Een misdaad van niet te vatten proportie?

Af en toe (bijvoorbeeld wanneer ik zoals vandaag dingen zoals dit tegenkom) ben ik het beu om als vegetariër de kalmte en beleefdheid zelve te zijn (want dat probeer ik). ’t Is ongetwijfeld niet eenvoudig voor de gewone “omnivoor” om te begrijpen hoe vele vegetariërs zich voelen. En ik heb het dan even over een welbepaalde (grote) groep vegetariërs, namelijk diegenen onder hen die geen vlees of vis eten omwille van de dieren. Ik wil even een poging te doen om uit te leggen hoe ik het aanvoel – en misschien nog anderen met mij.

Er is iets vreemds aan de hand. Het zou niet mogen, maar ethiek – wat juist is en wat niet – blijkt uiteindelijk nog altijd voor een heel groot stuk een reflectie te zijn van de mening van de meerderheid. Het lijkt erop dat je, wanneer 98% van de mensen iets goedkeurt, als enkeling behorende tot de resterende 2% moeilijk kan zeggen dat het een soort misdaad is. Ik heb het over vlees eten natuurlijk. Als vegetariër heb ik op een bepaald moment in mijn leven een klik gemaakt: ik ben dertien jaar geleden opgehouden dieren te eten omdat ik het compleet verkeerd vind een leven te beëindigen om triviale redenen, of daaraan medeplichtig te zijn. Waarom zou een wezen met een redelijk goed geëvolueerd moreel besef zoals ik, het leven van een ander wezen beëindigen omdat hij het vlees van dat wezen lekker vindt? Ik dood je, koe, want ik vind je lekker. Daar komt het op neer. Maar leven wil leven. Punt. De rest is fout. O zo fout. Zo voel ik dat.

Maar als het fout is om vlees te eten, dan is het een fout die miljoenen en miljarden mensen maken. En aangezien de meerderheid beslist wat fout is en wat niet, kunnen we niet zeggen dat vlees eten fout is. Maar stel nu dat het aantal vegetariërs langzaam aan groeit, tot we pakweg 75% bereiken en er nog een vierde overschiet dat dieren doden ok vindt. En uiteindelijk nog maar 5%. Op dat moment zal dieren doden voor vlees fout zijn, zal het niet meer toegelaten worden door de wet, enzovoort. Stel dat dat echt gebeurt, wat zegt dat over de situatie van vandaag? En wat impliceert dit over de concepten juist en fout (in morele zin dan)? Als iets fout wordt in de toekomst, doordat de meeste mensen het fout vinden, was het dan voorheen eigenlijk ook al fout, toen hetzelfde gebeurde maar minder mensen het als fout beschouwden? Was slavernij ooit juist of is het altijd fout geweest? En wat zegt dat over de minderheid van de mensen die iets al fout vinden terwijl de meerderheid het nog helemaal niet fout vindt? Die minderheid moet dan vooruitstrevend genoemd worden, visionair. Het zijn mensen die in hun hart aanvoelen of met hun verstand beredeneerd hebben dat iets fout is, ook al zal bijna iedereen die zij tegenkomen zeggen dat zij het bij het verkeerde eind hebben.

Nobelprijswinnaar literatuur J.M. Coetzee, zelf een vegetarier, verwoordt in The Lives of Animals bij monde van hoofdpersonage Elisabeth Costello op uitstekende wijze wat wellicht heel veel vegetariërs voelen:

I seem to move around perfectly easily among people, to have perfectly normal relations with them. Is it possible, I ask myself, that all of them are participants in a crime of stupefying proportions? Am I fantasizing it all? I must be mad! (…) Calm down, I tell myself, you are making a mountain out of a molehill. This is life. Everyone else comes to terms with it, why can't you? Why can't you?'

Een misdaad van niet te vatten proportie. Is het mogelijk dat dat precies is wat er aan de hand is?

Jazeker. Meer nog: we zijn er ons wel degelijk van bewust. Laat ons het wat gemakkelijker maken, for the sake of the argument en niet hebben over het doden van dieren, maar over wat er met hen gebeurt voor ze sterven. We kunnen kort zijn: we behandelen welzijnsgevoelige, vaak intelligente dieren als machines die vlees moeten produceren. We dokteren uit hoe we hen op zo kort mogelijke tijd zo vet mogelijk kunnen maken. Daarna slachten we hen en eten we hen.
Er zijn weinig mensen die de industriële veeteelt OK of juist vinden. Bijna iedereen die vindt dat we dieren mogen doden voor voedsel, zal terzelfder tijd vinden dat die dieren wel een menswaardig leven moeten hebben gekregen. Maar dat kregen ze niet. En toch eten die mensen die dieren. Ze doen iets wat ze zelf afkeuren.

Soms ben ik het beu de geduldige en begrijpende vegetariër uit te hangen, en heb ik zin om te zeggen waar het om gaat. Dat we momenteel per jaar 60 miljard dieren doden voor voedsel. En dat dat, jawel, een misdaad van niet te vatten proportie is.

Reacties

  1. Als vegetarier denk ik liever dat 'we' die dieren niet doden maar dat 'ze' dat doen.

    De meeste mensen houden liever hun kop in het zand. Als het niet onder hun neus gebeurt dan is het een ver van mijn bed show.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik denk dat het onze verantwoordelijkheid is om 'ze' te doen inzien dat het een misdaad is.
    Wat we als vegetariër al doen is fantastisch maar zolang we laten gebeuren wat er gebeurt, voel ik me mee verantwoordelijk

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Heb bij momenten inderdaad dezelfde bedenkingen,
    goed dat er mensen zoals jou zijn Tobias, die ook actief tracht verandering te brengen. Jammer genoeg gaat het nooit snel genoeg, merk dat dagelijks aan te veel dingen.
    Maar ik denk toch dat het bewustzijn groeit, en dat we wel degelijk een verschil maken.
    Laat ons inderdaad hopen dat we snel gaan terugkijken op periodes als deze en denken, sjans dat we snel en correct hebben ingegrepen.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. -wat vanuit ethische oogpunt goed of slecht is: lijkt me relatief simpel. Slecht is datgene wat lijden veroorzaakt. Onafhankelijk van wat de meerderheid daaromtrent denkt. Een heel aantal mensen evenwel gaat er allicht vanuit dat de dieren tijdens hun leven, en bij het slachten, goed worden omkaderd, zodat ze daarbij geen lijden ervaren. Naar mijn mening in heel veel gevallen een vergissing.+ merk daarbij op dat de overgrote meerderheid van de mensen zal zeggen dat het onverantwoord is dieren te laten lijden, ook als ze later zullen worden opgegeten. + zelfs als dieren niet zouden lijden bij het hen inzetten als voedselbron, lijkt het me niet goed ze te eten. Het doden van een levend wezen met zenuwstelsel (en alle gevoelens, gedachten,... die erbij horen) zou taboe moeten zijn, aangezien het niet nodig is ze te eten: er zijn zeer goede alternatieven. Tolstoj zou trouwens hebben gezegd: zolang er slachthuizen zijn, zullen er oorlogen zijn.
    -daarbij zou ik ook willen opmerken dat (zoals ik al eerder zei) veel mensen het moeilijk hebben vegetarisch te eten zonder zich slecht te voelen (Enerzijds is daar een minimum intelligentie, of gedegen begeleiding voor nodig; en anderzijds ben ik ervan overtuigd het zo dat de ene mens gevoeliger is voor zo'n dieet dan een ander, al ben ik er ook zeker van dat iedereen een vegetarisch dieet kan vinden waarmee hij of zij zich goed voelt.) Ik denk dat 99 % van zelfs de meest overtuigde vegetariërs zou stoppen vegetariër te zijn indien ze zich maar slecht genoeg voelen door hun dieet. Met andere woorden: veel mensen die dieren eten noodzakelijk achten, zijn eenvoudig onwetend; ze weten nog niet hoe zij vegetarisch kunnen eten zonder daarbij aan levenskwaliteit in te boeten.
    -ook ikzelf heb wel eens de spontane neiging mensen die dieren eten met een (zeer) scheef oog te bekijken. Maar ik geloof dat dit een vergissing is (al hebben zij die dieren eten het natuurlijk bij het verkeerde eind).
    Ik zou daarbij willen opmerken dat vegetariërs naar mijn mening enkel wat het aspect 'geen dieren eten' op moreel vlak 'boven de diereneters staan'. Ik heb tot op heden nog niet ervaren dat vegetariërs -in de totaliteit van hun persoonlijkheid- goedhartiger, empathischer,... zouden zijn dan de gemiddelde diereneter. Ik zou het anders willen, maar zo heb ik tot op heden in de loop van mijn leven ervaren.
    Koen VDP

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Mooi en waar, Tobias, maar eerlijk, het maakt me soms moedeloos. De omvang is gewoon niet te vatten. Ik probeer in mijn "circle of influence" mijn best te doen en hopen dat het een verschil makt.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. als we moedeloos worden zijn we op voorhand verloren. Niet doen dus :-)
    optimism is a moral duty

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Je kunt aan vlees niet direct zien op welke wijze het als product tot stand is gekomen - ja, zelfs niet dat het van levende have afkomstig is. Dat moet je weten, maar je wordt er bij de bereiding niet zomaar mee geconfronteerd. Dat maakt dat een ethisch gevoelen niet zomaar opkomt: mensen zijn zich van geen kwaad bewust.

    En niet alleen moet je je levendig beseffen dat vlees van dieren afkomstig is, je moet in die dieren ook nog een subject kunnen zien om ze als zodanig te behandelen: dat dus bijvoorbeeld de dieren uit de vleesteelt niet verschillen van de zo anders behandelde
    huisdieren.

    In het houden van huisdieren zou je in ieder geval een besef kunnen zien dat dieren niet zomaar dingen zijn.


    Ruud - NL

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

anonieme reacties worden niet gepubliceerd

Populaire posts