Flexibel vegetariër zijn?

Ik wil iets zeggen waar vele rabiate vegetariërs en veganisten misschien het vliegend sch*#!t zullen aan hebben. Het gaat over flexibele vegetariërs. Ik schrijf bewust niet "flexitariërs", want deze laatste term heeft (jammer genoeg vind ik) de betekenis gekregen van "parttime vegetariër": iemand die pakweg 3 à 4 dagen per week veggie eet en andere dagen vlees. Nee, ik heb het over vegetariërs die af en toe uitzonderingen maken. Da's moeilijk om te zeggen, want vegetariërs die af en toe uitzonderingen maken, dat zijn eigenlijk geen vegetariërs.

En daarover gaat het. Als ik vroeger dergelijke bijna-vegetariërs (laat ons ze zo even noemen) tegenkwam, dacht ik altijd: hoe flauw, hoe inconsequent, hoe hypocriet. Ondertussen ben ik - terwijl ik zelf nog steeds een min of meer uitzonderingsloze veganist ben, daar niet van - van mening veranderd. Ja, ik stoor me zelfs een beetje aan de ("echte") vegetariërs die er altijd als de kippen bij zijn om van die bijna-vegetariërs te wijzen op hun uitzonderlijke "fouten", en die die ochot ene keer dat persoon x zich vergrijpt aan een stuk vis of een lamsbout, moord en brand schreeuwen.

Nee, ik vind vlees eten niet iets dat echt te verantwoorden is. Maar ik bedacht me: ik hoorde al zo vaak zeggen: ik zou wel vegetariër willen worden, maar [vul gerecht naar keuze in] zou ik nooit kunnen missen. En vaak doen dergelijke mensen dan maar niets. Waarom niet? Om verschillende redenen, maar wellicht ook voor een deel omdat vele "echte" vegetariërs deze would-be veggies met of zonder woorden wel duidelijk maken dat ze dan niet echt zijn, dat ze er dan niet bijhoren (jawel, ik heb het zelf ook nog gedaan, mea culpa). Is er niet iets te zeggen voor een minder strikt, minder zwart-wit beeld van vegetarisme? Flexitarisme met de betekenis die ik graag aan het woord zou geven: vegetariër maar met af en toe een uitzondering.

Laat ons niet vergeten dat het voor veel mensen, die niet zo overtuigd zijn als de "echte" vegetariërs, niet altijd makkelijk is om nee te zeggen, om te weerstaan aan sociale druk, om voor de zeventiende keer dezelfde schotel te eten omdat je vlees en vis weigert. En laat ons ook echt zeer goed bedoelde redenen voor uitzonderingen in acht nemen: het niet willen tonen aan je tafelgenoten dat je per sé een moeilijke persoon moet zijn als je liefst vegetarisch eet. En soms - ik weet het, het kan bij velen op weinig begrip rekenen - wil je je gastvrouw of gastheer niet voor de borst stoten en maak je... die uitzondering.

De reacties van de "echte", uitzonderingsloze vegetariërs kunnen goed bedoeld zijn. Men wil er bijvoorbeeld over waken dat het begrip vegetariër of vegetarisme niet verwatert tot iets dat noch mossel noch vis is (pun intended). Of men wil aantonen dat je écht wel zonder vlees en vis kan. Maar soms komt de reactie ook vanuit een soort verlangen om zuiver en puur en echt te zijn. Ik vraag me af wat we, de planeet en de dieren, met dat soort van ideologie geholpen zijn. Meer nog, ik vraag me af of de nadruk op puurheid en zuiverheid en uitzonderingsloosheid, niet meer kwaad dan goed doet. Dit is geen pleidooi voor uitzonderingen. Wel voor grotere tolerantie, wat meer nadenken, meer begrip, en minder blindstaarderij op die uitzonderingen.

Ik ben niet voor principes omwille van principes. Ik bekijk graag het effect in de praktijk. En wellicht zijn de reacties die onze voedingswijze bij anderen teweegbrengt, minstens even belangrijk (qua impact en effect) als het eten dat al dan niet op ons eigen bord belandt. Meer aandacht voor communicatie dus, en minder voor navelstaarderij en vitterij.

P.S: Iets waar ik zelf het antwoord nog niet op gevonden heb (misschien kan je me helpen): stel iemand eet een heel jaar vegetarisch, zonder uitzonderingen, eet dan 1 x een schotel met vlees, en eet dan weer een heel jaar uitzonderingsloos vegetarisch. Vraag: hoe lang was deze persoon (if ever) vegetariër?

Reacties

  1. Tobias, blij dat je zo'n verhaal durft voeren als publiek gezicht van EVA ! Op je PS, lijkt me discussie over het geslacht der engelen, iemand die één dag op het jaar vlees eet kan zich toch wel identificeren met het kamp van de vegetariërs ?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Didier: dat is precies wat ik wou zeggen met die PS. Wat mij betreft kan zo'n persoon best zeggen: ja, maar met af en toe een uitzonderingetje. Die ja staat veel dichter bij de waarheid dan een nee (sommige van de "echte" zouden zeggen dat ze moeten zeggen: "nee, want ik eet...)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. dank u voor deze post. Een keer per jaar eet mijn man een stukje wild en ik, ik laat mij al eens verleiden tot een - de VegieGod vergeve het me want het is erover- een hamburger van een kraam (na een zeker promilage). En het zijn niet de vegetariërs die daar een probleem van maken, het zijn de vleeseters in mijn gezelschap die daar op springen dan - àla 'ziedewel'. Ik eet vol overtuiging - over het algemeen - geen vlees. En dat is mijn goed recht. Sorry voor wie graag een stempel op mensen hun hoofd wil zetten.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Mooi zo. Inderdaad gewaagd, dapper.
    En inderdaad, met wat moet verdraagzaamheid zou de wereld meer vegie kunnen zijn.
    Probleem lijkt me dat we nog te veel met labels werken die je moet verdienen. Een ecologist schrijft altijd dubbelzijdig op 100% kringlooppapier, heeft geen rijbewijs, eet geen vis of vlees, ... Als hij betrapt wordt met een blik cola in de hand, wordt hij berispt dr andere ecologisten en anderen zien daar meteen een argument om niet aan het milieu te denken ('zie je wel dat het niet haalbaar is').

    Maar ik hoor hier en daar dat ouderdom hierin soms wijsheid brengt. In de zin dat je alles in andere verhoudingen ziet. Met meer oog vr het resultaat dan enkel het principe op zich.

    Wie zich wel en niet vegetariër mág noemen is een moeilijke vraag. Ik hoor ook af en toe 'ik ben vegetariër, maar eet kip'.
    Maar doet het er wel toe wie dat label mag gebruiken en niet? Feit is dat wie het gebruikt er al op de een of andere manier mee bezig is. Wat mooi is. Wat is het gevaar van 'misbruik' van dit label?

    Oplossing kan er in bestaan met niveau's te werken. Ik benden vegetariër v niveau 3 ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik vond de quota van stefaan de raeve van "la vie est belle" in jullie tijdschrift zeer mooi en hier uiterst toepasselijk. Hij zegt dat hij vegetariër is maar schuift dat principe opzij als hij ergens uitgenodigd wordt omdat hij de gastvrijheid van de ander niet ondergeschikt wil maken aan zijn eigen principe.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Van mijn 16 tem. mijn 19 jaar at ik strikt vegetarisch, maar toen ik veel haar begon te verliezen zei mijn toenmalige vriend dat het geen zin heeft om vol te houden aan principes als je ermee roofbouw pleegt op je lichaam. Ik weet dat je best gezond vegetarisch kan leven, maar geef toe dat het niet altijd makkelijk is om gevarieerd te eten zonder dat ik tekorten heb. Sinds dan eet ik ook heel af en toe kip en ook soms vis. Ik bekijk de zaken nu anders dan 10 jaar geleden en ik hoor niet in een vakje van "vleeseter" of "vegatarier". Ik zou mezelf dan ook eerder een flexitarier noemen. Als ik voor mezelf kook, is het steevast vegetarisch. Meer mensen die maar af en toe vlees eten heeft denk ik meer effect, dan enkelen die alle vlees bannen. Op wereldschaal moet er een bewustzijn komen dat er algemeen een overdreven vleesconsumptie is.
    Het valt me ook op dat sommige mensen "vegetarier" een vies woord vinden. Alsof je dan een geitewollen idealist bent. Terwijl ze dan wel een spaghetti bestellen zonder vlees en eigenlijk vegetarisch eten zonder er bij stil te staan.
    Hoera voor alle mensen die elke dag of af en toe voor alternatieven kiezen!!!

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Hey Tobias,

    Dit is een leuke post! Ik was 15 jaar strict vegetarisch maar sinds 3 jaar maak ik heel af en toe een uitzondering. Wanneer? Als ik merk dat het vlees eventueel wordt weggegooid. Of als er vis op het menu staat ondanks mijn grondige toelichting en de goede bedoeling van de gastheer/vrouw.

    Ik ben er vrijwel zeker van dat zo'n houding meer ruimte laat voor een gegronde discussie zonder bij voorbaat als 'extremist' beschouwd te worden. Los van dat vond ik dat mijn houding te verantwoorden is, al heb ik het toch moeilijk gehad toen ik na 15 jaar voor het eerst een stukje vis at (het was een onderdeel van een voorproevertje op restaurant waar ik niet om gevraagd had).

    Groeten,

    Dries

    BeantwoordenVerwijderen
  8. @Steven Van Hemelryck Het gevaar van dat "misbruik" is dat "niet-ingewijden" gaan denken dat vegetariërs wel vis en gevogelte eten. En dat je doorgeeft vegetarisch te willen eten, denkt dat alles in orde is en dan toch nog vis op je bord krijgt.

    Dit gezegd zijnde. Het kan mij eigenlijk niet schelen dat iemand een keer zondigt. Zij die zonder zonde zijn... Als je uit ideologische overwegingen geen vlees eet, ecologisch leeft, etc, dan kan je daar altijd extremer in gaan dan je doet. Chocolade heeft ook een grote ecologische voetafdruk. Ga je daarom stoppen met chocolade te eten? Of die hond als huisdier. Is dat eigenlijk niet wreed? Zo in gevangenschap houden en dwingen zich aan te passen aan jouw noden en wensen, ...

    Het is onmogelijk om perfect aan een ideologie te voldoen, dus mag je — vind ik toch — anderen daar ook niet voor op de vingers tikken. Het feit dat ze behalve die kleine uitzondering wel de moeite willen doen om veggie te eten, dat is toch fantastisch goed?

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Ik ben het met je eens. Beter inconsistent goed dan consistent fout! En daarom raad ik precies de doelgroep waar jij het over hebt (ik zou wel vega willen worden maar kan X niet missen) altijd aan om dan vega te worden op X na.

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Inderdaad,
    Ik ben ook een flexitariër en ik ben ook blij dat dit mogelijk is.
    Het is gekomen dankzij donderdag veggiedag 1 dag per week vegetarisch wordt makkelijk al 2 of 3 dagen of meer.
    Maar zelfs als ik vlees eet (en ook andere producten) probeer ik aan het milieu te denken en is het naar de Biowinkel !
    Doordat ik flexitariër ben geworden denk ik gewoon meer na over mijn voedsel.
    (Vooral dankzij het boek Voedselhorror van R. Rutjens)

    BeantwoordenVerwijderen
  11. bwa alle vegetariërs zijn eigenlijk parttime vergetariërs
    melk is 'liquid veal', ei = dode haantjes
    dus ik vind vegetarisme en flexitarisme krak hetzelfde
    het is beter dan niks, maar ik vind het moeilijk om er respect voor op te brengen
    je moet dingen kunnen opgeven voor een beter samenleving en een betere wereld

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Ben heel blij om deze post te lezen want het verwoordt hoe ik mij daarbij voel. Bedankt!

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Erg herkenbaar. Ik moet eerlijk toegeven dat ik me soms -vegan zijnde- soms wel stoor aan goedbedoelende mensen die bv. jaren vegetariër zijn geweest en vervolgens weer -af en toe- vlees gaan eten. In theorie weet ik dat zij goed bezig zijn (één keer per week bewust kiezen voor een klein stukje biologisch vlees is natuurlijk beter dan een zelfverklaarde carnivoor die bij elke maaltijd vlees op zijn/haar bord eist). Toch voelt het desillusionerend. Alsof de plantaardige toekomst er toch niet in zit. Als zelfs mensen die jaren overtuigd voor veggie kozen er na een tijd mee ophouden, hoe kan je dan hopen dat iedereen er uiteindelijk voor kiest?

    Ook maken de doemverhalen me bang: de ex-vega's die klagen over haaruitval, verminderde weerstand, vitaminetekorten, moeilijke sociale situaties aan de eettafel, etc. Zelf heb ik na 12 jaar als vegetariër en 3 jaar als veganist geen opmerkelijke gezondheidsproblemen gehad door het vegetariër-zijn (al kan ik moeilijk vergelijken hoe mijn gezondheid was geweest als ik wel nog vlees had gegeten). Wel merk ik dat ik tegenwoordig bij een griepje vaak de neiging heb te gaan denken 'oei, zou het aan mijn dieet liggen?'

    Waarschijnlijk is dat één van de redenen dat ik me soms erger aan de flexitariërs die af en toe nog vlees of vis eten. Vooral als ze gezondheidsredenen erbij halen. Dan lijkt het alsof ze als subtekst zeggen:'Jij bent niet gezond bezig. Zou je ook niet af en toe een stukje 'verantwoord' dier eten?' Ironisch eigenlijk, want waarschijnlijk confronteer ik de flexi's door mijn veganist-zijn met de keuze en de principes die zij (gedeeltelijk) hebben opgegeven.

    BeantwoordenVerwijderen
  14. @farahilde: ik begrijp je gevoel helemaal. ex-vegetariërs vind ik ook altijd een beetje teleurstellend. maar toch, als het blijft bij uitzonderingen moeten we ook daar niet zo rouwig om zijn. point is dat het consequent vegetarier zijn oneindig veel makkelijker zal worden in de komende tien jaar :-)

    BeantwoordenVerwijderen
  15. Geweldige post! Minder vitten op elkaar, zowel vleeseters naar vegetariërs toe als omgekeerd, dat lijkt me al een mooi begin. Ik heb echt liever dat er af en toe uitzonderingen worden gemaakt dan dat er helemaal niets wordt gedaan. Ben zeer blij dat de EVA-voorman dit standpunt inneemt. Toegankelijkheid is enorm belangrijk in deze kwestie. En zoals Chantal Alynda hierboven al zei: 'Beter inconsequent goed dan consequent slecht!'.

    BeantwoordenVerwijderen
  16. Thuis was mijn vader al lang vegetariër en kregen we zo zeker niet elke dag vlees op ons bord, toen ik alleen ging wonen at ik enkele dagen per week geen vlees, een paar jaar later slechts enkele dagen per week wel vlees.
    En dit jaar ben ik gewoon gestopt met vlees of vis kopen.
    Gewoon zomaar, het leek gewoon logisch, zeker als je ondertussen steeds meer weet over hoe onze vlees- en visindustrie werkt.
    Nu eet ik enkel vlees als iemand mij het voor schotelt of ik toch eens zo’n vreselijke zin heb in een broodje gerookte zalm tijdens de lunch.
    Ik heb nog nooit de noemer vegetariër op mezelf geplakt ( hoewel iemand me in die zin ooit eens een sociaal carnivoor noemde) het is gewoon zo gegaan en ik vindt het normaal om vlees niet als een dagdagelijks product maar als een luxe product te zien, waar je op de gepaste tijd eens van kunt genieten.

    BeantwoordenVerwijderen
  17. Petronella Maes13 juli 2011 om 09:55

    mooi pleidooi voor verdraagzaamheid en 'het-best-menselijk-mogelijke'... ik maak zelf soms ook een uitzondering, na 11 jaar strikt vegetarisme, en beschouw dit momenteel als een 'gulden middenweg' om bovenstaande redenen. Elke persoon die tenminste al een stap in de goede richting zet, betekent sowieso een verbetering ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  18. Voor mij is dit een non-debat. Het is zinloos te discussiëren wat een 'vegetariër' is. Het is zinloos om je postscriptum te beantwoorden.

    Waar het om draait is WAAROM je minder/geen vlees eet. Iemand die uitsluitend om milieu-overwegingen geen vlees eet heeft eigenlijk geen enkele band met iemand die uitsluitend om dierenrechten geen vlees eet, behalve dat ze allebei geen vlees eten. Iedereen heeft zijn eigen waarden en normen en gaat het er om daar consequent in te zijn.

    Iemand die eerder om consequentialistische redenen, zoals het milieu, sociaal-economie, algemeen dierenwelzijn, zijn voeding wil aanpassen, kan zich beperken tot het matigen van vleesconsumptie. Iemand die echter het doden van een dier als een immorele handeling ziet, dient strikt vegetariër te zijn om in vrede te blijven met zichzelf. Die laatste kan natuurlijk geconfronteerd worden met een moreel dilemma wanneer hij/zij zich op een familiefeest bevindt. Dan is het de vraag welke handeling het meest in lijn ligt met zijn/haar waarden.

    Kortom, ik heb geen probleem met flexitariërs als ze dit zijn om consequentialistische overwegingen. Ik heb wel een probleem met flexitariërs als ze tegen het doden van dieren zijn. Dat is zoals een Flor Koninckx die betrapt wordt op rijden onder invloed.

    BeantwoordenVerwijderen
  19. Er staan heel veel reacties, ondoenlijk voor mij om ze door te lezen. Mogelijk dat hetgeen ik nu schrijf, reeds eerder gemeld is.

    Vegetarisme is een label dat je ergens op plakt omdat het moet voldoen aan een bepaald begrip. Zodat iedereen weet waar het voor staat.
    Het begrip vegetarisme is redelijk nauwkeurig gedefiniëerd en er zijn maar weinig punten waarover discussie is.

    Je zou vegetarisme abstracter moeten zien. Het is een begrip waar fabrikanten en restaurants iets aan hebben als ze hun producten maken. Als ik producten koop bij de supermarkt, en er staat "vegetarisch" op, dan kan ik er vanuit gaan dat er geen vlees of vis in zit. Ga ik naar een restaurant en vraag ik om een vegetarisch menu, dan is het 100% zeker dat er geen vlees in verwerkt is, en 90% zeker dat er ook geen vis in zit.

    Maar als ik in een restaurant om een flexitarisch menu vraag, staat de restauranthouder met een lendestukje voor mij klaar. Of ik zoek bij de Albert Heijn naar flexitarische producten, dan is alles voor mij te koop.

    Maar als er mensen zijn, die beweren vegetariër te zijn, maar "nu even niet", dan krijg je alleen maar vraagtekens. Laat ze dan dat "label" niet dragen en gewoon mens zijn.

    Als ze thuis zijn, eten ze vegetarisch. Zijn ze op vakantie of bij vrienden, dan eten ze de vreselijke lekkernijen van het gastland of van de gastheer. Niemand heeft dan problemen en de "flexitariër" toch een lekker gevoel. Want in ieder geval 70% van hun maaltijd zetten ze zich in voor milieu, economie, en dier.
    Ze hoeven niets te verdedigen, niemand aan te vallen. Ze hoeven zich niet te storen aan anderen die vlees lekker vinden. Gewoon gewoon. Niets bijzonders.

    En als ze wel iemand aanspreken op het kopen van de kiloknaller en die persoon verwijst de "flexitariër" naar hetgeen de flex gegeten heeft tijdens de kerst... dan hoeft de flex alleen maar aan te geven dat hij vegetariër is ... tussen de maaltijden door.

    BeantwoordenVerwijderen
  20. Zulke stellingen lijken me zeer belangrijk om de link met de nog vele (soms)vleeseters niet te verliezen.
    Te radicaal = te radicale tegenreactie of afhaken.
    Dat is ook de reden waardoor donderdag veggiedag zulk een sterke campagne is.

    BeantwoordenVerwijderen
  21. als je een naam ervoor zoekt, kan je de nomenclatuur volgen van de rauwfoodies : van 100% rawfood tot 70% raw food, dus voor ons wordt dat dus 100 % vegetarier tot 70% vegetarier :D
    Ik zelf ben een veganistische, makrobiotische locavoor, maar enkel voor 90% , want af en toe eet ik wel eens vis (1x om de 2-3 weken),
    en dan enkel in een "sociale" context, want ik ben organizer van een dining club alhier :)en ook omdat ik het lekker vind :D

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

anonieme reacties worden niet gepubliceerd

Populaire posts