Kinderen vegetarisch opvoeden: brainwashing?

Het valt niet alle dagen voor dat een prentenboek voor kinderen voor controverse zorgt. Maar met een titel als Vegan is Love kan je (jammer genoeg) wel wat kritiek verwachten als auteur. Ruby Roth wordt ervan beschuldigd inhoud en beelden te brengen die niet geschikt zijn voor kinderen. Ze heeft het immers onder meer over… waar ons vlees vandaan komt.
Ik ga zeker akkoord dat je je boodschap altijd goed moet afstemmen op je publiek, en dat je in het geval van kinderen dubbel zo voorzichtig moet zijn. Niet alles is geschikt voor jonge lezers of kijkers. Maar ik geloof absoluut niet dat Roth over de schreef gaat, en vermoed dat er andere zaken zijn die de volwassen critici op de zenuwen werken. Wellicht gaat het niet zozeer om hoe de boodschap van vlees en dieren eten wordt verkocht aan kinderen, maar dat ie Ć¼berhaupt wordt verkocht. Hoe dieren intensief gekweekt en vervolgens gedood worden voor ons voedsel kan je ongetwijfeld op een correcte en niet overdreven bloederige manier uitleggen aan kinderen van een zekere leeftijd. Moet kunnen. Of zoals Ruby Roth zelf het heel mooi zegt: als het te wreed is om erover te praten, dan is het zeker te wreed om op te eten.
In de context van dit boek, maar ook gewoon wanneer ouders hun kinderen vegetarisch opvoeden hoor je vaak al snel de term “brainwashing” opduiken. Vegetarische ouders zouden hun eigen ideologie en voorkeuren opleggen aan kinderen die daar Ć¼berhaupt niet voor gekozen hebben, omdat ze nog niet oud genoeg zijn om er een bewuste beslissing over te maken. Ik heb serieuze bedenkingen bij deze argumentatie.
Als ouder kan je niet anders dan bepaalde keuzes voor je kinderen maken. Als je ze grootbrengt mĆ©t vlees, maak je ook een keuze. Het lijkt voor vele mensen misschien niet op een keuze, omdat vlees eten vandaag de norm is. Maar er zijn geen redenen, ook niet op het gebied van gezondheid, waarom dat zo moet zijn. Alle leeftijdsgroepen, inclusief baby’s en jonge kinderen, kunnen perfect gezond zijn met een evenwichtig vegetarisch of veganistisch voedingspatroon. Omgekeerd lijdt 1 op 3 kinderen in Europa ondertussen aan overgewicht. Dat is een rechtstreeks gevolg van dat normatieve voedingspatroon waarmee we hen grootbrengen. Er is dus geen enkele redenen om te argumenteren dat opvoeden-met-vlees meerderwaardig is aan opvoeden-zonder-vlees en dat we voor dat laatste extra argumenten zouden nodig hebben. Er zijn evenmin redenen om te argumenteren dat we een vegetarisch voedingspatroon maar in voege zouden mogen laten treden wanneer het kind daar op een bepaalde leeftijd zelf over beslist.
Overigens is mijn ervaring met vegetarische ouders (zelf heb ik geen kinderen) dat zij in de vegetarische opvoeding van hun kind niet overdreven fanatiek zijn: kinderen krijgen uiteraard een aantal boodschappen mee over waarom de ouders geen vlees eten, eten geen vlees thuis en krijgen geen vlees mee naar school enzovoort. Maar er wordt hen wel uitgelegd wat vlees is, dat andere mensen vlees eten, en vaak dat ze het kunnen proeven als ze willen. Jammer genoeg – zo leert ook mijn ervaring – moeten dergelijke ouders zich wel constant verdedigen en verantwoorden tegenover familie, vrienden, leraars, dokters enzovoort, voor een perfect te verantwoorden keuze.
Vlees eten is geen neutraal gegeven. De Amerikaanse psychologe Melanie Joy vond het problematisch dat er een term als vegetarisme bestaat, maar geen term voor de norm – wat erop wijst dat vegetarisme moet verklaard worden en de norm niet. Ze wijst erop dat er achter onze gewoonte van het achteloos consumeren van vlees wel degelijke een ideologie zit, en noemt die het carnisme.
Als we kiezen over hoe we kinderen grootbrengen, is de keuze dus niet tussen de “normale optie” (vlees geven) en de ideologische optie, maar tussen vegetarisme en carnisme. Wie op een objectieve manier probeert om van beide systemen de voor- en nadelen te analyseren, zou ook tot volgende conclusie kunnen komen: als je de wensen van je kind wil respecteren en het in vrijheid wil laten kiezen, dan houdt het meer steek om het kind vegetarisch op te voeden, het op de juiste leeftijd de nodige info te geven, en het dan te laten kiezen of het dieren wil eten of niet. Kan je dat doen op een neutrale objectieve manier, en het verhaal vertellen zonder dat je je kind daarbij beĆÆnvloedt? Dat is misschien niet zo evident, maar anderzijds: wat vertellen ouders wanneer hun kinderen vlees eten spontaan in vraag stellen? Dat de dieren niet leden, dat ze hier speciaal voor gekweekt werden, of hoogstens “dat de wereld nu eenmaal zo in elkaar zit”. Neutrale info?




Reacties

  1. Akkoord dat kinderen op een zekere leeftijd zelf kunnen kiezen. Het is bij m'n weten wel zo dat de spijsvertering geen vlees meer kan verwerken als ze vegetarisch werden opgevoed.
    Ik pleit dus meer voor een realistisch vlees- en visarm dieet, met heel veel ruimte voor vegetarische variatie.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. En waar haal jij dat weten dan vandaan, Tsjeoecha? Bij mijn weten Ć©n ervaring is een veganistische gevarieerde leefwijze perfect realistisch met kleine kinderen. En nutritioneel gezien valt die te verkiezen voor dat soort "vlees-en visarm dieet" waar jij voor pleit, en waarin er van vegetarisme of veganisme nauwelijks nog iets overblijft. -- En interessant weetje: hier in Zweden is het geen enkel probleem om in de kinderopvang (1-6j) veganistisch eten te krijgen voor je kind (de kinderopvang is daar zelfs toe verplicht, als dat de wens van de ouders is).

      Verwijderen
    2. Tsjoecha, interessant argument waar ik nog niet aan gedacht had. als het waar zou zijn, dan zou je idd een zekere keuzevrijheid van kinderen wegnemen door ze vegetarisch op te voeden. maar ik denk dat dat wel goed meevalt, en dat je sowieso, mocht je dat willen, opnieuw "gewoon" kan raken aan vlees. net zoals veel kinderen vandaag koemelk moeten "leren" drinken, waar ze eigenlijk allergisch aan zijn (niet dat ik dat aanmoedig :)
      (als we trouwens vlees niet meer kunnen verteren na een tijdje lijkt dat me op zich ook wel een en ander te willen zeggen)

      Verwijderen
    3. Hey, het is inderdaad waar dat als je lange tijd geen vlees of vis gegeten hebt dat je lichaam het moeilijk heeft vlees of vis terug te verteren.
      Dus als je na een aantal jaren (of veel langer) vegetarisch of veganistisch gegeten te hebben toch terug vlees wilt eten moet je lichaam hieraan wennen. 1 keer per week een stukje charcuterie op de boterham om te beginnen bijvoorbeeld (en zeker niet beginnen met rood vlees). Maar na een tijdje gewent je lichaam zich en heb je geen problemen meer.

      Verwijderen
    4. Ik heb dit argument ook al een paar keer gelezen: wat je als kind eet, bepaalt wat je later nodig hebt. Maar dan geldt het in twee richtingen. Dus wat je ook doet, je neemt altijd de beslissing voor het kind.
      Als het dan al waar zou zijn.


      Het volgende tekstje komt uit het boek ‘Homo Energeticus’ van Dr. Peter Aelbrecht van de Energiekliniek:

      Vlees eten of niet?

      Over het feit of het eten van vlees wel of niet gezond is voor de mens en over de ethische en morele redenen om al dan niet vlees te eten, zijn al duizenden discussies gevoerd en werden honderden boeken geschreven. Mijn standpunt in dit debat is dat je de discussie niet zwart-wit mag voeren, maar individueel moet bekijken. Met andere woorden: of je wel of geen vlees moet of mag eten, hangt af van je persoonlijke levensgeschiedenis.
      Belangrijk om te weten is dat de vorming van de chemische fabriekjes die je hormonen produceren afhankelijk is van wat je eet in de jaren vĆ³Ć³r je de puberteit bereikt. Je voeding vĆ³Ć³r je puberteit levert de bouwstenen van je latere endocriene systeem. Dat wil zeggen dat als je als kind vlees eet – en de meeste westerse kinderen doen dit – je de basis legt van een endocrien systeem dat dierlijke proteĆÆnen en vetten nodig heeft om hormonen te kunnen produceren. Als je op latere leeftijd besluit om geen vlees meer te eten, krijg je problemen met je hormoonproductie omdat je endocriene systeem in de war geraakt. Het omgekeerde geldt ook: iemand die opgegroeid is als vegetariĆ«r maar tijdens zijn volwassen leven vlees begint te consumeren, krijgt hormonale problemen. Die hormonale onevenwichten kunnen zich uiten als energieverlies (vermoeidheid).
      Je hormoonproductie hangt dus niet alleen af van wat je nĆŗ eet, maar ook van wat je vĆ³Ć³r je puberteit hebt gegeten. Dat als je vĆ³Ć³r je puberteit een vleeseter was, blijf je best Ć”ltijd vleeseter. En was je vĆ³Ć³r je puberteit vegetariĆ«r, dan blijf je best Ć”ltijd vegetariĆ«r.
      Hierbij wil ik ook nog opmerken dat het erg moeilijk is om een vegetarisch voedingspatroon op een gezonde manier vol te houden. De meeste mensen die geen dierlijke eiwitten gebruiken, eten in plaats daarvan veel geraffineerde koolhydraten. Als je vegetarisch wilt eten, is het essentieel voor je gezondheid om het juiste evenwicht te bereiken in de consumptie van eiwitten, vetten en een kleine hoeveelheid natuurlijk, complexe koolhydraten. Als je ervoor kiest om vegetarisch te eten, moet je wel elke dag tofoe, zaden, peulvruchten, noten, eieren en veel zetmeelarme groenten eten, naast bronnen van eiwitten en vetten met omega-3, zoals vis, op voorwaarde dat je vis eet uiteraard.

      Verwijderen
  2. Keuze maken voor je kinderen doe je toch wel: wel of niet dopen? Wel of geen snoep? Wel of geen tv? Wel of geen vlees? Wel of geen.. vul maar in. Wat je je kinderen ook te eten geeft of wat je ook verteld, de ouder heeft de keuze gemaakt.

    een vriendin van mij is vanaf haar 7e vegetarisch en heeft nog nooit een tekort aan B12 gehad. Mijn schoonmoeder eet elke dag een stukje vlees en heeft wel een tekort aan B12. het lichaam van mijn vriendin is gewend geen vlees te eten en haalt het ergens anders uit.

    Ik wil mijn kinderen opvoeden met het idee dat ze ZELF de keuze hebben om wel of geen vlees te eten. Hoe ik da ga invullen weet ik nog niet. maar ik ben wel van mening dat je een kind gezonder opvoed met veel groente, fruit, noten en zaden ipv vlees!

    Men zou niet zo moeilijk moeten doen. Want Ruby Roth heeft gelijk als ze zegt "als het te wreed is om erover te praten, dan is het zeker te wreed om op te eten."

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Mijn ouders hebben 7 kinderen vegetarisch opgevoed. Eentje is uiteindelijk (toen hij volwassen was) vlees gaan eten.

    Mijn kinderen zijn ook vegetarisch opgevoed en inmiddels volwassen. Ze zijn nog steeds vegetariƫr.

    Het is gewoon een kwestie van logisch nadenken: Is er een goede reden om vlees te eten?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Is die 'brainwashing' niet juist precies andersom? Als je als kind vegetarisch hebt leren eten en dus een uitgebreidere smaakontwikkeling hebt genoten kun je later altijd nog kiezen of je dieren, al dan niet diervriendelijk, duurzaam en/of milieuvriendelijk gehouden en geslacht wilt eten. Je bent dan juist niet gehersenspoeld maar kan volledig ingelicht je keuze maken.

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

anonieme reacties worden niet gepubliceerd

Populaire posts