Kristl Strubbe (2): vleesvervangers en goesting.

Ik heb al eens over Kristl Strubbe geschreven en ik schreef al over vleesvervangers. Vandaag over beide tesamen.

Mevrouw Strubbe - zoals gezegd beschouw ik haar als een bondgenote, want ze is grotendeels vegetariër - schreef op 27/6 in haar 'Dagelijks Brood' column nogmaals over vlees of geen vlees (zie hier, voor geabonneerden op DS online).

Haar argumententie komt hierop neer dat ze het niet kon volhouden om steeds 'namaakvlees' in haar mond te stoppen, en ondertussen flexibeler is geworden en af en toe, wanneer ze bijvoorbeeld zin heeft in de tajine met kip in haar favoriete Marokkaanse restaurant, daar gewoon aan toegeeft. "En al ben ik dan geen echte vegetariër, dan is dat maar zo. Het lijkt me gezonder dan dat grote doen alsof."

Eerst en vooral: ik schreef in mijn vorige blog over "flexibel vegetariër zijn". Dat was geen pleidooi aan vegetariërs om plots allemaal uitzonderingen te beginnen maken, maar wel een appèl om verdraagzamer te zijn tegen mensen die dat wel doen, en om te kijken naar de stappen die die mensen wél nemen, in plaats van zich blind te staren op die ene uitzondering - die tajine met kip dus, in dit geval. (ondertussen, o ironie, ben ik dat hier nu wel net aan het doen :-). Zoals gezegd geloof ik dat veel mensen sneller zullen verleid worden om meer vegetarisch te eten en bijna-vegetariër te worden wanneer ze niet het idee hebben dat ze 100% consequent moeten zijn. Als Kristl Strubbe dat zo aanvoelt, dan moet ze dat zeker doen. Dat ze "geen echte" vegetariër is, mag niet meer zijn dan een nuchtere, niet-veroordelende constatatie, die vegetariërs wat mij betreft gerust nog mogen maken, maar gewoon om te zorgen dat de omwereld aan de 100%-vegetariërs geen "uitzonderingen" begint op te dringen, niet om te beschuldigen, te veroordelen of uit-de-club-te-sluiten.

Waar ik het in Strubbe's column wat moeilijk mee heb, is de veralgemening die ze maakt. Ik ken haar precieze beweegredenen niet om (bijna) geen vlees, maar wel vleesvervangers te eten. Zij blijkt ontgoocheld door de namaak:

"Er is heel wat doorzettingsvermogen nodig om jezelf jarenlang wijs te maken dat een veggie hamblokje hetzelfde is als een echt hamblokje. De veggie versie is gemaakt van soja, wei en aardappelzetmeel. Een of andere aromatoevoeging zorgt voor een hamsmaak en de betwistbare kleurstof Allura rood geeft de substantie een hartige roze hamkleur. Waarom wou ik dit ook alweer eten? De vegetarische industrie gaat nog verder. Wie naast vlees ook geen vis wil eten, heeft de keuze uit massa's veggie variaties: van veggie scampi tot veggie tonijn en zelfs veggie kaviaar. En wie nog een stapje verder gaat en ook geen kaas wil eten, krijgt veggie parmezaan, veggie mozzarella en veggie fonduekaas op zijn bord."

Ten eerste: uiteraard heeft niet elke veggie de ervaring van gemis aan vlees. Misschien sowieso niet, misschien dank zij het bestaan van vleesvervangers. Laat ik even voor mezelf spreken: ik eet graag vleesvervangers, misschien zelfs omdat ze me doen denken aan het vlees dat ik vroeger at (want dat at ik graag), maar 1) ik zou er nooit of te nimmer aan denken om nog een stuk vlees in mijn mond te stoppen en 2) ik heb er geen last van dat ik een "imitatieproduct" eet. Ik hoef mezelf niet - zoals Strubbe zegt - "jarenlang wijs te maken dat een veggie hamblokje hetzelfde is als een echt hamblokje". Aan dat "wijsmaken" is eenvoudigweg geen behoefte. Dat komt natuurlijk doordat mijn motivatie om geen vlees te eten nogal diep zit, en zo ongeveer alle gustatieve behoeften kan overtroeven, in mijn geval.

Nu, zoals gezegd, dat is niet voor iedereen zo, en die smaak, da's wel degelijk een belangrijk aspect van de hele zaak. We hebben lekkere - en voor sommigen ook authentieke - producten en gerechten nodig om de grote hoop van de mensen mee te krijgen. Goesting (een woord dat mijns inziens ondertussen een vreselijk cliché geworden is, maar dat terzijde) is inderdaad een belangrijke motor van verandering. Maar veralgemeen dat niet a.u.b. Er zijn wel degelijk nog mensen die belangrijkere waarden hebben dan goesting.

En om te eindigen nog iets over die producten die Strubbe afwijst. Liever het echte product, zegt zij. Liever geen namaak. Nu kan het zijn dat de kip van Hafid een natuurproduct is, maar meer waarschijnlijk is dat vlees een erg onnatuurlijk product, afkomstig van een dier dat een erg onnatuurlijk en onnatuurlijk kort leven heeft geleden. Eigenlijk is het wellicht een kuiken dat tegen de leeftijd van zes weken helemaal is vetgemest (vergelijkbaar met een jongen van acht die eruit zou zien als Arnold Schwarzenegger in zijn gloriedagen). Ik weet 't niet, maar mij lijkt dat allemaal veel minder aantrekkelijk dan eventueel wat aroma's of wat kleurstoffen (als die er al zijn, want vleesvervangers zijn vaak bio).

Weet je wat 't is? Over waar die kip vandaan komt, daar denken we liever niet teveel over na. De herkomst en samenstelling analyseren van dat veggie hamblokje, dat is lang niet zo bedreigend. Ik wil het even niet hebben over wat er allemaal in die échte kip of in dat échte varken gaat, maar - ook al lijkt het me dat ze dat al weet - mocht mevrouw Strubbe de levenscyclus van de kip van Hafid kennen, dan zou de *goesting* haar wellicht snel vergaan.

Reacties

  1. “mocht mevrouw Strubbe de levenscyclus van de kip van Hafid kennen, dan zou de *goesting* haar wellicht snel vergaan.”

    Daar ben ik nog niet zo zeker van. Kennis over hoe het de dieren vergaat in de veeteelt brengt zeker niet noodzakelijk gedragsverandering of ‘minder goesting’ teweeg. Er zijn heel veel mensen die wel weten hoe het dieren vergaat, maar daarom geen biefstuk of hamburger minder gaan eten.
    Naast kennis, bepalen ook sociale druk, alternatief aanbod, cultuur, gewoonte, prijs, etc iemands eetgewoontes.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Sommige mensen die van vegetarisme e.a. terugkeren naar flexitariërschap of wat dan ook, voelen blijkbaar de behoefte om het 'radicale vegetariër-zijn' in een minder rooskleurig daglicht te stellen om zich goed te voelen bij hun keuze. Het heeft er waarschijnlijk mee te maken dat de keuze van in het begin minder 'diep' zat zoals Tobias aanhaalt,en de mate waarin zij zich identificeerden met 'Ich bin ein Vegetarier'. Om eventuele schuldgevoelens de kop in te drukken en de goedkeurend knikkende carnivoor in hun achterhoofd tevreden stellen komen zij dan met zulke hamblokjes-quotes.Als je zegt dat je jezelf iets wijsmaakte geef je tevens aan dat een hoop anderen dit ook doen (zo kan je boven hun eventuele kritiek uit zweven)en al deze tactieken leiden ertoe dat je met een gerust hart weer kip-tajine kan eten. Wat niemand de nieuwe flexitariër kwalijk neemt overigens, behalve zijzelf ...

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @anais: interessante reactie. ben helemaal mee, behalve met je laatste zinnetje: "zijzelf" zal wel correct zijn (ik denk dat er idd soms dergelijke zelfrechtvaardiging meespeelt) maar ik vrees dat er wél (100%) veggies zijn die dit soort van dingen kwalijk nemen of er weinig begrip voor hebben. dat moeten we denk ik proberen vermijden.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Nooit graag "vleesvervangers" gegeten, maar dat was hier ook niet echt een punt.....Tot "veggie deluxe" op 't toneel verscheen, en plots at ik weer ham en scampies.....MAAR WéL DE VEGAN-UITVOERING !!! Hebben deze herontdekte scampie én hamgerechten gesmaakt, .... niet als vervanging op zich, maar gewoon oude vertrouwde smaken, bekende gerechten van voor onze veggie-tijd. Maar nu eten we deze/dit met een gerust hart, want er heeft geen dier z'n leven voor moeten laten. En neen, ik heb op restaurant in "dierlijke" scampies écht geen trek, en wordt op restaurant ook niet in verleiding gebracht ondanks dàt wij als lacto-vegetariërs écht niet veel keus hebben...WANT WAAR VIND JE ZELFS MAAR EEN KOEKJE ZONDER EI?!?.Ondanks het feit dat wij om totaal andere redenen vegetarisch zijn beginnen eten, zijn wij hier zo gelukkig niet meer bij te dragen aan dierlijk leed.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik vraag me soms gewoon af wat de impact is van de productie van vleesvervangers. Omdat ik vooral vegetriër ben omwille van de milieu- impact van intensieve veeteelt, vind ik dit wel belangrijk. Ik vraag me soms af hoe dat zit in vergelijking met een stukje bio-kip ... Heeft iemand die informatie toevallig?

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @ Tobias: met 'zijzelf' bedoelde ik idd dat mensen vaak uit schuldgevoel zichzelf op die manier willen rechtvaardigen... nu ja, het is een mogelijkheid, daarom geldt dat niet voor iedereen...
    en ja, ik kan me wel voorstellen dat er onverdraagzaam gereageerd wordt door de hardcore veggies/vegans onder ons, ik begrijp het wel, maar ben vooral voor mezelf consequent en ben al blij als anderen moeite doen in die richting...
    Ps. anoniem; koekje zonder ei: speculaas!! of koekje van eigen deeg ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Hoe stom ik het ook vind, het is voor mij soms best moeilijk om ethiek te kiezen boven smaak. Vanaf dat ik een klein meisje was heb ik eigenlijk altijd min of meer vegetarisch gegeten. Na mijn twintigste kreeg ik gek genoeg ineens 'zin in vlees en vis'. Heel vreemd. Ik ging meer vleesvervangers eten, maar die vond ik vaak een beetje artificieel en bovendien smaken ze ook steeds hetzelfde. Ik heb een tijdje af en toe biologisch vlees gegeten, tot ik me realiseerde dat ik daarmee toch echt tegen mijn ethische principes inging. Toen ben ik zelf vleesvervangers gaan maken! Deze kun je, net als vlees, precies zo op smaak brengen als je zelf lekker vindt, ze bevatten geen kunstmatige troep(en geen melk, kaas of ei) en je kunt eindeloos variëren. Ik maak nu dus zelf gehakt van gemarineerde sojabrokjes/TVP, worstjes van tarwegluten, 'spekblokjes' van tempeh, 'bacon' van tofu en burgers met bonen, kruiden en groente. Perfect! Laatst kon ik me bij een borrel niet inhouden en heb ik voor het eerst in anderhalf jaar een klein hapje vlees gegeten, maar het was minder lekker dan mijn eigengemaakte vleesvervangers. Ik eet geen dode dieren meer!

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

anonieme reacties worden niet gepubliceerd

Populaire posts