2 goede en 1 slecht punt voor Piet Vanthemsche

Piet Vanthemsche blijft ons beroeren. Hij reageerde nog altijd niet concreet op mijn voorstel tot een open discussie, maar ik wil hem vandaag toch twee keer een goed punt geven, naast één slecht punt.

In het artikel Boerenarbeid krijgt te weinig maatschappelijk respect in Vilt zegt Piet dat vlees te goedkoop is:

Het is niet verantwoord om vlees aan dergelijk lage prijzen te verkopen. Maar het toont de kern van het probleem: eerlijke prijsvorming”, zegt de Boerenbondvoorzitter. “Boeren moeten aan steeds hogere eisen inzake leefmilieu en dierenwelzijn voldoen, terwijl zij de kosten niet kunnen doorrekenen.” Vanthemsche waarschuwt voor de ongelijke strijd met import van buiten Europa die niet aan diezelfde eisen gebonden is.

Het is een van de (weliswaar weinige) punten waarop we de Boerenbondvoorzitter kunnen bijtreden: vlees is te goedkoop (idem voor andere dierlijke producten). Milieu- en andere kosten worden niet doorgerekend in de prijs. De boeren krijgen geen eerlijke prijs voor hun producten.

Tweede goed punt: vandaag in De Morgen staat bij een artikel over de hormonenkwestie een klein kaderstukje, met de spectaculaire titel "Volgens boerenbond eten we te veel vlees". U leest het goed. Vaak horen we landbouwers en mensen in de vleessector nog zeggen dat we méér vlees moeten produceren als we in 2050 negen miljard mensen willen voeden. Mr. Vanthemsche heeft 't wat ons betreft bij 't rechte eind wanneer hij zegt: "Onze vleesconsumptie zal naar beneden moeten, willen we over vijftig jaar aan de wereldwijde behoefte naar dierlijke eiwitten voldoen." You go, Piet!

Maar dan zijn slecht punt: "We komen er nooit helemaal van af [van het vlees, nvdr]... Want in een evenwichtig dieet hebben we ook dierlijke eiwitten nodig." Zoals vorige keer gezegd: we zijn al blij dat Mr. Vanthemsche het heeft over dierlijke eiwitten, en niet langer over vlees, maar toch: er zit niets in dierlijke producten dat je niet kan vervangen, en al zeker geen eiwitten. Over B12 kunnen we nog discussiëren: die krijg je niet binnen zonder dierlijke producten en als veganist moet je dus je voeding supplementeren met B12, net zoals varkens voeding krijgen die gesupplementeerd is met B12 :-). Maar eiwitten, nee, daarvoor hebben we op geen enkele manier dierlijke producten nodig.

Om de wetenschappelijke aanvaardheid van een veganistisch voedingspatroon duidelijk te maken, verwijs ik gewoonlijk naar het standpunt over veggie voeding van de American Dietetic Association (ADA, de grootste organisatie van voedingskundigen ter wereld). Als zij er geen graten in zien...

Zoals ik zei nodigde ik Piet Vanthemsche uit voor een open dialoog over vlees (zie een vorige post). Hij had eerder al gereageerd: " Ik wil best de discussie aangaan, maar dan vanuit wederzijdse erkenning en respect voor mekaars standpunt." Om hem te vergewissen van mijn erkenning en respect van/voor zijn standpunt, heb ik een paar weken geleden volgende voorgesteld als kader. Wij gaan er, als EVA, van uit van het volgende:

- de sector van de dierlijke productie is een belangrijke economische speler in België en stelt een hoop mensen te werk

- boeren hebben grote investeringen gedaan en willen daar graag een goede return uit

- uzelf (Piet dus) vertegenwoordigt en verdedigt deze groep, net zoals elke groep in onze maatschappij mag en moet vertegenwoordigd worden

- er is sprake van twee ver uiteenliggende standpunten (het onze en dat van jullie), wereldbeelden, visies... we moeten er begrip voor hebben dat mensen totaal verschillend kunnen denken en met de wereld omgaan.

Maar nog geen antwoord dus. Ik zal er maar van uitgaan dat hij het te druk heeft met de druk (op de vleesconsumptie).

PS: een grappig toeval waar mijn oog op viel: onder het kaderstukje in De Morgen staan de initialen van de journalist: BSE (net nu we vandaag ook dit lezen over Creutzfeldt-Jacob).

Beste Yves Desmet,

In De Morgen van 8 februari analyseert u de mediahetse rond Kalfje Willy. Knappe televisie, zo concludeert u, maar zeker geen "burgerjournalistiek die zijn kracht bewijst tegenover de klassieke media". Ik spreek me daar niet over uit. Waar ik het heel even over wou hebben is uw slotzin: “die ossobuco vanmiddag gaat er toch niet minder om smaken”.

Sta me toe, meneer Desmet. Ik vind u een intelligent persoon. Maar wanneer het om de maatschappelijk immer relevanter wordende kwestie van onze hoge vleesconsumptie gaat, hoopte ik op meer dan een dergelijke platitude.

Ik vraag me af, meneer Desmet, of u de Planet Watch-serie over vleesconsumptie en haar gevolgen heeft gelezen op de website van uw eigen krant, afgelopen maand? Daar wordt uitvoerig bericht over de impact van onze vleeshonger voor mens, dier en milieu. Voor die serie overigens onze welgemeende proficiat, maar ik vraag me af of u met die (toegegeven, virtuele) pagina’s iets anders heeft gedaan dan het vuur aansteken onder uw barbecue?

In uw stuk beschrijft u bovendien het Basta-barbecue tafereel met woorden als "tearjerker" en "emotionele toestanden", wat me doet vermoeden dat u, zoals zovele anderen, het geven om dieren (ook al is het soms op een zeer paradoxale en bevreemdende manier) afdoet als pure sentimentaliteit.

Maar ondertussen komt er van uw kant niets anders uit dan "en dan nu voor mij een ossobuco". Dat klinkt net zoals wat wij horen uit de mond van de die-hard vleeseters die geen enkele moeite doen om te luisteren naar de steeds luider klinkende roep om vleesvermindering en treiterend zeggen: “ik ga ne goeien biefstuk eten nu.”

Nee, zelfs van de opiniemaker van Vlaanderens meest progressieve krant, van iemand die bij het kruim van de intellectuele elite hoort, mogen we blijkbaar niet verwachten dat hij enige ratio aan de dag legt wanneer het vlees eten betreft. Wie is er dan emotioneel?

Verder wens ik u smakelijk eten.

Met vriendelijke groet,

Tobias Leenaert

P.S. En neen, ik wil u niet vertellen wat u moet eten. Ik wil gewoon een degelijk debat.

Kalfke Willy

Kalfke Willy, het kalf dat de Neveneffecten in Basta al dan niet op hun barbecue gaan leggen, veroorzaakt nogal wat commotie. Voor wie niet mee is: de "Neven" nodigden de kijkers uit op een barbecue, en legden in de volgende aflevering uit dat er voor al wie bij het inschrijven voor vlees had gekozen, een stukje van Willy was gereserveerd. In De Laatste show, waar Willy live aanwezig was, werd aangekondigd dat mensen tot 24u konden stemmen voor de dood of het leven van Willy.

Wat moet je als vegetariër van zoiets denken? Het zoveelste gesol met dieren? Amusement voor de mens ten koste van een onschuldig kalf? Even my two cents...

Geen idee wat er uiteindelijk met het kalf zal gebeuren natuurlijk - de Neven zijn tot alles in staat - maar ik heb tot nog toe weinig problemen met wat ze met 't kalfje hebben uitgespookt. Integendeel. Vlees eten - en zeker het eten van mishandelde dieren - kan alleen maar blijven bestaan door onwetendheid en onzichtbaarheid. Door het vervreemden van het dier, door het loskoppelen van dier en vlees. De meeste mensen hebben nog nooit een varken of een kalfje van dichtbij gezien. Dat maakt het een heel stuk makkelijker om die dieren op te eten. Verklein de afstand, breng mens en dier bij elkaar, en het wordt alweer een stuk moeilijker.

Dat is een beetje wat in Basta gebeurt. Vlees wordt geproblematiseerd. Het eten van dieren wordt het onderwerp van debat en discussie. Er is alweer dat tikkeltje meer kans dat mensen even gaan nadenken, dat ze even Kalfke Willy zien in die biefstuk op hun bord. En dat is uiteraard altijd goed. Vlees eten (en zeker industrieel gekweekt vlees) is het gevolg van niet nadenken. Wie nadenkt over vlees, wie een boek leest als dat van Jonathan Safran Foer, die zal veel sneller geneigd zijn minder, ander of geen vlees te eten. Een *redelijk* debat over het eten van vlees - en dat zal er ooit komen, op grote schaal - kan maar heel moeilijk gewonnen worden door degene die voor vlees pleit (klinkt dit naïef? Nu nog wel).

Veel vegetariërs zijn het - zo moge blijken uit reacties op mijn en EVA's facebookpagina - niet met me eens. De Neven wordt verweten dat ze sollen met dieren, mediageil zijn, mensen laten beslissen over dood of leven (zoals in de tijd van de gladiatoren). Sommigen zien niets dan negatiefs in de reacties van de kijkers (en hun reacties op het web), die er allemaal maar mee lachen en alles hoogst onderhoudend vinden.

Ik kan me vergissen, maar ik denk dat lachen in vele gevallen een ongemakkelijk lachen is, een lachen dat voor de lacher een zuur nasmaakje heeft. Net zoals de uitlatingen à la "slachten die handel!" in vele gevallen van een stoerheid getuigen die eigenlijk een twijfel verbergt, hoe minimaal aanwezig nog ook.

Een andere vrees die geuit wordt is dat dergelijke dingen op TV tonen zou kunnen leiden tot gewenning en apathie. Pardon? Is er dan nog geen totale gewenning aan en apathie rond vlees eten dan, momenteel? Ik zie niet direct in hoe dat nog erger kan? Als iets als vlees geproblematiseerd wordt, dan bestaat tenminste de kans dat sommige mensen het niet als normaal aanvaarden en er niet langer apathisch tegenover gaan staan.

Wat zal er met Kalfke Willy gebeuren? Wat doen de Neven? Hoe zal er gestemd worden? Ik zie Willy natuurlijk liever gered, maar zelfs als hij op de barbecue belandt, dan nog zullen zijn leven en dood zinvoller geweest zijn dat dat van bijna eender welk ander landbouwdier.