Kiezen voor optimisme

"Optimisme is een morele plicht." Die bekende oneliner van Karl Popper, af en toe in de mond genomen door Guy Verhofstadt (doch dit terzijde), is een van mijn favoriete quotes. Een andere, daarbij nauw aansluitende, klinkt als volgt: of je nu gelooft of je iets kunt, of gelooft dat je iets niet kunt: in beide gevallen heb je wellicht gelijk. Doordenkertje :-)

De positieve kant van de dingen zien is een gewoonte die ik heb moeten aanleren - ze kwam niet van nature. Vroeger was ik eerder een zwartkijker. Maar ik weet niet hoeveel jaar geleden realiseerde ik me dat je niet alleen kan kiezen waar je op focust (op het positieve of op het negatieve bijvoorbeeld), maar dat die keuze ook een belangrijke impact heeft op je geluk, op je succes, op wat je doet in de wereld, op je energiepeil... Zo evident, maar toch... mocht iedereen dat constant in het achterhoofd houden (en ook ik kan het nog lang niet altijd), dan zou de wereld er wellicht heel anders uitzien.

Ik heb de indruk dat een positieve kijk onder mensen die willen werken aan een beter milieu, een andere wereld, een betere situatie voor dieren, of wat dan ook, nog minder evident is dan onder de "algemene" bevolking. Zo vaak lees of hoor ik: "mensen zijn egoïsten". "Mensen zullen niet veranderen". "Mensen denken enkel aan zichzelf". Enzovoort. Natuurlijk raak ik ook wel eens ontmoedigd, en heb ik van die gedachten, maar er zijn dan altijd snel andere, positievere gedachten die meer op de voorgrond komen. Ik geef er u een paar.

Je mag zeggen wat je wil van mensen, maar het is in de geschiedenis van onze aarde, voor zover we die kennen, nog nooit eerder gebeurd dat een diersoort zo massaal bezig was met het lot van anderen. Denk eens aan alle mensen in de ziekenzorg, armenzorg, mensen die actief zijn voor het milieu, in dierenorganisaties... Ja, misschien is het geweld vandaag ongezien (en dan nog, Steven Pinker toont aan dat 't vroeger erger was), maar ook dit is ongezien: miljoenen mensen die bezig zijn met andere mensen (en zelfs andere diersoorten) te helpen. Of zoals Jane Goodall zegt: je kan geen probleem vinden in de wereld waarvoor er geen mensen aan een oplossing aan het werken zijn.

Daarnaast bedenk ik me ook altijd: mensen veranderen. Mensen evolueren. Mensen groeien. Zelf was ik vroeger de grootste vleeseter die je je maar kon indenken, en vegetariërs ging ik te lijf met massa's onlogische en absurde argumenten. Vandaag is het anders.

Je kan je gedachten kiezen. Of dat alleszins leren. Als ik ergens een vreselijke youtube video tegenkom van groot onrecht of leed, dan dacht ik vroeger: wat voor een klootzakken die zo'n dingen doen. Vandaag denk ik: hoe geweldig, dat die zaken vandaag aan het licht komen, dankzij moderne technologie en mensen die er genoeg om geven om ze te verspreiden.

Wie weet raak ik ooit ontmoedigd, maar vandaag kies ik ervoor om in mensen te geloven. Ik geloof in onze rationaliteit en onze empathie. Als die er nog niet zijn, dan komen die er. Het heeft weinig zin om iets anders te geloven.

Kijk even naar deze foto's. Het zijn de gezichten van een aantal toeschouwers, die beelden van wrede slachthuisbeelden zien. Ja, het is makkelijk om te zeggen: ze zien dat, en dan gaan ze thuis vlees eten. Wellicht wel, maar je ziet dat deze mensen voelen. En dat, als ze maar genoeg voelen, als die deur altijd maar een beetje wijder wordt opengezet en als ze altijd maar een tikkeltje minder bang worden, ze ooit anders zullen handelen. Het klinkt misschien naief, maar mij geeft die gedachte energie. En deze gezichten geven me hoop. Ze vertonen misschien, ondanks het verdriet en de afschuw die erop te lezen staan, de mooiste gelaatsuitdrukkingen die ik ken.