We blijven in Scandinavie. Wat dacht je hiervan: Noorwegen stopt de walvisvangst, want ze is niet meer economisch rendabel.
En Paul McCartney heeft naar aanleiding van zijn Meatless Monday campagne ook tegenstand bij de boeren geoogst. Het kan de zaak maar verder in 't nieuws brengen!
We will win this. Hang on.
Maar er is nog meer prachtig nieuws...
In Zweden spoort de overheid haar burgers nu officieel aan om minder vlees te eten! Vlees is verantwoordelijk voor meer dan 20% van de ecologische impact, en voor slechts 6% van de economie, zo luidt het in een studie waarop ze zich daar beroepen. You rock, Zweden!
We blijven in Scandinavie. Wat dacht je hiervan: Noorwegen stopt de walvisvangst, want ze is niet meer economisch rendabel.
En Paul McCartney heeft naar aanleiding van zijn Meatless Monday campagne ook tegenstand bij de boeren geoogst. Het kan de zaak maar verder in 't nieuws brengen!
We will win this. Hang on.
zondag 21 juni 2009
Annemie en Sven op de BBQ
Dit weekend eindigden de geadopteerde varkens van Peeters en Pichal op de barbecue. De programmamakers onderzochten welk varken het best smaakt: een biologisch of een ander.
Volgens vele biologen en ethologen behoren varkens samen met primaten en dolfijnen tot de meest intelligente diersoorten. Bij tests scoren ze vaak zelfs beter dan chimpansees. Varkens zijn uiteraard ook welzijnsgevoelige dieren. Toch worden er in België jaarlijks meer dan tien miljoen van deze dieren gedood – evenveel als er Belgen zijn dus. Ruim 1100 per uur, meer dan 20 per minuut.
We weten dat vlees eten niet nodig is voor de gezondheid. We eten vlees dus hoogstens omdat we het lekker vinden, niet uit een of andere noodzaak. En terwijl ruim een miljard mensen vandaag honger lijden, geven we bijna 40% van al het graan ter wereld aan varkens en andere landbouwdieren.
Vegetariërs en dierenvrienden worden heel snel van sentimentalisme beschuldigd, terwijl bovenstaande argumenten tegen vlees niet meer dan rationeel zijn. Meer nog: het enige argument dat overschiet om wél vlees te eten – smaak – is een emotioneel argument.
Het is verdienstelijk van Peters en Pichal dat zij dichter bij het levende varken gekomen zijn dan de meeste consumenten, die niet verder raken dan de supermarkt. Maar welk van de twee intelligente en welzijsgevoelige dieren het beste smaakt, is een vraag die bij beschaafde mensen niet eens zou opkomen.
(Reageer zelf, op hun website).
Volgens vele biologen en ethologen behoren varkens samen met primaten en dolfijnen tot de meest intelligente diersoorten. Bij tests scoren ze vaak zelfs beter dan chimpansees. Varkens zijn uiteraard ook welzijnsgevoelige dieren. Toch worden er in België jaarlijks meer dan tien miljoen van deze dieren gedood – evenveel als er Belgen zijn dus. Ruim 1100 per uur, meer dan 20 per minuut.
We weten dat vlees eten niet nodig is voor de gezondheid. We eten vlees dus hoogstens omdat we het lekker vinden, niet uit een of andere noodzaak. En terwijl ruim een miljard mensen vandaag honger lijden, geven we bijna 40% van al het graan ter wereld aan varkens en andere landbouwdieren.
Vegetariërs en dierenvrienden worden heel snel van sentimentalisme beschuldigd, terwijl bovenstaande argumenten tegen vlees niet meer dan rationeel zijn. Meer nog: het enige argument dat overschiet om wél vlees te eten – smaak – is een emotioneel argument.
Het is verdienstelijk van Peters en Pichal dat zij dichter bij het levende varken gekomen zijn dan de meeste consumenten, die niet verder raken dan de supermarkt. Maar welk van de twee intelligente en welzijsgevoelige dieren het beste smaakt, is een vraag die bij beschaafde mensen niet eens zou opkomen.
(Reageer zelf, op hun website).
vrijdag 19 juni 2009
Prop 2
Al gehoord van Prop 2? Prop 2 is de afkorting van Proposition 2, een Californisch wetsvoorstel dat moest zorgen voor meer dierenwelzijn. Prop 2 werd goedgekeurd op 4 november 2008, en wordt door Amerikaanse dierenrechtenactivisten beschouwd als een enorme overwinning met een historische betekenis.
A huge victory? Wat mag die dan wel inhouden? Hou je goed vast. Dankzij Prop 2 zullen kalfjes, leghennen en zwangere zeugen enkel nog kunnen worden gehouden in omstandigheden waarin ze kunnen neerleggen, rechtstaan, hun ledematen helemaal uitstrekken en kunnen omdraaien.
U leest het goed. De Amerikanen (of tenminste de diervriendelijke) noemen het een enorme overwinning voor de dieren wanneer een nieuwe wet bepaalt dat die voldoende plaats moeten hebben om recht te staan en neer te liggen. Ik probeer hier niet de inspanningen van de Amerikaanse dierenrechtenactivisten belachelijk te maken, uiteraard, maar wel aan te tonen in wat voor een ongelooflijk erbarmelijke situatie we - en meer bepaald de VS, al is het hier niet zoveel beter - ons bevinden op het gebied van dierenwelzijn.
Bovendien krijgt de dierlijke productiesector nog wat tijd om zich aan te passen aan de nieuwe wet. Tot 2015 namelijk. Tot dan is het dus geen vereiste dat dieren plaats hebben om zich om te draaien of hun ledematen uit te strekken. En dan moeten we nog hopen dat de tegenstanders tegen Prop 2 (jawel, de industrie is natuurlijk tegen) er niet in slagen stokjes in de wielen te steken, want volgens hen is Prop 2 "een riskante, gevaarlijke en kostelijke maatregel die bijna de hele moderne eierproductie in California zal onmogelijk maken. Het zou de voedselveiligheid en de publieke gezondheid in het gedrang brengen en Californiërs de toegang ontzeggen tot lokaal geproduceerde verse eieren en het zou de consument schaden door de prijs op de drijven. Je houdt het niet voor mogelijk.
Prop 2 moeten we in Amerika jammer genoeg zien als een grote en historische overwinning. Maar Prop 2 is uiteraard ook veel te weinig. Ik moet even denken aan het motto van Google. 'Don't be evil', luidt dat. Ik ben Google dankbaar dat ze er zijn want ik gebruik de zoekmachine elke dag, maar moeten we nu echt juichen wanneer een bedrijf niet evil is? Of mogen we iets meer verwachten, namelijk dat het goed doet?
"Het enige dat nodig is voor de overwinning van het kwaad, is dat de goede mensen niets doen", aldus Edmund Burke. Naast al degenen die slechte dingen doen, zijn er inderdaad heel veel die niets doen. Dus u en ik, wij moeten veel goede dingen doen. Ready?
A huge victory? Wat mag die dan wel inhouden? Hou je goed vast. Dankzij Prop 2 zullen kalfjes, leghennen en zwangere zeugen enkel nog kunnen worden gehouden in omstandigheden waarin ze kunnen neerleggen, rechtstaan, hun ledematen helemaal uitstrekken en kunnen omdraaien.
U leest het goed. De Amerikanen (of tenminste de diervriendelijke) noemen het een enorme overwinning voor de dieren wanneer een nieuwe wet bepaalt dat die voldoende plaats moeten hebben om recht te staan en neer te liggen. Ik probeer hier niet de inspanningen van de Amerikaanse dierenrechtenactivisten belachelijk te maken, uiteraard, maar wel aan te tonen in wat voor een ongelooflijk erbarmelijke situatie we - en meer bepaald de VS, al is het hier niet zoveel beter - ons bevinden op het gebied van dierenwelzijn.
Bovendien krijgt de dierlijke productiesector nog wat tijd om zich aan te passen aan de nieuwe wet. Tot 2015 namelijk. Tot dan is het dus geen vereiste dat dieren plaats hebben om zich om te draaien of hun ledematen uit te strekken. En dan moeten we nog hopen dat de tegenstanders tegen Prop 2 (jawel, de industrie is natuurlijk tegen) er niet in slagen stokjes in de wielen te steken, want volgens hen is Prop 2 "een riskante, gevaarlijke en kostelijke maatregel die bijna de hele moderne eierproductie in California zal onmogelijk maken. Het zou de voedselveiligheid en de publieke gezondheid in het gedrang brengen en Californiërs de toegang ontzeggen tot lokaal geproduceerde verse eieren en het zou de consument schaden door de prijs op de drijven. Je houdt het niet voor mogelijk.
Prop 2 moeten we in Amerika jammer genoeg zien als een grote en historische overwinning. Maar Prop 2 is uiteraard ook veel te weinig. Ik moet even denken aan het motto van Google. 'Don't be evil', luidt dat. Ik ben Google dankbaar dat ze er zijn want ik gebruik de zoekmachine elke dag, maar moeten we nu echt juichen wanneer een bedrijf niet evil is? Of mogen we iets meer verwachten, namelijk dat het goed doet?
"Het enige dat nodig is voor de overwinning van het kwaad, is dat de goede mensen niets doen", aldus Edmund Burke. Naast al degenen die slechte dingen doen, zijn er inderdaad heel veel die niets doen. Dus u en ik, wij moeten veel goede dingen doen. Ready?
dinsdag 16 juni 2009
Veggie landbouwminister en functional meat
In Engeland gaat 't niet goed met de dierlijke veeteelt, en de nieuwe minister die de zaak vooruit moet helpen is... vegetarier. Hij rapporteert aan de 'secretary of the enivironment', die... eveneens vegetarier is. De landbouwminister is ook een fervent tegenstander van de jacht. Ik vraag me af wat ik zou doen in zijn positie - stel dat ze je zo'n job aanbieden, als vegetarier. Wat doe je daarmee? Er zal in elk geval geen mens zijn die je tevreden kan stellen. De veggies schreeuwen 'how could you do that' bij elke beslissing die hij maakt, omdat hij toch een klein beetje rekening moet houden met de politieke en economische realiteit, en er meteen uitligt als hij dat niet doet. De boeren en vleesindustrie zijn sowieso al bevoordoordeeld. En zichzelf tevreden stellen? Kan hij die job uitoefenen en toch trouw zijn aan zichzelf - een van de vereisten, wat mij betreft, voor persoonlijk geluk? Ik heb met de mens te doen en wens hem alle goeds.
Vlees heeft geen gezond imago, zo heeft de vleesindustrie besloten, en daarom gaat men op zoek naar manieren om daar iets aan te doen. De consument vanalles voorliegen over wat er wel of niet in vlees zit is één manier. Er effectief dingen instoppen is een andere. Volgens een prof aan de VUB kan van vlees makkelijk een functional foodproduct gemaakt worden door toevoeging van bijvoorbeeld vezels, probiotica of omega3. Het oorspronkelijke dier was sowieso al totaal onherkenbaar in de meeste vleeslappen die mensen in hun pan gooien, maar nu gaat de transformatie nog een stukje verder. Lees het op Meat & Meal.
In Energiek, het boekje van Electrabel (u weet wel, die mensen van de groene stroom) staat een artikel over de verschillende kandidaten (of ex-kandidaten) van 'Mijn Restaurant' en hoe milieubewust ze hun project hebben aangepakt. Zoals u weet is vlees een van de meest milieubelastende producten die je je maar kan bedenken (dat zeg ik niet, dat zegt de FAO) en het zou dus logisch zijn dat dat ergens aan bod komt in zo'n artikel, maar noppes. Ann en Tom kozen voor bewegingsdetectors in het toilet en zetten de espressomachine af en toe af. (!) Chris en Wendy deden een en ander aan hun energie. Toch ten minste iets over voeding: Rebekka en Deborah hun kok kocht "af en toe biologische ingrediënten" en Claudio en Gaelle kiezen ervoor geen ingrediënten van de andere kant van de wereld te gebruiken. Van het V-woord heeft nog nooit iemand gehoord, ook de producenten van het programma niet.
En tenslotte het zoveelste bericht over kanker en vlees: als iedereen minder dan 70 gram bewerkt vlees zou eten per week, zou dat het aantal doden aan darmkanker kunnen doen zakken met 3700, alleen al in het VK, aldus een bericht in The Guardian.
Sterk, dit:
Acht Europese ambtenaren werden vorige maandag naar het ziekenhuis overgebracht na het eten van gegrilde tonijn in het bedrijfsrestaurant van het Justus Lipsiusgebouw, waar de zetel van de Europese Raad gevestigd is. De vis was zo goed als zeker bedorven. Voorlopig staat er geen tonijn meer op het menu. (VILT)
Dierenleed of ecologische argumenten volstaan niet om tonijn van het menu te schrappen. Je gaat me toch niet vertellen dat we moeten beginnen hopen op gevallen van voedselvergiftiging?
Vlees heeft geen gezond imago, zo heeft de vleesindustrie besloten, en daarom gaat men op zoek naar manieren om daar iets aan te doen. De consument vanalles voorliegen over wat er wel of niet in vlees zit is één manier. Er effectief dingen instoppen is een andere. Volgens een prof aan de VUB kan van vlees makkelijk een functional foodproduct gemaakt worden door toevoeging van bijvoorbeeld vezels, probiotica of omega3. Het oorspronkelijke dier was sowieso al totaal onherkenbaar in de meeste vleeslappen die mensen in hun pan gooien, maar nu gaat de transformatie nog een stukje verder. Lees het op Meat & Meal.
In Energiek, het boekje van Electrabel (u weet wel, die mensen van de groene stroom) staat een artikel over de verschillende kandidaten (of ex-kandidaten) van 'Mijn Restaurant' en hoe milieubewust ze hun project hebben aangepakt. Zoals u weet is vlees een van de meest milieubelastende producten die je je maar kan bedenken (dat zeg ik niet, dat zegt de FAO) en het zou dus logisch zijn dat dat ergens aan bod komt in zo'n artikel, maar noppes. Ann en Tom kozen voor bewegingsdetectors in het toilet en zetten de espressomachine af en toe af. (!) Chris en Wendy deden een en ander aan hun energie. Toch ten minste iets over voeding: Rebekka en Deborah hun kok kocht "af en toe biologische ingrediënten" en Claudio en Gaelle kiezen ervoor geen ingrediënten van de andere kant van de wereld te gebruiken. Van het V-woord heeft nog nooit iemand gehoord, ook de producenten van het programma niet.
En tenslotte het zoveelste bericht over kanker en vlees: als iedereen minder dan 70 gram bewerkt vlees zou eten per week, zou dat het aantal doden aan darmkanker kunnen doen zakken met 3700, alleen al in het VK, aldus een bericht in The Guardian.
Sterk, dit:
Acht Europese ambtenaren werden vorige maandag naar het ziekenhuis overgebracht na het eten van gegrilde tonijn in het bedrijfsrestaurant van het Justus Lipsiusgebouw, waar de zetel van de Europese Raad gevestigd is. De vis was zo goed als zeker bedorven. Voorlopig staat er geen tonijn meer op het menu. (VILT)
Dierenleed of ecologische argumenten volstaan niet om tonijn van het menu te schrappen. Je gaat me toch niet vertellen dat we moeten beginnen hopen op gevallen van voedselvergiftiging?
Medelijden
Een van mijn redenen om geen vlees te eten is medelijden (in de goede zin van het woord) met dieren. Maar op den duur zou je vlees beginnen te eten uit medelijden met de vleesindustrie. Ik maak een grapje natuurlijk, maar toch: zelfs rekening houdend met maximale traag- en onverschilligheid bij de consument, kan het allemaal gewoon niet blijven duren. Neem nu de nieuwsberichten weer van de laatste tijd, en vooral van vandaag. Paul McCartney heeft afgekeken van ons! Hij plaatst zich met rug en schouders achter een nieuwe campagne in Engeland: Meatless Mondays. En net zoals het bericht over de Gentse veggiedag, gaat dat de wereld rond. Zie het filmpje op De Standaard, waarin ook Moby en dochter Stella hun steun betuigen aan de campagne.
Daarnaast maande de Stichting tegen Kanker vandaag de consument aan om zo weinig mogelijk rood vlees te eten. Zo weinig mogelijk, da's niet mis. De kippen en de vissen zullen het natuurlijk bekopen (ironisch, er zullen nog meer dieren het loodje moeten leggen, want er zit meer vlees aan een koe dan aan een kip), maar aangezien we wellicht niet alle vleessoorten (of diersoorten) in één keer kunnen aanpakken is dat mooi weer een stap in de goede richting.
De melkboeren hebben het ook moeilijk van tegenwoordig. De voorzitter van de Belgische confederatie voor de zuivelindustrie spreekt er zelfs van om melkveehouders te helpen bij het uittreden uit de stiel.
Tja, de evolutie naar een plantaardige toekomst zal misschien toch hier en daar een slachtoffer eisen. Je kan geen omelet maken zonder eieren te breken. Maar hopelijk kan het allemaal tot een minimum beperkt worden. En bovendien zal die evolutie tegelijkertijd veel andere mogelijkheden scheppen. Zo lang de industrie het allemaal maar op tijd beseft en tijdig begint te denken aan alternatieven (iets waar ze in ons land voorlopig totaal nog niet mee bezig zijn).
Daarnaast maande de Stichting tegen Kanker vandaag de consument aan om zo weinig mogelijk rood vlees te eten. Zo weinig mogelijk, da's niet mis. De kippen en de vissen zullen het natuurlijk bekopen (ironisch, er zullen nog meer dieren het loodje moeten leggen, want er zit meer vlees aan een koe dan aan een kip), maar aangezien we wellicht niet alle vleessoorten (of diersoorten) in één keer kunnen aanpakken is dat mooi weer een stap in de goede richting.
De melkboeren hebben het ook moeilijk van tegenwoordig. De voorzitter van de Belgische confederatie voor de zuivelindustrie spreekt er zelfs van om melkveehouders te helpen bij het uittreden uit de stiel.
Tja, de evolutie naar een plantaardige toekomst zal misschien toch hier en daar een slachtoffer eisen. Je kan geen omelet maken zonder eieren te breken. Maar hopelijk kan het allemaal tot een minimum beperkt worden. En bovendien zal die evolutie tegelijkertijd veel andere mogelijkheden scheppen. Zo lang de industrie het allemaal maar op tijd beseft en tijdig begint te denken aan alternatieven (iets waar ze in ons land voorlopig totaal nog niet mee bezig zijn).
zaterdag 13 juni 2009
Carrotmobbing!
Er is een nieuw fenomeen in activisme-land: carrotmobbing. De filosofie is op zijn minst interessant, en ontstond in - hoe kan het ook anders - California. Ze gaat zo: overheden zetten zich lang niet genoeg in voor de grootste bedreiging die de mensheid ooit heeft gekend (da's global warming, duh). Wie heeft er nog macht in zijn handen om iets te veranderen? Juist, jij! Wij! De consument. Wat als de oplossing lag in het feit dat bedrijven ALLES doen voor geld? Iedereen consumeert, maar we moeten onze consumptie beter en doelgerichter organiseren. Dus, wat was het geniale idee van een paar Amerikaantjes? We gaan winkels vragen hoeveel ze bereid zijn te investeren in de energie-efficientie van hun zaak, in ruil voor een hogere omzet. De hoogste bieder wint, en naar die zaak trekken we met z'n allen, als een 'mob', om samen de omzet te verhogen. Iedereen wint: de consument, het bedrijf, de planeet. 'Positive collaboration'.
Even toegepast op onze issue hier, vegetarische voeding. We onderhandelen met een winkel (misschien best beginnen met een buurtwinkel in plaats van een supermarkt?) en vragen hoeveel procent van hun slagerij-afdeling ze veggie willen maken. Hoogste bieder wint, we roepen iedereen in de streek op om op een bepaalde dag daar te gaan shoppen. Het geld dat de zaak met de actie verdient (bvb in de eerste carrotmobbing in San Francisco was dat 9000 dollar, op een paar uur) kan geïnvesteerd worden in wat beloofd werd: de uitbreiding van het assortiment veggieproducten (investeren in de reclame, etalage, aankoop, enzovoort). Proberen waard, niet?
Dit soort van activisme is er natuurlijk eentje dat nog steeds consumentisme aanmoedigt, maar het is misschien een goede en nuttige tussenstap. Wellicht moeten we er ons voorlopig bij neerleggen dat we het systeem van binnenuit moeten veranderen, dat we van de nood een deugd moeten maken. In elk geval, het principe van de wortel te gebruiken in plaats van de stok, dat lijkt me wel wat. Samen en mét elkaar naar die andere wereld, in plaats van tegen elkaar. En ooit vindt iedereen elkaar helemaal, ergens in een niet al te verafgelegen (plantaardige) toekomst.
Would you join the carrotmob? Laat 't me weten, ik wil wel es overwegen om zoiets te organiseren. Zie ook de homepage van carrotmobbing (binnenkort in Van Daele?).
donderdag 11 juni 2009
Vers en veggie
Een amalgaampje van wat nieuwtjes vandaag.
Gefeliciteerd, varkensgriep (Zwijnegriep! Hamgriep! Koteletgriep!), je bent nu officieel een pandemie - de eerste in 41 jaar!
Een modeontwerpster maakt een jurk van vlees. Disgusting? Hoezo, je wil het niet op maar wel in je lijf? (dat geldt niet voor mijn vegetarische lezers natuurlijk...
Op VILT is er een poll over een wekelijkse veggiedag per stad. Goed idee? Bijna 60 % zegt ja!
In Frankrijk starte men naar aanleiding van onze Gentse veggiedag www.unjoursansviande.fr op.
Pig Business is een film waar ik nog niet van gehoord had. Meteen besteld.
Er zit een nieuwe veggie in het Vlaams Parlement: Elisabeth Meuleman, voor Groen! Toevallig mijn nicht ook.
Een gloednieuwe vegetarische site: de receptencommunity www.devegetarier.nl, met daarop de titels van alle recepten van De Dikke Vegetarier van Mark Bittman. Gebruikers kunnen eigen opmerkingen, foto's en video's bij de recepten uploaden. Leuk idee, benieuwd hoe 't zal evolueren.
Gefeliciteerd, varkensgriep (Zwijnegriep! Hamgriep! Koteletgriep!), je bent nu officieel een pandemie - de eerste in 41 jaar!
Een modeontwerpster maakt een jurk van vlees. Disgusting? Hoezo, je wil het niet op maar wel in je lijf? (dat geldt niet voor mijn vegetarische lezers natuurlijk...
Op VILT is er een poll over een wekelijkse veggiedag per stad. Goed idee? Bijna 60 % zegt ja!
In Frankrijk starte men naar aanleiding van onze Gentse veggiedag www.unjoursansviande.fr op.
Pig Business is een film waar ik nog niet van gehoord had. Meteen besteld.
Er zit een nieuwe veggie in het Vlaams Parlement: Elisabeth Meuleman, voor Groen! Toevallig mijn nicht ook.
Een gloednieuwe vegetarische site: de receptencommunity www.devegetarier.nl, met daarop de titels van alle recepten van De Dikke Vegetarier van Mark Bittman. Gebruikers kunnen eigen opmerkingen, foto's en video's bij de recepten uploaden. Leuk idee, benieuwd hoe 't zal evolueren.
dinsdag 9 juni 2009
Voor de vissen
U weet 't of u weet 't niet, maar gisteren was het Wereld Oceaan Dag. Voor die gelegenheid werd in Rotterdam (in de zoo 'Blijdorp') een studiedag georganiseerd met interessante internationale sprekers. Een van de initiatiefnemers was onvolprezen onderwaterfotograaf Dos Winkel. Dos is de beste ambassadeur voor zee en vis die je je maar kan indenken, want hij is levenslang vegetariër en schetst als geen ander de schoonheid van de onderwaterwereld.
De dag was leerzaam en interessant, maar opnieuw viel me vooral de perverse kant van de 'ideologie van het conservationisme' op, als ik dat zo mag noemen: ik heb het over het in stand willen houden van soorten, om te zorgen dat ze er nog zullen zijn in de toekomst. Dat milieuorganisaties als WWF deze filosofie volgen is natuurlijk normaal, want het is waarom zij bestaan. Zij zijn geen dierenrechtenorganisaties, en het volgt dan ook dat het individuele dier jammer genoeg van weinig tel is. Jammer genoeg op zich, maar het wordt perverser wanneer ook commerciële belangen zich aanhanger verklaren van het conservationisme. Bedrijven, of de visvangst, of de overheid in het algemeen, moeten om economische redenen natuurlijk aan het in stand houden van soorten doen. Daar is eigenlijk niets nobels aan. Wat deze filosofie eigenlijk inhoudt (vanuit een standpunt van dierenrechten) is: vermoord dieren langzaam, zodat je ze kan blijven vermoorden in de toekomst. Ik verscherp het een beetje to make a point.
Een spreker van Greenpeace zei: beeld je in dat Unilever de Noordzee zou beheren: ze zouden dat veel beter doen dan hoe het nu gedaan wordt, want ze willen blijven kunnen vissen. Daar komt het eigenlijk op neer: dat we de zeeen zouden beheren om ervoor te zorgen dat ze ons vis blijft schenken. Vanuit een vegetarisch standpunt: vrij degoutant, sorry.
Deze filosofie van het bewaren van soorten is natuurlijk bij uitstek speciesistisch. Over menselijke groepen praat je zo niet. Jazeker, we willen ook niet dat de Aboriginalcultuur en -groep verdwijnt (om maar iets te zeggen) maar we gaan er ook van uit dat ook één individuele Aboriginal ook iets waard is. Bij vissen doen we dat niet. Ze zijn enkel waardevol als groep. En als één enkele vis op zich waardevol is, dan is het om zijn economische waarde, of omdat hij een van de laatsten is die overblijft - dan pas wordt hij interessant.
De tegenstelling tussen het veggie/dierechtenstandpunt kwam toch wel even fijntjes aan bod: na een lezing van Dos Winkel en vervolgens een door Alex Cornelissen van Sea Shepherd (beide veggies, en dus beide met respect voor de vis als individueel wezen) was het de beurt aan iemand van MSC (het label Marine Stewarship Council), dat aangeeft wanneer je een vis mag eten zonder negatieve ecologische impact. Die man horen spreken over vis als 'resource' na de prachtige foto's door Dos van vis als levend wezen... dat was nogal contrasterend. Leuk dat vlak na deze lezing werd aangekondigd dat, vislabels ten spijt, de lunch helemaal vegetarisch zou zijn (jammer genoeg geen vegan opties en wel, zoals in Nederland blijkbaar gebruikelijk, melk als enige drank!).
Soit, ik begrijp wel dat deze mix van opvattingen wel ok is, en dat de meeste mensen hun interesse voor de zee, als ze de economische motivatie overstijgt, nog steeds niet verder reikt dan het in stand houden van de visbestanden, gewoon voor de biodiverseit. En zo'n mensen komen dan toch ook even in aanraking met iemand als Dos, die zijn vegetarisme niet onder stoelen of banken steekt en met zijn foto's toont hoe mooi die dieren, elk afzonderlijk, wel zijn. Of met het veganisme van de mensen van Sea Shepherd. Maar toch markant dat nauwelijks iemand het heeft over minder vis eten als deel van de oplossingen van de visproblematiek. Blijf evenveel vis eten, zorg alleen dat je de juiste vis eet. Dat is de boodschap.
Er was nog een interessante lezing over het feit dat vissen pijn voelen. Veel mensen zeggen natuurlijk 'Duh!' maar jammer genoeg is het nog steeds iets dat vele anderen bewezen willen zien (want het is o zo veel makkelijker om het tegengestelde te geloven). En tenslotte was er ook nog een lezing over omega-3-vetzuren, waarbij we uit de titel konden afleiden dat de spreker ook iets zou zeggen over het winnen van deze vetzuren uit plantaardige bronnen (algen). Dat laatste was ie vergeten, dus hij werd op het matje geroepen door Dos Winkel, die hem vroeg het toch nog even te zeggen. En jawel, het kan, en het lijkt een interessante piste. Dos zelf zal binnenkort aan eurocommisaris voor visserij Borg voorstellen om een deel van de visserijsubsidies te besteden aan onderzoek naar en cultivatie van algen. DAT is pas een oplossing. De rest is - I'm very sorry - dikke kwatsch.
De dag was leerzaam en interessant, maar opnieuw viel me vooral de perverse kant van de 'ideologie van het conservationisme' op, als ik dat zo mag noemen: ik heb het over het in stand willen houden van soorten, om te zorgen dat ze er nog zullen zijn in de toekomst. Dat milieuorganisaties als WWF deze filosofie volgen is natuurlijk normaal, want het is waarom zij bestaan. Zij zijn geen dierenrechtenorganisaties, en het volgt dan ook dat het individuele dier jammer genoeg van weinig tel is. Jammer genoeg op zich, maar het wordt perverser wanneer ook commerciële belangen zich aanhanger verklaren van het conservationisme. Bedrijven, of de visvangst, of de overheid in het algemeen, moeten om economische redenen natuurlijk aan het in stand houden van soorten doen. Daar is eigenlijk niets nobels aan. Wat deze filosofie eigenlijk inhoudt (vanuit een standpunt van dierenrechten) is: vermoord dieren langzaam, zodat je ze kan blijven vermoorden in de toekomst. Ik verscherp het een beetje to make a point.
Een spreker van Greenpeace zei: beeld je in dat Unilever de Noordzee zou beheren: ze zouden dat veel beter doen dan hoe het nu gedaan wordt, want ze willen blijven kunnen vissen. Daar komt het eigenlijk op neer: dat we de zeeen zouden beheren om ervoor te zorgen dat ze ons vis blijft schenken. Vanuit een vegetarisch standpunt: vrij degoutant, sorry.
Deze filosofie van het bewaren van soorten is natuurlijk bij uitstek speciesistisch. Over menselijke groepen praat je zo niet. Jazeker, we willen ook niet dat de Aboriginalcultuur en -groep verdwijnt (om maar iets te zeggen) maar we gaan er ook van uit dat ook één individuele Aboriginal ook iets waard is. Bij vissen doen we dat niet. Ze zijn enkel waardevol als groep. En als één enkele vis op zich waardevol is, dan is het om zijn economische waarde, of omdat hij een van de laatsten is die overblijft - dan pas wordt hij interessant.
De tegenstelling tussen het veggie/dierechtenstandpunt kwam toch wel even fijntjes aan bod: na een lezing van Dos Winkel en vervolgens een door Alex Cornelissen van Sea Shepherd (beide veggies, en dus beide met respect voor de vis als individueel wezen) was het de beurt aan iemand van MSC (het label Marine Stewarship Council), dat aangeeft wanneer je een vis mag eten zonder negatieve ecologische impact. Die man horen spreken over vis als 'resource' na de prachtige foto's door Dos van vis als levend wezen... dat was nogal contrasterend. Leuk dat vlak na deze lezing werd aangekondigd dat, vislabels ten spijt, de lunch helemaal vegetarisch zou zijn (jammer genoeg geen vegan opties en wel, zoals in Nederland blijkbaar gebruikelijk, melk als enige drank!).
Soit, ik begrijp wel dat deze mix van opvattingen wel ok is, en dat de meeste mensen hun interesse voor de zee, als ze de economische motivatie overstijgt, nog steeds niet verder reikt dan het in stand houden van de visbestanden, gewoon voor de biodiverseit. En zo'n mensen komen dan toch ook even in aanraking met iemand als Dos, die zijn vegetarisme niet onder stoelen of banken steekt en met zijn foto's toont hoe mooi die dieren, elk afzonderlijk, wel zijn. Of met het veganisme van de mensen van Sea Shepherd. Maar toch markant dat nauwelijks iemand het heeft over minder vis eten als deel van de oplossingen van de visproblematiek. Blijf evenveel vis eten, zorg alleen dat je de juiste vis eet. Dat is de boodschap.
Er was nog een interessante lezing over het feit dat vissen pijn voelen. Veel mensen zeggen natuurlijk 'Duh!' maar jammer genoeg is het nog steeds iets dat vele anderen bewezen willen zien (want het is o zo veel makkelijker om het tegengestelde te geloven). En tenslotte was er ook nog een lezing over omega-3-vetzuren, waarbij we uit de titel konden afleiden dat de spreker ook iets zou zeggen over het winnen van deze vetzuren uit plantaardige bronnen (algen). Dat laatste was ie vergeten, dus hij werd op het matje geroepen door Dos Winkel, die hem vroeg het toch nog even te zeggen. En jawel, het kan, en het lijkt een interessante piste. Dos zelf zal binnenkort aan eurocommisaris voor visserij Borg voorstellen om een deel van de visserijsubsidies te besteden aan onderzoek naar en cultivatie van algen. DAT is pas een oplossing. De rest is - I'm very sorry - dikke kwatsch.
vrijdag 5 juni 2009
Rede versus ideologie
Van de vereniging BROK (Beweging voor Recht op vrijheid van Keuze) kreeg ik volgende mailtje:
'Net een artikel op onze site gezet dat jullie kan
interesseren: http://www.brok.be/nieuwsbrief0906.html#punt1
Samengevat: niet het veganisme is de oplossing, maar een beter evenwicht tussen landbouw en veeteelt waarbij alle aspecten met rede worden bekeken ipv door een ideologische bril .'
Deze keer gaan we 't niet hebben over die Vrijheid van Keuze, waarrond Brok zogezegd is opgericht (in werkelijkheid zijn zij eerder een vereniging die opkomt tegen de ideeën en acties van vooral GAIA en andere dierenorganisaties). We hebben het even over wat ze schrijven in dat mailtje: het contrast dat zij blijkbaar zien tussen hun "rede" en onze "ideologie".
Wat mij betreft kan men vegetarisme een ideologie noemen. Wikipedia (een Van Dale heb ik hier niet) definieert een ideologie als 'het geheel van ideeën over de mens, menselijke relaties en de inrichting van de samenleving.' Lijkt niets mis mee, toch? Wel, voor organisaties zoals Brok heeft een ideologie in deze context duidelijk een negatieve connotatie. Meer nog, een ideologie lijkt volgens wat ze hierboven schrijven bijna per definitie iets wat niet rationeel is.
Vegetarisme hoeft niet noodzakelijk een ideologie te zijn natuurlijk, het kan gewoon ook gaan om een manier van eten waarbij iemand ervoor kiest geen vlees te consumeren omdat... hij het niet lekker vindt. Weinig met ideologie te maken.
Maar even aangenomen dat - zoals inderdaad vaker het geval is - er meer achter zit. Mensen van Brok en consoorten hebben het hier natuurlijk vooral gemunt op de dierenrechtenidee (in de breedste zin van het woord) die erachter zit. De ecologische argumenten of de gezondheidsargumenten zullen ze wellicht vrij rationeel vinden (of ze ze juist vinden of niet, dat is een andere zaak).
Die dierenrechtenideologie moet - de wiki-definitie van ideologie volgend - iets zijn als: de idee dat de mens niet het recht heeft om dieren voor eender wat te gebruiken en dat we moeten streven naar een samenleving zonder (of met minimaal) gebruik van dieren (waarbij nog verder bepaald moet worden of specifieke gebruiken van dieren wel toegelaten kunnen zijn).
Begin je over het niet doden van dieren, dan voer je volgens Brok en anderen dus een ideologie in, die hoogstens een persoonlijke keuze kan zijn, die je niet kan opleggen, en die niet méér waard is dan een andere ideologie. Het is alsof die argumentatie (van het niet doden van dieren) iets aparts is, terwijl de ecologische of gezondheidsargumenten veel toegankelijker en verdraagbaar zijn.
Ik heb dat altijd vreemd gevonden. In tegenstelling tot wat Brok en anderen denken, is de dierenrechtenideologie, net zoals de "ideologie van het vegetarisme" gebaseerd op rationaliteit. En dan bedoel ik dat in de zin dat die ideologie het best strookt met andere stukken ideologie, common sense, algemeen aanvaarde zaken over het leven en de wereld. Dat "stroken" is belangrijk. Het gaat over consistentie. Het is niet makkelijk een moreel syteem op feiten te funderen, en je als je geen religie hebt kan je je blijven afvragen waarom goed beter is dan kwaad, enzovoort. Maar wat wél een hulpmiddel is om te bepalen of het morele-ideologische systeem dat je ontwikkeld hebt, is consistentie. Als het ene deel niet strookt met het andere, dan is dat een aanwijzing dat er iets vreemds aan de hand is.
't Is hier niet mijn bedoeling een hele argumentatie voor dierenrechten of vegetarisme op te bouwen - geen plaats en geen tijd voor - maar concreet komt het erop neer dat de betrachtingen van vegetarisme en dierenrechten volgens mij perfect te kaderen zijn in (consistent zijn met) het algemene aanvaardbare principe dat wij proberen om vermijdbaar kwaad te vermijden. Met de bewering dat wanneer we dieren doden om ze op te eten, we moeten zorgen voor een redelijk goed bestaan voor die dieren, is bijna iedereen akkoord (ook trekken weinigen de conclusies daaruit). Maar het gaat nog verder: bijna iedereen (psychopaten uitgezonderd?) zal het eens zijn met de stelling dat "leven", van gelijk welke aard, een zekere waarde heeft, en dat we leven niet zomaar, zonder reden, mogen beëindigen. Met andere (of eigenlijk dezelfde) woorden, willen we leven beëindigen, dan hebben we hebben daar een goede reden voor nodig. Volgens mij is het bevredigen van onze smaakpappillen geen voldoende reden om dierlijk leven te beeindigen, en ik denk dit laatste meer consistent is met de rest van ons gedachtengoed dan de bewering die zegt dat wij dieren mogen doden omdat we ze lekker vinden.
En tenslotte, wat ideologie versus rede betreft: ik ben het eens met Matthew Scully ergens in zijn boek Dominion (zie vorige posts): als iemand tegen meer rechten voor dieren en tegen vleesvermindering is, dan heeft die meestal een belang bij de status quo. Dat is in het geval van een organisatie als Brok, met landbouwers en bonthandelaars als aanhang, beslist zo. Geld verdienen zal ook wel iets rationeels zijn zeker? Ze mogen er trots op zijn.
'Net een artikel op onze site gezet dat jullie kan
interesseren: http://www.brok.be/nieuwsbrief0906.html#punt1
Samengevat: niet het veganisme is de oplossing, maar een beter evenwicht tussen landbouw en veeteelt waarbij alle aspecten met rede worden bekeken ipv door een ideologische bril .'
Deze keer gaan we 't niet hebben over die Vrijheid van Keuze, waarrond Brok zogezegd is opgericht (in werkelijkheid zijn zij eerder een vereniging die opkomt tegen de ideeën en acties van vooral GAIA en andere dierenorganisaties). We hebben het even over wat ze schrijven in dat mailtje: het contrast dat zij blijkbaar zien tussen hun "rede" en onze "ideologie".
Wat mij betreft kan men vegetarisme een ideologie noemen. Wikipedia (een Van Dale heb ik hier niet) definieert een ideologie als 'het geheel van ideeën over de mens, menselijke relaties en de inrichting van de samenleving.' Lijkt niets mis mee, toch? Wel, voor organisaties zoals Brok heeft een ideologie in deze context duidelijk een negatieve connotatie. Meer nog, een ideologie lijkt volgens wat ze hierboven schrijven bijna per definitie iets wat niet rationeel is.
Vegetarisme hoeft niet noodzakelijk een ideologie te zijn natuurlijk, het kan gewoon ook gaan om een manier van eten waarbij iemand ervoor kiest geen vlees te consumeren omdat... hij het niet lekker vindt. Weinig met ideologie te maken.
Maar even aangenomen dat - zoals inderdaad vaker het geval is - er meer achter zit. Mensen van Brok en consoorten hebben het hier natuurlijk vooral gemunt op de dierenrechtenidee (in de breedste zin van het woord) die erachter zit. De ecologische argumenten of de gezondheidsargumenten zullen ze wellicht vrij rationeel vinden (of ze ze juist vinden of niet, dat is een andere zaak).
Die dierenrechtenideologie moet - de wiki-definitie van ideologie volgend - iets zijn als: de idee dat de mens niet het recht heeft om dieren voor eender wat te gebruiken en dat we moeten streven naar een samenleving zonder (of met minimaal) gebruik van dieren (waarbij nog verder bepaald moet worden of specifieke gebruiken van dieren wel toegelaten kunnen zijn).
Begin je over het niet doden van dieren, dan voer je volgens Brok en anderen dus een ideologie in, die hoogstens een persoonlijke keuze kan zijn, die je niet kan opleggen, en die niet méér waard is dan een andere ideologie. Het is alsof die argumentatie (van het niet doden van dieren) iets aparts is, terwijl de ecologische of gezondheidsargumenten veel toegankelijker en verdraagbaar zijn.
Ik heb dat altijd vreemd gevonden. In tegenstelling tot wat Brok en anderen denken, is de dierenrechtenideologie, net zoals de "ideologie van het vegetarisme" gebaseerd op rationaliteit. En dan bedoel ik dat in de zin dat die ideologie het best strookt met andere stukken ideologie, common sense, algemeen aanvaarde zaken over het leven en de wereld. Dat "stroken" is belangrijk. Het gaat over consistentie. Het is niet makkelijk een moreel syteem op feiten te funderen, en je als je geen religie hebt kan je je blijven afvragen waarom goed beter is dan kwaad, enzovoort. Maar wat wél een hulpmiddel is om te bepalen of het morele-ideologische systeem dat je ontwikkeld hebt, is consistentie. Als het ene deel niet strookt met het andere, dan is dat een aanwijzing dat er iets vreemds aan de hand is.
't Is hier niet mijn bedoeling een hele argumentatie voor dierenrechten of vegetarisme op te bouwen - geen plaats en geen tijd voor - maar concreet komt het erop neer dat de betrachtingen van vegetarisme en dierenrechten volgens mij perfect te kaderen zijn in (consistent zijn met) het algemene aanvaardbare principe dat wij proberen om vermijdbaar kwaad te vermijden. Met de bewering dat wanneer we dieren doden om ze op te eten, we moeten zorgen voor een redelijk goed bestaan voor die dieren, is bijna iedereen akkoord (ook trekken weinigen de conclusies daaruit). Maar het gaat nog verder: bijna iedereen (psychopaten uitgezonderd?) zal het eens zijn met de stelling dat "leven", van gelijk welke aard, een zekere waarde heeft, en dat we leven niet zomaar, zonder reden, mogen beëindigen. Met andere (of eigenlijk dezelfde) woorden, willen we leven beëindigen, dan hebben we hebben daar een goede reden voor nodig. Volgens mij is het bevredigen van onze smaakpappillen geen voldoende reden om dierlijk leven te beeindigen, en ik denk dit laatste meer consistent is met de rest van ons gedachtengoed dan de bewering die zegt dat wij dieren mogen doden omdat we ze lekker vinden.
En tenslotte, wat ideologie versus rede betreft: ik ben het eens met Matthew Scully ergens in zijn boek Dominion (zie vorige posts): als iemand tegen meer rechten voor dieren en tegen vleesvermindering is, dan heeft die meestal een belang bij de status quo. Dat is in het geval van een organisatie als Brok, met landbouwers en bonthandelaars als aanhang, beslist zo. Geld verdienen zal ook wel iets rationeels zijn zeker? Ze mogen er trots op zijn.
woensdag 3 juni 2009
Nooit meer slapen
Ik kreeg net deze link met undercoverbeelden van een Chinese fur farm toegestuurd (je hoeft niet te kijken!). Ze behoren tot het afschuwelijkste wat ik ooit gezien heb. Ik moet nog even ventileren voor ik kan ontspannen en slapen vandaag.
Het voelt namelijk alsof ontspannen en slapen niet kunnen en niet mogen en tijdverlies zijn zolang dergelijke dingen gebeuren in de wereld. Ik voel verdriet, kwaadheid, frustratie, machteloosheid, hopeloosheid… en tegelijkertijd weet ik dat we er dingen kunnen aan doen, dat het werk dat we doen niet tevergeefs is en dat elke minuut die we in het Goede investeren, van tel is. Maar hoever ga je daarin? En hoe zorg je dat je niet in de negativiteit belandt en gefrustreerd of gek wordt van al die ellende?
Ik probeer dat te doen door te focussen op wat goed is, ook op het eigenste moment waarop ik die wreedheid zie. Ik focus op het feit dat ik medelijden kan voelen en niet afgestompt ben. Wees blij dat je kwetsbaar bent - zei een prof me ooit. Ik focus verder op het feit dat dergelijke beelden de wereld worden ingestuurd dankzij het internet, en dat het moeilijker en moeilijker wordt om slechte dingen geheim te houden. Ik focus op het feit dat ik ze gekregen heb van iemand die meeleeft en hier ook om geeft, en ze doorstuurt naar andere mensen die hetzelfde voelen. En bovenal weet ik dat als ik we allemaal focussen op het negatieve en moedeloos worden, we op voorhand verloren zijn. We kunnen de dingen enkel ten goede keren als we dat geloven.
Self fulfilling prophecy heet dat, en dit is een mooie anecdote daarover. Of ze nu verzonnen is of niet, maakt niet uit, ze is waar:
Aan het begin van de jaren '80 ("koude oorlog" ) werd er op een basisschool in Boston een enquête gehouden over de waarschijnlijkheid van een kernoorlog. Alle kinderen op één na dachten dat het einde van de wereld nabij was. Toen aan het kind met de afwijkende mening werd gevraagd waarom het niet in de kernoorlog geloofde zei het : omdat mamma en papa er actie tegen voeren.
Yes we can. Yes, we must.
Het voelt namelijk alsof ontspannen en slapen niet kunnen en niet mogen en tijdverlies zijn zolang dergelijke dingen gebeuren in de wereld. Ik voel verdriet, kwaadheid, frustratie, machteloosheid, hopeloosheid… en tegelijkertijd weet ik dat we er dingen kunnen aan doen, dat het werk dat we doen niet tevergeefs is en dat elke minuut die we in het Goede investeren, van tel is. Maar hoever ga je daarin? En hoe zorg je dat je niet in de negativiteit belandt en gefrustreerd of gek wordt van al die ellende?
Ik probeer dat te doen door te focussen op wat goed is, ook op het eigenste moment waarop ik die wreedheid zie. Ik focus op het feit dat ik medelijden kan voelen en niet afgestompt ben. Wees blij dat je kwetsbaar bent - zei een prof me ooit. Ik focus verder op het feit dat dergelijke beelden de wereld worden ingestuurd dankzij het internet, en dat het moeilijker en moeilijker wordt om slechte dingen geheim te houden. Ik focus op het feit dat ik ze gekregen heb van iemand die meeleeft en hier ook om geeft, en ze doorstuurt naar andere mensen die hetzelfde voelen. En bovenal weet ik dat als ik we allemaal focussen op het negatieve en moedeloos worden, we op voorhand verloren zijn. We kunnen de dingen enkel ten goede keren als we dat geloven.
Self fulfilling prophecy heet dat, en dit is een mooie anecdote daarover. Of ze nu verzonnen is of niet, maakt niet uit, ze is waar:
Aan het begin van de jaren '80 ("koude oorlog" ) werd er op een basisschool in Boston een enquête gehouden over de waarschijnlijkheid van een kernoorlog. Alle kinderen op één na dachten dat het einde van de wereld nabij was. Toen aan het kind met de afwijkende mening werd gevraagd waarom het niet in de kernoorlog geloofde zei het : omdat mamma en papa er actie tegen voeren.
Yes we can. Yes, we must.
Geen Belet
We blijven in de sfeer van de politiek - hoe kan het ook anders, dezer dagen.
Ivo Belet (CD&V) is nog zo'n clevere tiep. In een interview in Knack krijgt hij de vraag voorgeschoteld 'In hoeverre is het landbouwbeleid al groener geworden?'
Zijn antwoord: 'ik denk dat we al heel veel hebben bereikt. Maar je blijft natuurlijk met bepaalde problemen zitten, zoals de CO2-uitstoot bij de veestapel.'
De heer Belet is daar tenminste al van op de hoogte. Het vervolg is echter minder:
'Het is niet onze taak om te zeggen dat we de veestapel moeten afbouwen, zoals de groenen zeggen, en dat we minder vlees moeten eten. We moeten ons veeleer toeleggen op onderzoek naar nieuwe veevoeders.'
Right.
Nieuwe veevoeders, daar gaan we er niet mee komen. Maar daar gaat 't niet over. Vraag is, waarom zegt de heer Belet dat dat veestapel afbouwen of vleesconsumptie verminderen niet 'onze taak' is (we nemen aan dat hij bedoelt 'de taak van de politiek over overheid', niet 'de taak van de CD&V maar wel van Groen). Ik keer terug naar de vraag uit mijn vorige post. Waarom is het wél de taak van de overheid om te sensibiliseren rond energie of transport, maar niet rond vlees? Is er een rationale argumentatie hier die ik niet zie? Ik val in herhaling, beste lezers, maar er heeft dan ook maar één persoon gereageerd op mijn vraag van gisteren en ik heb wat mij betreft nog geen afdoende verklaring gezien :-)
Of weet de heer Belet zelf ook dat (zoals ik denk) deze argumentatie nergens op slaat en gebruikt hij ze gewoon als excuus voor een andere reden die hij liever niet vertelt - ik heb het dan uiteraard over de economische belangen die hij mogelijks verdedigt en waaraan hij niet wil tornen? Misschien zijn er wel mensen die ter goeder trouw (omdat ze er niet te diep over nagedacht hebben) een onderscheid denken te zien tussen vlees (wel privé-sfeer) en energie en autorijden (geen privésfeer) maar ik vermoed dat 't in de meeste gevallen over het verdedigen van bepaalde belangen gaat. 't Is immers zo dat er, binnen het domein voeding, wél openheid is voor het koop-lokaal-en-seizoensgebonden argument. Waarom? Daar doen we niemand kwaad mee. Integendeel, we steunen er onze boeren mee. Never mind (en geen belet) dat lokaal en seizoensgebonden kopen wel lovenswaardig is, maar qua duurzaamheid relatief onbelangrijk is in vergelijking met het vleesarme aspect. Als je de levenscyclus van een product bekijkt, komt de meeste impact van de productie. It's the meat, not the miles.
En tenslotte nog wat andere lectuur. Is dit plantaardige toekomstscenario zo onrealistisch?
Ivo Belet (CD&V) is nog zo'n clevere tiep. In een interview in Knack krijgt hij de vraag voorgeschoteld 'In hoeverre is het landbouwbeleid al groener geworden?'
Zijn antwoord: 'ik denk dat we al heel veel hebben bereikt. Maar je blijft natuurlijk met bepaalde problemen zitten, zoals de CO2-uitstoot bij de veestapel.'
De heer Belet is daar tenminste al van op de hoogte. Het vervolg is echter minder:
'Het is niet onze taak om te zeggen dat we de veestapel moeten afbouwen, zoals de groenen zeggen, en dat we minder vlees moeten eten. We moeten ons veeleer toeleggen op onderzoek naar nieuwe veevoeders.'
Right.
Nieuwe veevoeders, daar gaan we er niet mee komen. Maar daar gaat 't niet over. Vraag is, waarom zegt de heer Belet dat dat veestapel afbouwen of vleesconsumptie verminderen niet 'onze taak' is (we nemen aan dat hij bedoelt 'de taak van de politiek over overheid', niet 'de taak van de CD&V maar wel van Groen). Ik keer terug naar de vraag uit mijn vorige post. Waarom is het wél de taak van de overheid om te sensibiliseren rond energie of transport, maar niet rond vlees? Is er een rationale argumentatie hier die ik niet zie? Ik val in herhaling, beste lezers, maar er heeft dan ook maar één persoon gereageerd op mijn vraag van gisteren en ik heb wat mij betreft nog geen afdoende verklaring gezien :-)
Of weet de heer Belet zelf ook dat (zoals ik denk) deze argumentatie nergens op slaat en gebruikt hij ze gewoon als excuus voor een andere reden die hij liever niet vertelt - ik heb het dan uiteraard over de economische belangen die hij mogelijks verdedigt en waaraan hij niet wil tornen? Misschien zijn er wel mensen die ter goeder trouw (omdat ze er niet te diep over nagedacht hebben) een onderscheid denken te zien tussen vlees (wel privé-sfeer) en energie en autorijden (geen privésfeer) maar ik vermoed dat 't in de meeste gevallen over het verdedigen van bepaalde belangen gaat. 't Is immers zo dat er, binnen het domein voeding, wél openheid is voor het koop-lokaal-en-seizoensgebonden argument. Waarom? Daar doen we niemand kwaad mee. Integendeel, we steunen er onze boeren mee. Never mind (en geen belet) dat lokaal en seizoensgebonden kopen wel lovenswaardig is, maar qua duurzaamheid relatief onbelangrijk is in vergelijking met het vleesarme aspect. Als je de levenscyclus van een product bekijkt, komt de meeste impact van de productie. It's the meat, not the miles.
En tenslotte nog wat andere lectuur. Is dit plantaardige toekomstscenario zo onrealistisch?
dinsdag 2 juni 2009
Politiek
In een interview met mij dat vandaag in De Standaard stond zeg ik dat ik geen enkel probleem kan dat door de politiek zo gebagatelliseerd wordt als de hoge vleesconsumptie (geen enkel belangrijk probleem moest dat zijn, maar soit). In vergelijking met de impact van de hoge vleesconsumptie (volksgezondheid! dierenwelzijn! wereldvoedselproblematiek! klimaat!) is de aandacht die deze kwestie krijgt vanuit de overheid erg miniem. Het wordt steeds duidelijker hoe de overheid soms misschien wel wil maar niet kan. Dat ervoer ik anderhalf jaar geleden al bij een onderhoud met het kabinet van minister Magnette: 'we zijn erg geinteresseerd in het onderwerp vleesconsumptie, maar het ligt heel gevoelig: de landbouwsector en de grootdistributie werken tegen.'
Idem vandaag bij een bezoek aan het kabinet Onkelinx. We zaten aan tafel met een advisieur rond gezondheid en een adviseur rond duurzaamheid en dierenwelzijn. Op onze argumenten hadden ze niet veel aan te merken: dat hoge vleesconsumptie een belangrijke risicofactor was voor de belangrijkste welvaartziekten, een van de grootste oorzaken is van de hedendaagse milieuproblemen, en niet echt bevorderlijk is voor dierenwelzijn. Ze zeiden het niet in zoveel woorden, maar het klonk alsof er gewoon politiek niets mogelijk was. Een heel moeilijk thema! zo luidde het. Dus weer hetzelfde: om niemand voor het hoofd te stoten, om geen economische schade toe te brengen, de werkloosheid niet te verhogen... mogen we niets doen aan bepaalde problemen, hoe ernstig ze ook zijn. Korte termijndenken heet dat. Ik vrees, zo zei een van de kabinetsmedewerkers, dat de overheid andere dingen belangrijker vindt, zoals de economische-financiele crisis. Op mijn antwoord dat volgens een Nederlands onderzoek vleesvermindering tot 20 biljoen euro (bil-joen, jawel) klimaatkosten zou kunnen uitsparen kreeg ik "da's veel" te horen.
Op de duur zou je beginnen te denken dat je spoken ziet. Misschien heb ik een B12 tekort van te weinig vlees te eten?
Idem vandaag bij een bezoek aan het kabinet Onkelinx. We zaten aan tafel met een advisieur rond gezondheid en een adviseur rond duurzaamheid en dierenwelzijn. Op onze argumenten hadden ze niet veel aan te merken: dat hoge vleesconsumptie een belangrijke risicofactor was voor de belangrijkste welvaartziekten, een van de grootste oorzaken is van de hedendaagse milieuproblemen, en niet echt bevorderlijk is voor dierenwelzijn. Ze zeiden het niet in zoveel woorden, maar het klonk alsof er gewoon politiek niets mogelijk was. Een heel moeilijk thema! zo luidde het. Dus weer hetzelfde: om niemand voor het hoofd te stoten, om geen economische schade toe te brengen, de werkloosheid niet te verhogen... mogen we niets doen aan bepaalde problemen, hoe ernstig ze ook zijn. Korte termijndenken heet dat. Ik vrees, zo zei een van de kabinetsmedewerkers, dat de overheid andere dingen belangrijker vindt, zoals de economische-financiele crisis. Op mijn antwoord dat volgens een Nederlands onderzoek vleesvermindering tot 20 biljoen euro (bil-joen, jawel) klimaatkosten zou kunnen uitsparen kreeg ik "da's veel" te horen.
Op de duur zou je beginnen te denken dat je spoken ziet. Misschien heb ik een B12 tekort van te weinig vlees te eten?
maandag 1 juni 2009
Klimaatverandering, de top drie
Een vraag waarop ik zelf het antwoord niet helemaal weet. U misschien?
Oorzaak nummer 1 van klimaatverandering: energieverbruik.
Wanneer we mensen vragen energiezuinige toestellen aan te schaffen, een spaarlamp in te draaien, het licht of de chauffage uit te doen wanneer ze weggaan, dan kunnen we over het algemeen rekenen op een zekere goodwill, soms zelfs enthousiasme.
Oorzaak nummer 3 van klimaatverandering: transport.
Wanneer we mensen vragen wat meer gebruik te maken van openbaar vervoer of de fiets in plaats van de wagen, dan zal misschien niet iedereen dat onmiddellijk doen, maar zijn de meeste mensen tenminste in principe akkoord.
Oorzaak nummer 2 van klimaatverandering: vleesconsumptie
Wanneer we mensen voorstellen om eens wat minder vlees te eten, dan wordt er door veel mensen luidkeels geprotesteerd: aantasting van de persoonlijke vrijheid! regelneverij! fanatisme! afdwinging!
Weet u waarom de dingen zo zijn?
Oorzaak nummer 1 van klimaatverandering: energieverbruik.
Wanneer we mensen vragen energiezuinige toestellen aan te schaffen, een spaarlamp in te draaien, het licht of de chauffage uit te doen wanneer ze weggaan, dan kunnen we over het algemeen rekenen op een zekere goodwill, soms zelfs enthousiasme.
Oorzaak nummer 3 van klimaatverandering: transport.
Wanneer we mensen vragen wat meer gebruik te maken van openbaar vervoer of de fiets in plaats van de wagen, dan zal misschien niet iedereen dat onmiddellijk doen, maar zijn de meeste mensen tenminste in principe akkoord.
Oorzaak nummer 2 van klimaatverandering: vleesconsumptie
Wanneer we mensen voorstellen om eens wat minder vlees te eten, dan wordt er door veel mensen luidkeels geprotesteerd: aantasting van de persoonlijke vrijheid! regelneverij! fanatisme! afdwinging!
Weet u waarom de dingen zo zijn?
Science fiction?
Ik heb net het science fictionboek Chindi uit, van Jack McDevitt. (geen absolute aanrader, maar dit terzijde). In het boek, dat zich afspeelt in het jaar 2224 maken een de personages - zoals dat wel vaker gaat in SF-boeken - een aantal lange ruimtevluchten. Op die vlucht eten ze kip, varkensvlees, steak, en dergelijke. Ik dacht, tiens, weet die man niet dat de toekomst plantaardig is, en dat we anno 2224 geen dieren meer zullen doden om op te eten? Wegens duidelijk gebrek aan verbeelding was McDevitt al meteen gedaald in mijn achting. Edoch ik bleef doorlezen. Gelukkig maar, want wat las ik op pagina 209?
"Steak, turkey, fruits and vegetables, and some desserts, were stored in adjoining freezers. (There was no real meat, of course. Acutal meat and the hides of living animals had gone out of fashing half a century before. hamburgers, pork chops, chicken, everything was artificially processed. The prospect of eating the flesh of, say, a cow, would have sickened most of the passengers."
Hah!
Onze helden zijn trouwens op zoek naar andere beschavingen (ze hebben nog niet te vet veel gevonden anno 2224). Hun schip heeft geen wapens aan bord. Men gaat er namelijk van uit dat beschavingen die tussen de sterren kunnen vliegen met FTL (faster than light) technologie goedaardig moeten zijn. Waarom? Als ze dat niet waren, dan hadden ze zichzelf met hun technologie immers al lang vernietigd, zo luidt de redenering. Wij zitten in dat opzicht een beetje op een kritiek punt: we hebben de technologie onze planeet zeven duizend keer om zeep te helpen, maar kunnen er nog niet echt op vertrouwen dat we de morele en ethische finesse hebben om dat niet te doen. Het wordt dus nog spannend. Zeker als we nog even dieren blijven eten en de wreedheid onbewust dus aanwezig blijft in ons dagelijks leven.
Zoals captain Kirk zegt: we can stop it. Zijn vriend Spock is sowieso veggie, maar heeft af en toe een zwak moment:
"Steak, turkey, fruits and vegetables, and some desserts, were stored in adjoining freezers. (There was no real meat, of course. Acutal meat and the hides of living animals had gone out of fashing half a century before. hamburgers, pork chops, chicken, everything was artificially processed. The prospect of eating the flesh of, say, a cow, would have sickened most of the passengers."
Hah!
Onze helden zijn trouwens op zoek naar andere beschavingen (ze hebben nog niet te vet veel gevonden anno 2224). Hun schip heeft geen wapens aan bord. Men gaat er namelijk van uit dat beschavingen die tussen de sterren kunnen vliegen met FTL (faster than light) technologie goedaardig moeten zijn. Waarom? Als ze dat niet waren, dan hadden ze zichzelf met hun technologie immers al lang vernietigd, zo luidt de redenering. Wij zitten in dat opzicht een beetje op een kritiek punt: we hebben de technologie onze planeet zeven duizend keer om zeep te helpen, maar kunnen er nog niet echt op vertrouwen dat we de morele en ethische finesse hebben om dat niet te doen. Het wordt dus nog spannend. Zeker als we nog even dieren blijven eten en de wreedheid onbewust dus aanwezig blijft in ons dagelijks leven.
Zoals captain Kirk zegt: we can stop it. Zijn vriend Spock is sowieso veggie, maar heeft af en toe een zwak moment:
vrijdag 29 mei 2009
Foie gras
Ik breng vandaag mijn voorlaatste dag door in de Dordogne. Zoals eerder gezegd is het hier de foie gras streek bij uitstek. Ik ben er nog niet in geslaagd een foie grasboerderij te bezoeken (misschien morgen nog). We passeerden er gisteren eentje en vroegen of we een kijkje konden nemen, maar dat ging niet, want "on est en plein gavage". Ik dacht dat het dwangvoederen hier niet altijd plaatsvond en dat sommige producenten de ganzenlevers op een 'natuurlijke' manier bekomen, maar iemand verzekerde dat daar niets van aan is, en dat er altijd dwangvoederen aan te pas komt. Blijkbaar zouden er ook heel wat ganzenlevers aangevoerd worden uit Oost-Europa en hier worden verwerkt. Het is trouwens markant hoe foie gras hier o-ve-ral aanwezig is, op elk menu van elk restaurant. Heel wat minder een luxeproduct dan bij ons dus.
In een lokaal Engelstalig krantje vond ik nog een bericht over een zekere Didier Durand, die opgroeide op een boerderij bij Bergerac, niet ver van hier. De man heeft ondertussen al twaalf jaar een bistrot in Chicago en wil daar nu het eerste foie grasmuseum ter wereld openen.
Wel, gelukkig voor hem weet hij het nog niet, maar in mijn Plantaardige Toekomst zal er een ander museum zijn. Een museum ter nagedachtenis van de slachtoffers van onze vraatzucht. Er zal daar ongetwijfeld ook een foto te zien zijn van de heer Durand, en bezoekers zullen in ongeloof lezen dat deze man ooit een structureel eerbetoon heeft opgericht voor... een folterpraktijk. Hoe de bezoekers hem precies zullen beoordelen weet ik nog niet. Misschien zullen ze hem een onmens noemen, of misschien zullen ze zeggen dat hij van niet beter wist. Feit is dat de heer Durand een heel slecht idee heeft gekozen om de geschiedenis mee in te gaan. Pauvre Didier.
In een lokaal Engelstalig krantje vond ik nog een bericht over een zekere Didier Durand, die opgroeide op een boerderij bij Bergerac, niet ver van hier. De man heeft ondertussen al twaalf jaar een bistrot in Chicago en wil daar nu het eerste foie grasmuseum ter wereld openen.
Wel, gelukkig voor hem weet hij het nog niet, maar in mijn Plantaardige Toekomst zal er een ander museum zijn. Een museum ter nagedachtenis van de slachtoffers van onze vraatzucht. Er zal daar ongetwijfeld ook een foto te zien zijn van de heer Durand, en bezoekers zullen in ongeloof lezen dat deze man ooit een structureel eerbetoon heeft opgericht voor... een folterpraktijk. Hoe de bezoekers hem precies zullen beoordelen weet ik nog niet. Misschien zullen ze hem een onmens noemen, of misschien zullen ze zeggen dat hij van niet beter wist. Feit is dat de heer Durand een heel slecht idee heeft gekozen om de geschiedenis mee in te gaan. Pauvre Didier.
donderdag 28 mei 2009
Nog es boeren
Vandaag een bericht van iemand uit de landbouwsector. De persoon schrijft:
Geachte,
Ook ik las vol van verbazing van uw initiatief "veggiedag" .
Begrijp mij niet verkeerd, ik heb respect voor ieder zijn mening, ik merk echter dat dit niet bij iedereen zo is.
Als u beslist geen vlees te eten is dat uw keuze, waar ik echter wel problemen mee heb is het feit dat u andere probeert te overtuigen dit ook te doen.Ik ga mij echt niet druk maken in mensen die vegetarisch willen leven, dit is hun keuze.
Ik zou u willen vragen de mening van anderen ook te respecteren, bovendien is de mens van nature een vleeseter en we hebben dit ook nodig, zonder aanvulling van vitamines, mineralen en spoorelementen kan een vegetarieer niet leven.
Mijn korte antwoord:
Beste,
Als een mens iets oprecht en van ganser harte gelooft, en dat geloof ondersteund kan worden door rationele argumenten, dan mag – neen moet – hij wat mij betreft wat hij gelooft proberen te verspreiden. Als wij geloven dat veel vlees eten schade toebrengt aan de gezondheid, aan dieren, aan het milieu, waarom zouden wij niet gerechtvaardigd zijn om andere mensen daarover te informeren? Proberen boeren anderen ook niet te overtuigen van het feit dat ze geen eerlijke prijs meer krijgen voor hun producten? (iets waar wij het trouwens mee eens zijn! Wij vinden voedsel te goedkoop!)
Wij hebben respect voor ieders mening, dat spreekt voor zich. Opdringen is iets anders, dat doen wij niet.
Wat uw mening over de gezondheid van een vegetarisch voedingspatroon betreft, raad ik u aan u beter te informeren. Miljoenen vegetariërs zijn gezond zonder voedingssupplementen (en de voedingssupplementenindustrie, denkt u dat die dan vooral bestaat voor vegetariërs?)
Zoals wij al vaak in de pers gezegd hebben: wij zijn vragende partij om met boeren aan tafel te zitten en te praten en samen te zoeken naar oplossingen en elkaar beter te leren begrijpen. Indien u daarop wil ingaan, laat maar iets weten.
Met vriendelijke groet,
Tobias Leenaert
EVA vzw
Geachte,
Ook ik las vol van verbazing van uw initiatief "veggiedag" .
Begrijp mij niet verkeerd, ik heb respect voor ieder zijn mening, ik merk echter dat dit niet bij iedereen zo is.
Als u beslist geen vlees te eten is dat uw keuze, waar ik echter wel problemen mee heb is het feit dat u andere probeert te overtuigen dit ook te doen.Ik ga mij echt niet druk maken in mensen die vegetarisch willen leven, dit is hun keuze.
Ik zou u willen vragen de mening van anderen ook te respecteren, bovendien is de mens van nature een vleeseter en we hebben dit ook nodig, zonder aanvulling van vitamines, mineralen en spoorelementen kan een vegetarieer niet leven.
Mijn korte antwoord:
Beste,
Als een mens iets oprecht en van ganser harte gelooft, en dat geloof ondersteund kan worden door rationele argumenten, dan mag – neen moet – hij wat mij betreft wat hij gelooft proberen te verspreiden. Als wij geloven dat veel vlees eten schade toebrengt aan de gezondheid, aan dieren, aan het milieu, waarom zouden wij niet gerechtvaardigd zijn om andere mensen daarover te informeren? Proberen boeren anderen ook niet te overtuigen van het feit dat ze geen eerlijke prijs meer krijgen voor hun producten? (iets waar wij het trouwens mee eens zijn! Wij vinden voedsel te goedkoop!)
Wij hebben respect voor ieders mening, dat spreekt voor zich. Opdringen is iets anders, dat doen wij niet.
Wat uw mening over de gezondheid van een vegetarisch voedingspatroon betreft, raad ik u aan u beter te informeren. Miljoenen vegetariërs zijn gezond zonder voedingssupplementen (en de voedingssupplementenindustrie, denkt u dat die dan vooral bestaat voor vegetariërs?)
Zoals wij al vaak in de pers gezegd hebben: wij zijn vragende partij om met boeren aan tafel te zitten en te praten en samen te zoeken naar oplossingen en elkaar beter te leren begrijpen. Indien u daarop wil ingaan, laat maar iets weten.
Met vriendelijke groet,
Tobias Leenaert
EVA vzw
woensdag 27 mei 2009
Veggiedag, Time en boeren
Vandaag heeft onze veggiedagcampagne het geschopt tot de website van het meest gelezen nieuwsmagazine ter wereld, Time.com (en er zal ook een klein stukje verschijnen in de 4,5 miljoen papieren exemplaren). Het blijft ondertussen interviewaanvragen regenen. Morgen komen Russische en Noorse TV-stations naar Gent. Ondertussen is het officieel dat Sao Paulo - een tikkeltje groter dan Gent - de volgende stad zal worden met een officiele veggiedag. Ik ben dankbaar dat ons werk wereldwijd mag inspireren.
In eigen land deed Groen! in Leuven een voorstel om ook daar de donderdag officieel te laten erkennen als veggiedag. Tegenstand en loze argumenten waren blijkbaar niet uit de lucht in de gemeenteraad, maar er is nog niet gestemd. Het voorstel wordt opnieuw opgenomen in de commissie leefmilieu. De Boerenbond voelde zich bedreigd genoeg om voorwaar een demonstratie tegen de Veggiedag te organiseren op het stadhuis. Zie ook dit stuk op Leuvencentraal voor wat achtergrondinfo. De kneuterigheid is onvoorstelbaar. Uiteraard wordt gefocust op de regelneverij, op de overheid die zegt wat we moeten eten, op het vermeende dwingend aspect van de campagne (niets is minder waar). Maar wie geen echte argumenten heeft, kan niet anders dan er verzinnen.
Ondertussen: grappig hoe de verkiezingscampagne van Kathleen Van Brempt zowel de Boerenbond als de vegetariers irrirteert. Van Brempt wil zogezegd liever een Europese koe zijn dan een kind dat in armoede leeft, omdat die koe het beter heeft. De Boerenbond is niet akkoord, maar wij ook niet. Een koe zijn en leeggemolken worden, elk jaar zwanger gemaakt worden, je kalfjes onmiddellijk zien verdwijnen en vroeg te sterven als je niet meer voldoende melk produceert, is geen pretje.
In eigen land deed Groen! in Leuven een voorstel om ook daar de donderdag officieel te laten erkennen als veggiedag. Tegenstand en loze argumenten waren blijkbaar niet uit de lucht in de gemeenteraad, maar er is nog niet gestemd. Het voorstel wordt opnieuw opgenomen in de commissie leefmilieu. De Boerenbond voelde zich bedreigd genoeg om voorwaar een demonstratie tegen de Veggiedag te organiseren op het stadhuis. Zie ook dit stuk op Leuvencentraal voor wat achtergrondinfo. De kneuterigheid is onvoorstelbaar. Uiteraard wordt gefocust op de regelneverij, op de overheid die zegt wat we moeten eten, op het vermeende dwingend aspect van de campagne (niets is minder waar). Maar wie geen echte argumenten heeft, kan niet anders dan er verzinnen.
Ondertussen: grappig hoe de verkiezingscampagne van Kathleen Van Brempt zowel de Boerenbond als de vegetariers irrirteert. Van Brempt wil zogezegd liever een Europese koe zijn dan een kind dat in armoede leeft, omdat die koe het beter heeft. De Boerenbond is niet akkoord, maar wij ook niet. Een koe zijn en leeggemolken worden, elk jaar zwanger gemaakt worden, je kalfjes onmiddellijk zien verdwijnen en vroeg te sterven als je niet meer voldoende melk produceert, is geen pretje.
maandag 25 mei 2009
Foltermuseum
Ik rust even uit in Frankrijk, meer bepaald de Dordogne. Vandaag gingen we een kijkje nemen naar de magistale prehistorische rotsschilderingen in Lascaux. Ergens onder de grond hielden onze verre voorouders zich bezig met het afbeelden van vooral stieren en paarden, en ook wat herten. De vraag is: waarom precies? Want normaal kwam daar geen kat - laat staan met een toorts - en doorgaans werden deze kunstwerken dus niet echt gezien. En toch getuigen ze - volgens experts van over de hele wereld - van groot artistiek talent. Ik heb het altijd raar gevonden, en er moet iets meer achter zitten dan gewoon een al dan niet primitieve vorm van kunst. Ik vraag me af of iemand al gedacht heeft aan een eerbetoon aan de dieren die bejaagd werden? Misschien werden ze op die manier vereeuwigd, vanuit een - blijkbaar in vele culturen en tradities aanwezig - schuldgevoel wegens het doden?
We bezochten vervolgens een Middeleeuwse burcht, met daarin onder meer een folterkamer. Gruwelijke foltertoestellen en -technieken werden tentoongesteld, waarnaar men alleen maar met complete afschuw en een ook wel een zekere fascinatie kan kijken. Toevallig is dit hier ook het gebied van de foie gras (overal zie je die 'lekkernij' aangekondigd'. Ik bedacht me dat we ooit, in een hopelijk niet zo ver afgelegen plantaardige toekomst, tentoonstellingen zullen hebben van de praktijken in de dierlijke landbouw. Dwangvoederen zal daar één van zijn, en ook daarbij zullen mensen hun ogen opentrekken, en zich afvragen: hoe kon men ooit tot zoiets in staat zijn?
(overigens weet ik niet in welke mate de eenden hier gedwangvoederd worden. we zijn van plan dat één dezer even te gaan onderzoeken, via een bedrijfsbezoekje)
We bezochten vervolgens een Middeleeuwse burcht, met daarin onder meer een folterkamer. Gruwelijke foltertoestellen en -technieken werden tentoongesteld, waarnaar men alleen maar met complete afschuw en een ook wel een zekere fascinatie kan kijken. Toevallig is dit hier ook het gebied van de foie gras (overal zie je die 'lekkernij' aangekondigd'. Ik bedacht me dat we ooit, in een hopelijk niet zo ver afgelegen plantaardige toekomst, tentoonstellingen zullen hebben van de praktijken in de dierlijke landbouw. Dwangvoederen zal daar één van zijn, en ook daarbij zullen mensen hun ogen opentrekken, en zich afvragen: hoe kon men ooit tot zoiets in staat zijn?
(overigens weet ik niet in welke mate de eenden hier gedwangvoederd worden. we zijn van plan dat één dezer even te gaan onderzoeken, via een bedrijfsbezoekje)
donderdag 21 mei 2009
Diploma voor vlees eten
Vandaag had ik - samen met schepen Balthazar - lunch met een heel vriendelijke, jonge journalist van Time Magazine, die speciaal afgezakt was van Londen voor een reportage over het Donderdag Veggiedag initiatief. Hoewel hij zelf geen veggie was, was hij onze zaak toch zeer genegen. En hij vertelde me een idee: om vlees te mogen eten, zou een mens een diploma moeten hebben, dat hij kan krijgen na het slagen in een test: die dieren die je kan doden mag je eten. Er zouden volgens hem héél wat minder dieren gedood worden. Zelf volgt hij zon ongeveer dit idee en eet hij geen zoogdieren. Een kip zou hij kunnen doden, dus dat eet hij. Toen hij hoorde dat eenden koppels voor het leven vormen en hij dus, wanneer hij eend at, eigenlijk een andere eend eenzaam achterliet (bij wijze van spreken) stopte hij ook met 't eten van eend.
Ik zei hem dat ik zijn hang naar vlees wel begreep, omdat ik zelf ooit ook een grote vleeseter ben geweest. Ik vertelde hem ook dat ik anderzijds zag dat hij van nature de empathie in zich had om vegetarier te worden, en dat hij misschien binnen vijf of tien jaar zou terugkijken naar zijn huidige eetgewoonten en zou zien dat ze een beetje absurd waren. Hij ging akkoord.
Hout vasthouden voor het artikel, dat hij schrijft voor Time.com en later ook voor de Europese versie van het meest gelezen nieuwsmagazine ter wereld (4,5 miljoen ex.) want zijn eindredacteur is... de dochter van een varkenshouder, en helemaal niet veggie-friendly. Varkenshoudersdochters zouden, met alle respect, niet in zo'n posities mogen zitten :-)
Ik zei hem dat ik zijn hang naar vlees wel begreep, omdat ik zelf ooit ook een grote vleeseter ben geweest. Ik vertelde hem ook dat ik anderzijds zag dat hij van nature de empathie in zich had om vegetarier te worden, en dat hij misschien binnen vijf of tien jaar zou terugkijken naar zijn huidige eetgewoonten en zou zien dat ze een beetje absurd waren. Hij ging akkoord.
Hout vasthouden voor het artikel, dat hij schrijft voor Time.com en later ook voor de Europese versie van het meest gelezen nieuwsmagazine ter wereld (4,5 miljoen ex.) want zijn eindredacteur is... de dochter van een varkenshouder, en helemaal niet veggie-friendly. Varkenshoudersdochters zouden, met alle respect, niet in zo'n posities mogen zitten :-)
Abonneren op:
Berichten (Atom)